ရခိုင်တောင်ပိုင်း တကျော့ပြန် ရေစတင်ကြီးနေ
ဇူလိုင်လမှာ ရေကြီးခဲ့သည့် ရခိုင်ပြည် တောင်ပိုင်းဒေသက သံတွဲ၊ တောင်ကုတ်၊ ဂွနှင့် ရမ်းဗြဲဒေသတို့တွင် ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ကစပြီး တကျော့ပြန် ရေစတင်ကြီးနေပြီဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ သံတွဲမြို့နယ် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းပြီး ချောင်းရေမြင့်တက်လာကာ သံတွဲမြို့ပေါ်က ရပ်ကွက်အချို့နှင့် အနီးအနားကျေးရွာအချို့မှာ ရေကြီးနေပြီဟု သံတွဲဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “သံတွဲမြို့လယ်ချောင်းက ရေတွေ အနိမ့်ပိုင်းရပ်ကွက်တွေ ဝင်ပြီး ရေပြန်ကြီးနေပြီ။ တချို့နေအိမ်တွေဆို နစ်မြုပ်သွားပြီ။ လေယာဉ်ကြောက်ရမလား၊ ရေမြုပ်တာ ရွှေ့ရမလား။ တော်တော်လေးကို ဒုက္ခရောက်နေကြပါပြီ။” ဟု ပြောသည်။ အလားတူ တောင်ကုတ်မြို့တွင်လည်း မိုးသည်း၍ ချောင်းရေမြင့်တက်လာကာ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်အချို့နှင့် အနီးအနားကျေးရွာများသို့ ရေဝင်ရောက်နေပြီး နေအိမ်အချို့ နစ်မြုပ်နေကြသည်။ တောင်ကုတ်ဒေသခံတစ်ဦးက
ရခိုင်မှာ မိုးသည်း၍ ရေကြီးပြီး လေပြင်းတိုက်ခတ်လာနိုင်
ရခိုင်ပြည်မှာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းပြီး ရေကြီးကာ လေပြင်းမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်နိုင်ကြောင်း စစ်ကောင်စီ မိုးဇလ နှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ မိုးလေဝသပညာရှင်များက ခန့်မှန်း ပြောဆိုထားကြသည်။ စစ်ကောင်စီ၏ မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒ ဦးစီးဌာန၏ ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်း ထုတ်ပြန်ချက်အရ မိုးသည်းထန်ပြီး ရေကြီးနိုင်သလို လေပွေလေပြင်းများ တိုက်ခတ်နိုင်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားသည်။ မြန်မာအလယ်ပိုင်းနှင့် အနောက်မြောက်ဘက်မှာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော လေပွေလှိုင်းနှင့် လေပြင်းမုန်တိုင်းမှာ ရခိုင်၊ ချင်း၊ မကွေးနှင့် စစ်ကိုင်းမှာ ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပြီး နောက် ၃၆ နာရီအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ရောက်သွားနိုင်ကြောင်း စစ်ကောင်စီ မိုး/ဇလ က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ရခိုင်ပို့မည့် ဆေးဝါးများနှင့် အခြေခံစားသောက်ကုန်များ၏တန်ဖိုး ကျပ်သိန်း နှစ်သောင်းကျော် အလိမ်ခံရ
ဆေးဝါးများ၊ အခြေခံစားသောက်ကုန်များနှင့် စက်သုံးဆီများ ပြတ်လပ်နေသော ရခိုင်ပြည်ကို ပို့မည့် ကုန်စည်များ၏တန်ဖိုး ကျပ်သိန်းပေါင်း နှစ်သောင်းကျော် လိမ်လည်ခံရကြောင်း အလိမ်ခံရသည့် ကုန်သည် ၃၈ ဦးထံမှ သိရသည်။ စစ်တွေမြို့ ဘီလူးမတံတားအနီး နေထိုင်သူ ဦးညီပု (ခေါ်) အောင်မြင့်စိုးနှင့် ဇနီးဖြစ်သူက ကုန်သည် ၃၈ ဦး၏ ကုန်ပစ္စည်းများကို ရခိုင်ပို့ပေးမည်ဟု ကတိခံကာ လိမ်လည်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလိမ်ခံရသူထဲပါဝင်သူ မြောက်ဦးဒေသခံ ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “အကွက်ကျကျကို လိမ်လည်သွားတာ။ ပထမ သန်းသန်းစိုးဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကနေ ရခိုင်ကို ကုန်ပို့ကြမယ့် ကုန်သည်တွေကို စည်းရုံးတယ်။ အဲဒီအမျိုးသမီးက သူ့မှာလည်း မြေပုံမြို့နယ် ကမ်းထောင့်ကြီးကို ကုန်ပို့မယ်ပေါ့။ ရခိုင်ကို ပို့ကြမယ့် ကုန်သည်တွေ
ရခိုင်က ထိန်းချုပ်နယ်မြေများတွင် ဒေသခံပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားလည်ပတ်မှု ခက်ခဲနေကြဆဲ
ရခိုင်ပြည်အတွင်း သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေများတွင် ဒေသခံပြည်သူများ၏ စားဝတ်နေရေးနှင့် လူမှုစီးပွား လည်ပတ်မှုမှာ ခက်ခဲနေကြဆဲဖြစ်ကြောင်း မြို့ခံများက ပြောဆိုကြသည်။ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ကာလ ၆ လခန့်ကြာလာသည့် ရခိုင်ပြည်ထဲက မြို့များမှာ ကုန်စည်ဈေးများ အဆမတန်မြင့်မားနေခြင်း၊ ဖုန်းလိုင်းနှင့် အင်တာနက်လိုင်းမရခြင်း၊ ဌာနဆိုင်ရာရုံးများနှင့် ဆေးရုံဆေးခန်းများ ပုံမှန်လည်ပတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေး၍ ဒေသခံပြည်သူများမှာ တစ်ရက်တာ ရှင်သန်လည်ပတ်ခြင်းကို ခက်ခက်ခဲခဲ ရုန်းကန်နေရကြောင်း သိရသည်။ ထိန်းချုပ်မြို့များမှာ ကုန်စည်ဈေးများသည် တိုက်ပွဲကာလထက် ပိုမြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ကျောက်တော်မြို့ခံ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “တိုက်ပွဲဒဏ်တွေကို အခုမှ ပိုခံစားမိသလိုဖြစ်နေတယ်။ တိုက်ပွဲဖြစ်တုန်းက ဒီလောက်ထိမခက်ခဲခဲ့ဘူး။ ကုန်စျေးတက်ရင်လည်း တိုက်ပွဲပြီးရင် ပြန်ကျသွားမှာပဲဆိုပြီး တွေးခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် စျေးကပြန်မကျတဲ့အပြင် ပိုတောင်မြင့်လာသေးတယ်။
ရခိုင်အပါအဝင် ဒေသ ၆ ခုကို ကူညီပံ့ပို့ပေးမည်ဟု ICRC ပြော
ခက်ခဲသည့် စိန်ခေါ်မှုများရှိနေသော်လည်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီကော်မတီ ICRC က ဘေးဖြစ်ရန် အလွယ်ကူဆုံးရပ်ရွာလူထုများ အထူးသဖြင့် ရှမ်း၊ ကချင်၊ ရခိုင် ချင်း၊ ကယားနှင့် ကရင်ပြည်နယ်တို့ကို ကူညီပံ့ပိုးပေးသွားမည်ဟု ICRC က ထုတ်ပြန်သည်။ အဆိုပါ နေရာဒေသက ပဋိပက္ခဒဏ်ခံနေရသည့် ပြည်သူလူထုထံသို့ သွားရောက်ပံ့ပိုးကူညီနိုင်ရန် သန္နိဋ္ဌန်ချထားကြောင်း ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ICRC ဥက္ကဌက ဆိုသည်။ ICRC ဥက္ကဋ္ဌ Mirjana Spoljaric က “မြန်မာပြည်သူတွေကို ထောက်ပံ့ကူညီဖို့ဆိုတဲ့ အိုင်စီအာရ်စီရဲ့ သန္နိဋ္ဌန်က မဆုတ်မနစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမှာပါ။ ပဋိပက္ခနဲ့ အခြားသော အကြမ်းဖက်မှုအခြေအနေများကြောင့် အကြောက်တရားတွေနဲ့ နေထိုင်နေကြရပါတယ်။ အသက်မွေး
ရခိုင်က စစ်ရှောင်အများစု အငတ်ဘေးဖြင့် ရင်ဆိုင်လာရ
ရခိုင်ပြည်မှာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူ ဒုက္ခသည် ၆ သိန်းကျော်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် ဒုက္ခသည်များမှာ အငတ်ဘေးဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေကြောင်း စစ်ရှောင်များက ပြောဆိုကြသည်။ စစ်တွေမြို့နယ်က စစ်ကောင်စီ နှင်ထုတ်ခဲ့သည့် ပလ္လင်ပြင်၊ အောင်တိုင်၊ ဝါဘိုနှင့် အမြင့်ကျွန်းအပါအဝင် တခြားကျေးရွာ အများအပြားက ဒေသခံများမှာ စစ်ရှောင်နေပြီး စားဝတ်နေရေး အလွန်ခက်ခဲနေသည်ဟု သိရသည်။ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့က ဒေသခံပြည်သူများမှာ အလုံးစုံ မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ကျွဲထိုး၊ သလူမော်၊ ခမောင်းတော၊ အောင်ဇေယျနှင့် တခြားကျေးရွာအချို့တွင် စစ်ရှောင်နေကြပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်တောက်နေပြီဟု ရွာသားများက ပြောသည်။ ပေါက်တောမြို့နယ်တွင်လည်း တောင်ဦးမော်၊ သဲခုံ၊ ကြိမ်ခွေမော်အပါအဝင် ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ သံတွဲ၊ ဂွမြို့နယ်တို့တွင်
စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြောင့် ဒဏ်ရာရ စစ်သုံ့ပန်းများကို AA က ဆေးကုပေး
မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိသည့် စစ်သုံ့ပန်းများအား ခေတ္တထိန်းသိမ်းထားသည့် လေးမိုင် နခခ-၂ တပ်စခန်းကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် ည ၉ နာရီခွဲတွင် ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် လေကြောင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ AA ၏ အကျဉ်းစခန်း နခခ-၂ တပ်စခန်းမှာ တိုက်ပွဲအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိထားသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ စစ်ကောင်စီသတင်းပေးများနှင့် အကျဉ်းသားများအား ထိန်းသိမ်းထားသည့် စခန်းဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြောင့် နေရာ၌ စစ်သုံ့ပန်း ၅၀ ကျော် သေဆုံးသွားပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာ ပြင်းထန်စွာ ရရှိသွားကြပြီး ဒဏ်ရာရသူများအားလုံးကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဆေးကုသပေးနေကြောင်း သိရသည်။ မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲမှာ
မြဝတီနှင့် တာချီလိတ်မှာ ရေကြီးနေ
မြဝတီမြို့နယ်၊ တာချီလိတ် အပါအဝင် ကျိုင်းတုံမြို့နယ်၊ ဟိုပုံးနှင့် ကျောက်ဆည်မြို့တို့တွင် တောင်ကျချောင်းရေနှင့် မြစ်ရေ၊ ချောင်းရေများ မြင့်တက်လာ၍ ရေကြီးရေလျှံဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။ ကရင်ပြည်နယ်၊ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မြဝတီမြို့နယ်တွင် ယမန်နေ့မှစတင်ကာ သောင်ရင်းမြစ်ရေ မြင့်တက်လာရာမှ မြ၀တီမြို့နယ်တွင် ရေကြီးမှုများဖြစ်ပေါ်နေပြီး အဆိုပါရေကြီးမှုသည် ဒုတိယအကြိမ်မြောက်ရေကြီးမှုဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ အနိမ့်ပိုင်းရပ်ကွက်များအားလုံး ရေတက်နေပြီး အချိန်မီပြောင်းရွှေ့ထားနိုင်ကြောင်း မြဝတီအခြေစိုက် ရေဘေးကူညီရေး ကယ်ဆယ်ရေးသမားတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ရေက တက်တယ်ဆိုပေမယ့် လူတွေက အတွေ့အကြုံရှိထားတော့ Alert ဖြစ်တယ်။ သိပ်မကြာသေးခင်က ရေကြီးထားတာဆိုတော့ အနိမ့်ပိုင်းက ပြည်သူတွေလည်း ကိုယ့်ဟာကိုယ် ကြိုရှောင်ကြတယ်။ ရေကြီးတာတော့ နှစ်ကြိမ်ဆိုတော့ ကယ်ဆယ်ရေးသမားတွေလည်း လုပ်စရာရှိတာကို ဆက်တိုက် လုပ်သွားကြတယ်” ဟု
စစ်ကောင်စီ နေ့စဉ်ကျူးလွန်နေသော စစ်ဇရာဝတ်မှု မှတ်တမ်းများကို နိုင်ငံတကာသို့ ပေးပို့မည်ဟု ညီနောင်မဟာမိတ်ပြော
အာဏာလက်လွှတ်ရန် နီးကပ်နေသော စစ်ကောင်စီ၏ စစ်ရာဇဝတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ပြစ်မှုကျူးလွန်နေသော အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုလုပ်ရပ်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားကြောင်း မြောက်ပိုင်းညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ပြောသည်။ ထိုမှတ်တမ်းများကို အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများနှင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကို မလိုလားသော ယဉ်ကျေးသည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများထံသို့ ပေးပို့သွားမည်ဟု ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ မြန်နိုင်ငံအနှံ့အပြား၌ လှည့်ပတ်၍ စစ်ရှုံးနေသော စစ်ကောင်စီသည် ၎င်းတို့၏ တပ်ရင်း၊ တပ်မ၊ စကခ၊ ဒကစ၊ ရမခ အစရှိသော စစ်တိုင်းဌာနချုပ်များ၊ ရဲတပ်ရင်း၊ လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကျောင်းများ အပါအဝင် ၎င်းတို့ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့၊ ရွာ အမြောက်အမြားတို့ကို နေ့စဉ်နီးပါး လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလျက် ရှိနေသည်။ ထိုကြောင့် ညီနောင်သုံးဖွဲ့