၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက လေကြောင်းမှ ဒရုန်းဖြင့်ဗုံးကြဲခဲ့သော ကျောက်ဖြူမြို့နယ် စနဲမြို့ တိုက်ခိုက်ခံရမှု မြင်ကွင်း
(အရပ်သား ၁ ဦးသေပြီး ၁၀ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရ)
မြန်မာရေဘေးသင့် ၁ သိန်းကျော် အရေးပေါ်စားနပ်ရိက္ခာ WFP ကူညီ
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် ဒေသ ၅ ခုတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် ရေဘေးသင့်ကြသူ လူဦးရေ တစ်သိန်းကျော်ကိုကူညီရန် အရေးပေါ်ရေဘေးတုံ့ပြန်မှု လုပ်ငန်းတစ်ရပ်ကို စတင်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ် (WFP) က ပြောသည်။ ပြင်းထန်သော ရေကြီးရေလျှံမှုများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၂ သိန်းကျော် ထိခိုက်ခဲ့ ကြရပြီး အများအပြားမှာ ယာယီနေရပ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရကြောင်းနှင့် ယင်းအထဲက ၁ သိန်းကျော်ကို WFP က ကူညီထောက်ပံ့ရန် စီစဉ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှု အရေးပေါ်အခြေအနေ ရောက်နေသည့် အချိန်မှာမှ ရေဘေးကဖြစ်လာရသည်ဟု WFP ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဌာနေကိုယ်စားလှယ် Mr. Paolo Mattei က
မောင်တောကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရန် စခန်း ၂ ခုသာ ကျန်ရှိဟု AA ထုတ်ပြန်
(ထိုးစစ်ကို ဆက်လက် အရှိန်မြှင့်နေ) ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်က စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်းများအားလုံး တစ်ခုမကျန် သိမ်းပိုက်ထားပြီးဖြစ်သော်လည်း မောင်တောမြို့တွင် စစ်စခန်း ၂ ခုသာ ကျန်ရှိတော့ကြောင်း အာရက္ခတပ်တော် AA က ယနေ့ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ နယ်ခြားစောင့်အမှတ် (၅) စခန်းနှင့် ခံစစ်အထပ်ထပ်ဖြင့် ခုခံနေသော မောင်တောမြို့တွင်း စခန်းများဟူ၍ စစ်စခန်း နှစ်ခုမျှသာ ကျန်ရှိတော့ကြောင်း AA က ဆိုသည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် မောင်တောမြို့ခံများကို မြို့ထဲက ထွက်ခွာခွင့်မပြုဘဲ လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ပြုလုပ်ထားပြီး မြို့တွင်းရှိ နေအိမ်များကို အခိုင်အမာ ခံစစ်စခန်းများအဖြစ် ပြုလုပ်၍ ခုခံစစ်ဆင်နွှဲရန် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ပြောသည်။ မောင်တောမြို့ရရှိရေး AA ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေသည်မှာ လပေါင်းများစွာ
ရခိုင်မှာ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်ဝါဒများ ခေါင်းမထောင်လာနိုင်ရန် ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်မည်ဟု AA ပြော
ရခိုင်ပြည်မှာ တကျော့ပြန်စစ်ပွဲနှင့်အတူ စစ်ကောင်စီက ဖန်တီးနေသော လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး အသွင်းဆောင် ပဋိပက္ခများနှင့် သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုများမှာ ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာကြောင်း သိရသည်။ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောနှင့် စစ်တွေဒေသတို့တွင် မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက်များနှင့် မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက်အုပ်စုများအား စစ်ကောင်စီက လက်နက်တပ်ဆင်ပြီးနောက် ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး အကြမ်းဖက်ဝါဒများ ဆိုးရွာလာနေ၍ ခေါင်းမထောင်လာနိုင်ရန် အာရက္ခတပ်တော် AA က ချေမှုန်းတိုက်ခိုက်သွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်သည်။ မူဆလင်အကြမ်းဖက်သမားအုပ်စုများ၊ စစ်ကောင်စီသင်တန်းဆင်း လက်နက်ကိုင်မူဆလင်များနှင့် မူဆလင်ရာဇဝတ်လူဆိုးဂိုဏ်းအချို့၏ အကြမ်းဖက်အန္တရာယ်သည် ယခုအချိန်တွင် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဒေသရှိ လူနည်းစုသော မျိုးနွယ်စုများအပြင် ၎င်းဒေသနေ ဒေသခံပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံး၏ အသက်၊ အိုးအိမ်၊ စည်းစိမ်တို့ကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိနေကြောင်း AA က ပြောသည်။ “မောင်တောဒေသအတွင်းရှိ
Move Forward ပါတီ ဖျက်သိမ်းခံရ၊ ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတကို နိုင်ငံရေးဆောင်ရွက်ခွင့် ၁၀ နှစ်ပိတ်ပင်
ထိုင်းနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမတ်နေရာအများဆုံး အနိုင်ရရှိထားသော Move Forward ပါတီကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေခုံရုံးက ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတကို နိုင်ငံရေးတွင် ၁၀ နှစ်တာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့်မပြုဘဲ ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း ထိုင်းသတင်းများက ဖော်ပြသည်။ ယနေ့တွင် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ခုံရုံးက ထိုသို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီး Move Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင် Pita Limjaroenrat ၊ Chaithawat Tulathon အပါအဝင် ပါတီထိပ်တန်းအဖွဲ့ဝင်များကို နိုင်ငံရေးလုပ်ခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်နှင့် မိသားစုကို ကာကွယ်ထားသော တော်ဝင်ဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရမည်ဟု Move Forward ပါတီက ပြောဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံးက ထိုသို့
ရှမ်းမြောက်က တရုတ်နိုင်ငံသား အမြန်ဆုံး ထွက်ခွာရန် တရုတ်အစိုးရ သတိပေး
လားရှိုးမြို့နှင့် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းက တရုတ်နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အမြန်ဆုံး ပြောင်းရွှေ့ ထွက်ခွာကြရန် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာတရုတ်သံရုံးက ယမန်နေ့တွင် WeChat ကတစ်ဆင့် သတိပေး ကြေညာထားကြောင်း သိရသည်။ လက်ရှိတွင် လားရှိုးနှင့် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် လုံခြုံရေးအခြေအနေမှာ တင်းမာလျက်ရှိနေ၍ တရုတ်နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်သံရုံး၊ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ တရုတ်ကောင်စစ်ဝန်ရုံး သို့ သတင်းပေးပို့ကြရန် တိုက်တွန်းထားသည်။ “စိုးရိမ်ရသည့် လုံခြုံရေး အခြေအနေများကြောင့် ဖြစ်နိုင်လျှင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ အမြန်ဆုံးပြန်လည် ထွက်ခွာကြရန်” တရုတ်သံရုံးက ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေးထားသည်။ လုံခြုံရေး အထူးသတိထားပြီး အန္တရာယ်များကို ရှောင်ရှားကာ ပဋိပက္ခဇုန်များနှင့် ဝေးကွာသော သို့မဟုတ် နေရပ်သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ရန် ဖော်ပြထားသည်။ တရုတ်နိုင်ငံသားများ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြုံလာရပါက
ကမ္ဘာ့ပဋိပက္ခအဖြစ်ဆုံး အဆင့် ၂ တွင် မြန်မာရပ်တည်၊ လူသေဆုံးမှုအများဆုံး အဆင့် ၃ မှာရှိ
ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း ပဋိပက္ခအဖြစ်အများဆုံး အဆင့် ၂ တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ရပ်တည်ပြီး ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် လူသေဆုံးမှုအများဆုံး အဆင့် ၃ တွင်ရှိနေကြောင်း ACLED အဖွဲ့က ဩဂုတ်လ ၆ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ နိုင်ငံတိုင်းက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာနေသော ACLED အဖွဲ့၏ ၆ လတစ်ကြိမ် ထုတ်ပြန်သည့် အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလက ACLED ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ပဋိပက္ခအညွှန်းကိန်း အဆင့် ၁ တွင်ရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိ အဆင့် ၂ သို့ကျသွားသော်လည်း အခြားနိုင်ငံများအား ဦးဆောင်နေသည်။ ယင်းအပြင် မြန်မာနိုင်ငံသည် အရပ်သားများ အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေမှု အဆင့်
လားရှိုးတိုက်ပွဲက လွတ်မြောက်လာသူများ၏ ရင်ဖွင့်သံ
ရှမ်းမြောက် လားရှိုးမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကြားက စစ်ကောင်စီ၏ စစ်သုံ့ပန်းများ၊ တပ်မိသားစုဝင်များကို ကိုးကန့်တပ် MNDAA နှင့် မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များက ရာနှင့်ချီ ကယ်ထုတ်ပေးခဲ့ကြသည်။ တပ်မိသားစုဝင်များနှင့် အရပ်သားပြည်သူများအား MNDAA မှ ကယ်ထုတ်ပေးနေစဉ် စစ်ကောင်စီ၏ လက်နက်ကြီးအန္တရာယ်၊ လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများကို ခံခဲ့ရသည်ဟု အသက်ရှင်လာသူများက ပြောဆိုကြသည်။ ဗီဒီယို (အင်တာဗျူး) – The Kokang