နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗီဇာမလိုဘဲ ရက်ပေါင်း ၆၀ နေထိုင်ခွင့်အတည်ပြု၊ မြန်မာနိုင်ငံ မပါဝင်
အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အားလုံးအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗီဇာမလိုဘဲ ရက် ၆၀ နေထိုင်ခွင့်ပြုလိုက်ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယင်းအထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ မပါဝင်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin က မြန်မာနိုင်ငံမှ လွဲ၍ အာဆီယံနိုင်ငံများအားလုံး အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ မှ လာရောက်မည့်သူများကို ဗီဇာမလိုဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရက်ပေါင်း ၆၀ နေထိုင်ခွင့်ပြုလိုက်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအခြေအနေများကို ထိခိုက်စေပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍအတွက် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့် နိုင်ငံခြားခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်ရန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စီးပွားရေးအလားအလာမြင့်မားသော နိုင်ငံခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို
လောင်တလိုင်မှာ ရခိုင်ကုန်သည်များ ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ခံထားရဆဲ
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည် လောင်တလိုင်ခရိုင်ထဲမှာ ရခိုင်ကုန်သည်များ ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ခံထားရဆဲဖြစ်ပြီး လောင်တလိုင်ထဲမှာ ပိတ်မိနေကြကြောင်း သိရသည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များကို ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့က ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားသည်မှာ တစ်လကျော်ကြာမြင့်လာနေပြီဟု အိန္ဒိယရောက် ရခိုင်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဒီမှာ သောင်တင်နေတာ ၁ လလောက် ရှိလာပြီ။ ဘယ်လို အခြေနေနဲ့ ပြန်ရမလဲ မသိတော့ဘူး။ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ချခွင့်ပေးတဲ့အထိ သည်းခံစောင့်ဆိုင်းနေကြတာပဲ။ တချို့ဆိုလည်း မီးရှို့ခံရလို့ ဆုံးရှုံးတဲ့သူတွေ ဆုံးရှုံခဲ့ပြီးပြီ။ ကျန်တဲ့သူတွေမှာလည်း ကုန်တွေက ပြန်လည်းသွင်းမရ ယူသွားလို့လည်း မရနဲ့ ဒီအတိုင်း ဆုံးရှုံးထားသလို ဖြစ်နေပြီ” ဟု ပြောသည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များ၏ ပစ္စည်းများကို ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့က ဖျက်ဆီးလိုက်သည်မှာ ကျပ်သိန်း ထောင်ဂဏန်းအထိ ဆုံးရှုံးမှုရှိသွားပြီဟု ရခိုင်သည်များက
လားရှိုးက စစ်ကောင်စီ လေ့ကျင့်ရေးတပ်ကို MNDAA က သိမ်းပိုက်
ရှမ်းမြောက်ဒေသ လားရှိုးမြို့နယ်က စစ်ကောင်စီ၏ အမှတ် ၁၁ စစ်ပညာအခြေခံလေ့ကျင့်ရေးတပ်ကို ကိုးကန့်တပ် MNDAA က တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး စစ်သုံ့ပန်းများနှင့် တပ်မိသားစုဝင်များကို ဖမ်းဆီးရမိကြောင်း ကိုးကန့်သတင်းက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့က အမှတ် ၁၁ လေ့ကျင့်ရေးတပ်ကို MNDAA က သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး တပ်မိသားစုဝင်များမှာ အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ရဲမေများ ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။ ပြည်သူတစ်ဦးက ” စခတ ၁၁ ကို MNDAA က သိမ်းပြီးတော့ စစ်သုံ့ပန်းတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားပါတယ်။ ရဲမေတွေ စစ်သမီးတွေကိုတော့ ပြန်လွှတ်ပေးတယ်။ တပ်မိသားစုဝင်တွေ အမျိုးသမီး၊ ကလေး၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ အကုန်လုံးကိုတော့
မောင်ရွှေလေး ရေတပ်အနီး ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီက တပ်စွဲနေရာယူ
စစ်ရေးပြင်းထန်နေသည့် ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်က မောင်ရွှေလေး ရေတပ်အနီး ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီက တပ်စခန်းငယ် အသစ်တစ်ခု တိုးချဲ့တပ်စွဲနေရာယူထားကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ အင်အား ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၄ ရက်ခန့်က ရွာထဲ တပ်စွဲနေရာယူထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း မျက်မြင်ဒေသတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ ၄ ရက်လောက် တပ်စွဲနေယူထားတယ်။ အရင်က မရှိဘူး။ ဒီရက်ပိုင်းမှ စခန်းအသစ် ထိုင်လိုက်တာ။ အင်အား ၁၃၀ ကျော်လောက်ရှိမယ်။ မောင်ရွှေလေး ရေတပ်နဲ့ နီးတော့ အဲက အင်အားတွေ ထင်ပါတယ်။ ဇလွန်က အဝေးပြေး လမ်းမှာ အလယ်မှာ လမ်းဆုံမှာဆိုတော့ တပ်စခန်းထိုင်ဖို့ ကောင်းထင်ပါတယ်။
မြန်မာ့ပဋိပက္ခ ပိုဆိုးလာ၍ ၇ ဘီလီယံရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိုင်းကုမ္ပဏီများ ရုပ်သိမ်း
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာ့ပဋိပက္ခ ပိုဆိုးရွားလာ၍ မြန်ပြည်ထဲက ထိုင်းကုမ္ပဏီများက ၇ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ကြောင်း သိရသည်။ ယခင်က ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍတွင် တတိယမြောက် အကြီးမားဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသော နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ အဆင့် ၅ သို့ ကျဆင်းသွားကြောင်း ထိုင်းသတင်းများက ဖော်ပြကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ထိုင်းကုမ္ပဏီများက စီမံကိန်း ၁၅၅ ခုတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၆ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားကြောင်း သိရသည်။ ယင်းအထဲက စီမံကိန်း ၅၀ မှာ မြန်မာပြည် တည်ငြိမ်မှုမရှိ၍ဟုဆိုကာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံကို ရုပ်သိမ်းပြီး ထွက်ခွာသွားကြောင်းနှင့် ကျန်ရှိ
ရခိုင်မှာ ငွေထုတ်ဈေး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်
ရခိုင်ပြည်အတွင်း KBZ Pay, Wave Money နှင့် ပြင်ပငွေလွှဲလုပ်ငန်းများတွင် ငွေထုတ်ဈေး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်သွား၍ ငွေထုတ်သူများကြား အခက်အခဲဖြစ်နေကြသည်ဟု သိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ပတ်ခန့်က ငွေထုတ်ဈေးရာခိုင်နှုန်း ၁၅ ကနေ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြင့်တက်လာကာ ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့ ပေါက်ဈေးအရ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ပြည်ထဲက ငွေထုတ်ဈေးမှာ စစ်ကောင်စီက ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များအား ဖမ်းဆီးအရေးယူခြင်းနှင့် ဘဏ်များမှ ငွေထုတ်ယူမှုကန့်သတ်ချက်ကြောင့် ရာခိုင်နှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်မက ဘဏ်ပြဿနာများကြောင့် ရခိုင်ပြည်ထဲက ငွေလွှဲလုပ်ငန်းများ ဈေးမြှင့်တင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယနေ့ ငွေထုတ်ခဲ့သူ မာန်အောင် ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဟိုဖက်မှာ
လောက်ကိုင်မြို့ကို စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲ၊ အရပ်သား ၁ ဦးသေဆုံး
ကိုးကန့်တပ် MNDAA အုပ်ချုပ်ရာ လောက်ကိုင်မြို့ကို စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့၍ အရပ်သား ၁ ဦးသေဆုံးကာ ၁ ဦး ဒဏ်ရာရပြီး အဆောက်အဦးများ ပျက်စီးသွားကြောင်း သိရသည်။ ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့ နံနက် ၂ နာရီခန့်အချိန်တွင် စစ်ကောင်စီက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ကိုးကန့်သတင်းက ဖော်ပြသည်။ သေဆုံးသွားသူမှာ ဆီအောကျေးရွာက အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် Wang ဖြစ်ပြီး ဦးခေါင်းအနောက်ဘက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာဖြင့် သေဆုံးသွားရခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် တုံချိန်ဒေသရှိ Royal Lever ဟိုတယ်နှင့် International ဟိုတယ်တို့ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရပြီး အနီးအနားက နေအိမ်များလည်း ထိခိုက်ပျက်စီးသွားသည်။
စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁၀၀ ကျော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က လက်မခံ၍ မောင်တော နတ်မြစ်တွင်းတွင် မျောနေ
အာရက္ခတပ်တော် AA ထိုးစစ်ကြောင့် စက်လှေနှစ်စီးဖြင့် ထွက်ပြေးသွားသော စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁၀၀ ကျော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်က လက်မခံ၍ မောင်တော နတ်မြစ်တွင်း၌ မျောနေကြောင်း သိရသည်။ မောင်တောမြို့အား အလုံးစုံသိမ်းပိုက်နိုင်ရန် AA က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေ၍ စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁၀၀ ကျော်မှာ စက်လှေနှစ်စီးဖြင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက် ဝင်ရောက်ရန် ဇူလိုင်လ ၁၄ ရက်နေ့က ကြိမ်းပမ်းခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်ခြားစောင့်တပ် BGP က တားဆီးပိတ်ပင်မှုကြောင့် မောင်တောမြို့သို့လည်း မလာရဲဘဲ နတ်မြစ်အတွင်း သောင်တင်မျောနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သတင်းများက ဖော်ပြကြသည်။ အဆိုပါ စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁၀၀ ကျော်မှာ မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်ပျက်နေကြသည်ကို နောက်ဆုံးသတင်းအချက်အလက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဖက်ကလည်း ထုတ်ဖော်မပြောသလို စစ်ကောင်စီဖက်ကလည်း
ဂွမြို့နယ်မှာ စစ်ရှောင်နေသူတစ်ဦး အစာနင်ပြီး သေဆုံး
ရခိုင်ပြည် ဂွမြို့နယ်တွင် စစ်ရှောင်နေသူ ငပလီမြို့ဒေသခံ အသက် ၈၀ ကျော်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦး အစာနင်ပြီး ယနေ့ နံနက်ပိုင်းက သေဆုံးသွားကြောင်း ကူညီရေးဆောင်ရွက်သူများက ပြောသည်။ အစာနင်ပြီး သေဆုံးသွားသူမှာ သံတွဲမြို့နယ် ငပလီမြို့ ဂျိတ္တော အမှတ် ၈ ရပ်ကွက်ဒေသခံ ဦးကျော်သန်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဂွဒေသခံတစ်ဦးက ” ဂွမြို့အဝင်ဂိတ်မှာ ရန်ကုန်ဘက်သွားဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေရင်း ကောက်ညှင်းပေါင်း စားမိရာက အစာနင်ပြီး သေဆုံးသွားတာဖြစ်ပါတယ်။ ” ဟု ပြောသည်။ ဂွမြို့ပြည်သူ့ဆေးရုံက ဆေးစစ်ချက်များ ရယူပြီး မိသားစုဆန္ဒအရ ဂွမြို့သုဿာန်၌ မြေမြှုပ် သင်္ဂြိုလ်ပေးခဲ့ကြောင်း ဂွမြို့အခြေစိုက် ထာဝရမေတ္တာနာရေးကူညီမှုအသင်းက ယနေ့ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဂွမြို့နယ်နှင့် ကျိန္တလီမြို့တွင် သံတွဲမြို့နယ်နှင့်
သံတွဲနှင့် ဂွမြို့နယ်တွင် စစ်ရှောင်များအား ဆန်ဈေး မြှင့်တင်ရောင်းနေ
ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်နှင့် ဂွမြို့နယ်တို့တွင် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် ထောက်ပံ့ပေးရန် အရပ်ဘက်အဖွဲ့များ ဆန်ဝယ်ယူရာတွင် ပုံမှန်ထက် ကျပ် နှစ်သောင်းကျော် ဈေးမြှင့်ဝယ်ယူရကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ စစ်ရှောင်မဟုတ်သော ပြည်သူများ ဆန်ဝယ်ယူလျှင် ဆန်တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၆၀,၀၀၀ ပေးရသော်လည်း စစ်ရှောင်များအတွက်ဟု ပြောဆို၍ ဝယ်ယူလျှင် ကျပ် ၁၈၀,၀၀၀ ကျော် ပေးရကြောင်း စစ်ရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့များထံမှ သိရသည်။ ” သံတွဲမြို့နယ်မှာရော၊ ဂွမြို့နယ်တွေဘက်မှာရော စစ်ရှောင်တွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ ဆန်သွားတာ။ ပုံမှန်က ဆန်တစ်အိတ်ကို ကျပ် ၁၆၀၀၀၀၀ ပဲ ပေးရတယ်။ စစ်ရှောင်တွေအတွက်လို့ ပြောပြီးဝယ်တာ။ ဈေးလျော့ပေးမလားပေါ့နော်။ မဟုတ်ဘူး။ ကျပ် ၁၈,၅၀၀၀ ပေးရတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ အကြောင်းပြချက်ကိုမရှိဘူး။ စစ်ရှောင်တွေအတွက်