Western News

ကုလသမဂ္ဂ UN ၏ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်နာအကြီးအကဲ Volker Türk က ရခိုင်ပြည်အတွင်း လတ်တလော ဖြစ်ပွားနေသော အခြေအနေများကို ဧပြီလ ၁၉ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည်။

Turk ၏ ပြောဆိုချက်မှာ မွတ်ဆလင်လူမျိုးသည် ရခိုင်ပြည်၏ ဇာတ်ကောင်ထဲတွင် ပစ်မှတ်ထားခံနေရပြီး နောက်ထပ်တစ်ကြိမ် ပစ်မှတ်ထားရန် ခွင့်မပြုသင့်ကြောင်း၊ စစ်အာဏာရှင်အား တော်လှန်နေသော အာရက္ခတပ်တော် AA ကို မွတ်ဆလင်များအား လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်ပြီး လက်ရှိလည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း အကြမ်းဖက်မှုများ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ကျူးလွန်နေသည့် မြန်မာစစ်တပ်လည်းဖြစ် စစ်ကောင်စီနှင့် တန်းတူထား ပြောဆိုခြင်း၊ ရခိုင်ပြည်မှာ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများလည်း အကြမ်းဖက်ခံနေရသည်ကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး မွတ်ဆလင်များသာ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်ခံနေရသည်ဟု ပြောဆိုခြင်းနှင့် စစ်ကောင်စီ၏ အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်နေသည့် လုပ်ရပ်များကို ရခိုင်လူထုသို့ အပြစ်ပုံချထားခြင်း စသည့်အချက်များပါဝင်သည်။

Turk ၏ ပြောဆိုချက်များထဲတွင် အချက်အလက်အားဖြင့် မှားယွင်းနေခြင်း၊ ဘက်လိုက်သော စွပ်စွဲချက်များအပြင် အဖြစ်မှန်ကိုဖုံးကွယ်ရန် ကြိုးစားခြင်းများနှင့် ပြည့်နှံ့နေသည်ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ယခုလို တုန့်ပြန်ကြောင်း AA ပြောခွင့်ရ ဦးခိုင်သုခက ယမန်နေ့ ဧပြီလ ၂၃ ရက်နေ့ ညတွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

■ ARSA, ARA, RSO အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ ကျူးလွန်နေသည့်ကိစ္စ

“ရက္ခိုင်ပြည်သည် အဖွဲ့အစည်းများစွာပါဝင်သည့် စစ်မြေပြင် ပြန်ဖြစ်လာပြီး၊ အရပ်သားများမှာ ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှုကိုပေးဆပ်နေရပြီး၊ ‘မွတ်ဆလင်များ” သည် ပို၍အန္တရာယ်ကျရောက်နေသည်ဟု Turk က ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထိုပြောချက်ကို AA က  “အဖွဲ့အစည်းများစွာ’ ဟူသည်ကို ကော်မရှင်နာအနေဖြင့် ပို၍ ထင်ရှားစွာ ဖော်ပြရန် လိုအပ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ယခင်စစ်ပွဲများတွင် အာရက္ခတပ်တော်နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်တို့ကြားသာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုများဖြစ်သော်လည်း ယခုတစ်ခုကြိမ်တွင် စကစ အာဏာပိုင်များ၏ ပြဿနာဖန်တီးမှုကြောင့် မွတ်ဆလင်အစွန်းရောက်အဖွဲ့များဖြစ်သော ARSA (Arakan Rohingya Salvation Army), ARA (Arakan Rohingya Army), RSO (Rohingya Solidarity Organization) မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်များ ခေါင်းထောင်ပေါ်ထွက်လာပြီး၊ အပြစ်မဲ့ပြည်သူများမှာ ၎င်းအဖွဲ့များ၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကြောင့်သာ ပို၍ဒုက္ခရောက်နေကြရသည်ကို ကော်မရှင်နာအနေဖြင့် ဖော်ပြရန်အရေးကြီးကြောင်း AA က ပြောသည်။

တဖက်တွင် စစ်ပွဲ၏ ဒါဏ်ကို ခံစားရသူများထဲတွင် မွတ်ဆလင်အသိုင်းအဝိုင်းကိုသာ ပိုအလေးပေးဖော်ပြထားခြင်းသည်လည်း တခြားသော ဒုက္ခခံစားနေကြရသူများအား လစ်လျူရှုရာရောက်သည်။

မှတ်တမ်းများအရ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့ တကျော့ပြန်စစ်ပွဲများ စတင်သည်မှ မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့အထိ စစ်ပွဲကြောင့်သေဆုံးသူ ၁၇၉ ဦး၊ ဒါဏ်ရာရာသူ ၄၆၈ ဦးတို့ရှိပြီး ယင်းအထဲတွင် မွတ်ဆလင် ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း အောက်တွင်သာရှိပြီး ရခိုင်နှင့် တခြားလူမျိုးစုများမှာ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအထက်ရှိသည်။ ဤသည်မှာ စစ်ကောင်စီမှ မွတ်ဆလင်များထက် ရခိုင်လူမျိုးများကို ဦးတည်တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုနည်းအတူပင် “၁၀၂၇ အော်ပရေးရှင်း” စတင်သည်မှ ယခု ဘူးသီးတောင်နယ်တိုက်ပွဲမပြင်းထန်မီအချိန် မတ်လ ၂၁ ရက်နေ့အထိ တိုက်ပွဲများကြောင့် ထွက်ပေါ်ခဲ့သော စစ်ဘေးဒုက္ခသည် IDP အရေအတွက် သုံးသိန်း (၃၀၀,၀၀၀) ကျော်တွင် မွတ်ဆလင်အရေအတွက် ၁၅ ရာခိုင်နန်းသာပါဝင်ပြီး ၈၅ ရာခိုင်နှန်းမှာ ရက္ခိုင်လူမျိုးများနှင့် မွတ်ဆလင်မဟုတ်သော ကျန်ဒေသခံလူမျိုးများသာဖြစ်၍ ကုလကော်မရှင်နာ၏ ထိုကဲ့သို့ ညွှန်းဆိုချက်သည် မြေပြင်ပကဓိ အခြေအနေ၊ အချက်အလက်များနှင့် လွဲချော်နေပြီး တဖက်သက် ဘက်လိုက်မှုသာ ဖြစ်နေသည်ဟု AA က ပြောသည်။

■ အကြမ်းဖက်မှုကျူးလွန်နေသော စစ်ကောင်စီနှင့် AA ကို တန်တူထား မပြောဆိုသင့်

“ပို၍ အခြေအနေဆိုးနေသည်မှာ မွတ်ဆလင်များအား ၂၀၁၇ တွင် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုတည်းမှသာ ဦးတည်တိုက်ခိုက်ပြီး ယခုအချိန်တွင် မွတ်ဆလင်များအား သတ်ဖြတ်ခဲ့သော မှတ်တမ်းရှိသည့် လက်နက်ကိုင်အုပ်စုနှစ်ခုကြားတွင် ပိတ်မိနေပေသည်။ ကျနော်တို့ အနေဖြင့် မွတ်ဆလင်များကို နောက်တစ်ကြိမ် ဦးတည်တိုက်ခိုက်မှုကို ခွင့်မပြုနိုင်ပေ”ဟု Turk ၏ ပြောဆိုချက်ကို AA က ယခုလို ပြန်တုန့်ပြန်သည်။

Turk ၏ ပြောဆိုချက်မှာ “လက်နက်ကိုင် အုပ်စုနှစ်ခု’ ဟူသည် ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်အတွက် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင် တိုက်ပွဲဝင်နေသော အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးနှင့် မြန်မာပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးအား ဖိနှိပ်သတ်ဖြတ်နေသော ဖက်စစ် ‘စစ်ကောင်စီတပ်’ တို့ကို ရည်ညွန်းသည်ဟု ထင်ရပြီး အာရက္ခတပ်တော်နှင့် ဖက်စစ်စစ်တပ်အား ထိုကဲ့သို့ ‘ကျင့်ဝတ်ဂုဏ်သိက္ခာအရ’ တစ်တန်းတည်းထား ပြောကြားခြင်းသည် လွန်စွာလွဲမှားသော စဉ်းစားချက်ဖြစ်သည်။

အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီသည် လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်များစွာကတည်းက ရက္ခိုင်လူမျိုးများအပါအဝင် ရခိုင်ဒေသရှိ မွတ်ဆလင်များကို လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေးအရ ပစ်မှတ်ထားကာ အပြစ်မဲ့ပြည်သူများအား ရာထောင်ချီအောင် သတ်ဖြတ်ခဲ့သော အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ သတ်ဖြတ်မှုများထဲတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က အဆိုးရွားဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး ယနေ့တိုင် ‘နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ရုံး’ (ICJ) တွင် “လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု’ စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အမှုရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ လက်ရှိကာလတွင်လည်း ICJ မှ ချမှတ်ထားသော “ကြားဖြတ်အမိန့်များ’ (provisional measures) ကို လိုက်နာရန် ပျက်ကွက်နေသည့်အပြင် မွတ်ဆလင်များအား ပစ်မှတ်ထား သတ်ဖြတ်နေဆဲလည်းဖြစ်သည်။

တဖက်တွင် အာရက္ခတပ်တော် AA သည် ရက္ခိုင်ပြည်ရှိ လူမျိုး၊ ဘာသာ အုပ်စုတိုင်းကို အကာအကွယ်ပေးရန် ရပ်တည်ဖွဲ့စည်းထားသော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး မည်သည့် အပြစ်မဲ့ မွတ်ဆလင်အရပ်သားကိုမျှ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဦးတည်သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ ယခုနှင့် နောက်နောင်တွင်လည်း မွတ်ဆလင်များအပါအဝင် ရခိုင်ပြည်အတွင်း ပြည်သူများအားလုံးကို ထိရောက်စွာ အကာအကွယ်ပေးသွားမည်ဟု AA က ပြောသည်။

ထို့အပြင် ကုလကော်မရှင်နာ၏ ပြောကြားချက်ထဲတွင် ARSA, ARA, RSO ကဲ့သို့ အစွန်းရောက် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ၏ အပြစ်မဲ့ ရက္ခိုင်၊ မွတ်ဆလင်နှင့် လူနည်းစု ပြည်သူများအား သတ်ဖြတ်မှုများ ဆက်တိုက်ကျူးလွန်နေသည်ကို ဖော်ပြမထားသည်မှာလည်း အံ့ဩဖွယ်ဖြစ်သော လိုအပ်ချက်ဖြစ်ကြောင်း AA က တုန့်ပြန်သည်။

ရခိုင်ပြည်မြောက်ဘက်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်နှင့် မောင်တောမြို့နယ် ဆက်စပ်နယ်မြေတစ်ဝိုက်၏ လက်ရှိအခြေနေမှာ ARA, ARSA, RSO တို့အပြင် တစ်ခြားသော ဒေသခံလက်နက်ကိုင် မူးယစ်ဂိုဏ်များမှ အရပ်သားပြည်သူများကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်မှုများ အမြဲဖြစ်ပျက်နေပြီး ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်မှုကို ခြိမ်းခြောက်လျှက်ရှိနေသည်ဟု ဆိုသည်။

ဘူးသီးတောင်က နေအိမ်များ မီးရှို့ခံရခြင်း ကိစ္စ

“စစ်ကောင်စီသည် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင် (သို့) ရွာသားများကို ရခိုင်အိမ်၊ အဆောက်အုံ (သို့) ရွာအားများမီးရှို့ရန် တွန်းအားပေးသည်ဟု တချို့ရေးသားချက်များမှ ဆိုသည်။ တဖက်တွင် ရခိုင်လူမျိုးရွာသားများသည်လည်း ထိုကဲ့သို့ပင် မွတ်ဆလင်ရွားများကို မီးရှို့ခြင်းအားဖြင့် တုန့်ပြန်သည်ဟု စွပ်စွဲပြောဆိုကြသည်” ဟု Turk က စွပ်စွဲထားသည်။

MSF ရုံး မီးရှို့ခံရစဉ်

Turk ၏ ပြောကြားချက်သည် အမှားနှင့် အမှန်ကို ရှုပ်ထွေးစေပြီး မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်များ၊ ရွာသားများကို ရခိုင်လူမျိုးများ၏ အိမ်၊ အဆောက်အအုံနှင့်ရွာများကို စစ်ကောင်စီအာဏာပိုင်များမှ မီးရှို့ရန် တိုက်တွန်းပြောကြားချက်မှာ မှတ်တမ်းတင်ထားချက်များအရ မှန်ကန်ရုံမျှမက ဧပြီ ၁၈-၁၉ ရက်နေ့တွင် အစွန်းရောက် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များဖြစ်သော ARSA, ARA, RSO တို့၏ ရောယှက်ရှုပ်ထွေးနေသော တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အမာခံအဖွဲ့ဝင်များမှ MSF ရုံးအပါအဝင် ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်ရှိ ရခိုင်အိမ် ၂၀၀ ကျော်ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ (WFP) ဂိုဒေါင်များအား ဖောက်ထွင်းလုယက်ခိုးယူခြင်းတို့မှာ ထင်ရှားသော သက်သေဖြစ်သည်ဟု AA က ပြောသည်။

ယင်းမတိုင်မီ ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ်၌ အပြစ်မဲ့ ရခိုင်လူငယ်နှစ်ဦးကို လည်လှီးသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် ဖြစ်ရပ်တို့ကို Turk က ဖော်ပြထားခြင်းလည်း မရှိပေ။ တဖက်တွင် ရခိုင်လူမျိုးများမှ မွတ်ဆလင်ရွာများကို မီးရှို့တုန့်ပြန်ခဲ့သည်ဟူသည့် ဖြစ်ရပ်မှာလည်း မည်သည့် နေရာမှာမျှ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ၊ သက်သေ အထောက်အထားမရှိဘဲ ကော်မရှင်နာ၏ စိတ်ကူးယဉ် မှားယွင်းစွာ ပြောဆိုခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း AA က ပြောသည်။

Turk က အထင်အမြင်လွဲမှားပြီး သတင်းအမှားကို ယုံကြည်လက်ခံနေခြင်း

“ကော်မရှင်နာမှ သတင်းတုနှင့် ဝါဒဖြန့်မူများသည် ကြီးမားစွာဖြစ်ပေါ်နေပြီး၊ ‘အစ္စလာမ်မစ် အစွန်းရောက်များ’ မှ ဟိန္ဒီနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကို ဓါးစာခံဖမ်းထားတယ် ဟူသည့် ကိစ္စအား ရည်ညွန်းပြောဆိုခဲ့သည်။ အဆိုပါ ပြောကြားချက်သည် ၂ဝ၁၂ ခုနှစ် အသိုင်းအဝိုင်းများကြား အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ၂ဝ၁၇ ခုနှစ် မွတ်ဆလင်များကို ဆိုးရွားပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော အမုန်းစကားမျိုးဖြစ်စေသည်။” ဟု Turk က ပြောသည်။

Turk ၏ ပြောကြားချက်သည် ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၇ အကြမ်းဖက်မှု ပဋိပက္ခအခြေအနေများနှင့် ယခုလက်ရှိ အခြေအနေများကို အတူတူဖြစ်နေသည်ဟု မှားယွားစွာ ယုံကြည်မှုများမှ မြစ်ဖျားခံလာပုံရသည်။ အခြေအနေအမှန်ကို နားလည်ရန် လိုအပ်သည်မှာ ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ရသည်မှာ ယခု အကြမ်းဖက် စစ်ကောင်စီဖြစ်သော မြန်မာစစ်တပ်မှ ရခိုင်ပြည်ရှိ မတူညီသော လူမျိုး၊ ဘာသာများကြား ရန်တိုက်ကာ နိုင်ငံရေးအမြတ်ထုတ်ရန် ကြိုးဖမ်းခဲ့သောကြောင်းဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ULA အစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားများကို စတင်ထူထောင်သည်မှစ၍ ဒေသတွင်း မတူညီသော လူမျိုး၊ ဘာသာများကြား လူမှုသဟဇာတဖြစ်စေသော လှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်ခြင်း၊ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တယားအတွင်း ဒေသခံမွတ်ဆလင်များအား ပါဝင်စေခြင်းနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ (Covid-19) နှင့် မိုခါဆိုင်ကလုန်း (Mocha Cyclone) ကဲ့သို့ အရေးပါ် ကျန်းမာရေး၊ သဘာဝဘေးကာလများတွင်ပါ ကျောသားရင်သား မခွဲခြားဘဲ ကူညီကယ်ဆယ်ခြင်းတို့ကို တစိုက်မက်မက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေသည်။

ထို့ကြောင့် ယခုကာလတွင် စစ်ကောင်စီနှင့် အစွန်းရောက် အကြမ်းဖက်မွတ်ဆလင်အုပ်စုများမှ မည်သို့ပင် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး ပဋိပက္ခဖြစ်သော လှုံဆော်အကြမ်းဖက်မူများကို ဦးတည်ပြုလုပ်နေပါစေ ၎င်းတို့ ရည်မှန်းအချက်အတိုင်း အထမမြောက်လာနိုင်ကြောင်း AA က ကတိပေးပြောဆိုထားသည်။

ဘူးသီးတောင်မြို့ထက်တွင် ဟိန္ဒီနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကို အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ARSA, ARA ကဲ့သို့ အကြမ်းဖက်အုပ်စုများမှ ပြန်ပေးဆွဲ ဓါးစာခံပြုလုပ်ထားသည့် လုပ်ရပ်သည် အလွန်တရာ အကျဉ်းတန်သော လုပ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လူပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်၏ အသက်ကိုငဲ့ညာသော စကားတစ်ခွန်းမှ Turk က မပြောခဲ့သည်မှာ လွန်စွာ ကိုယ်စားစာနာမှုအားနည်းသော ခွဲခြားဆက်ဆံသော လုပ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း AA က ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ ကျူးလွန်သည့်လုပ်ရပ်ကို ရခိုင်လူထုအား အပြစ်ပုံမချရန်

လက်ရှိကာလ ရခိုင်ပြည် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး အခြေအနေများသည် အလွန်တရာ အတိမ်းအစောင်းမခံနိုင်သော ကာလဖြစ်သည့်အတွက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ သက်ဆိုင်သူများအနေဖြင့် မြေပြင်အခြေအနေမှန်များကို သတိထား ဆင်ခြင်သုံးသပ်ရန် ရေးကြီးသည်။ မလိုလားအပ်သော ပြောဆိုရေးသားချက်များကြောင့် ပြည်သူလူထုကြားတွင် ပွတ်တိုက်မှုများဖြစ်ပေါ်လာပါက သက်ဆိုင်ရာ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းများမှ တာဝန်ယူ၊ တာဝန်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း AA က ပြောသည်။

ကုလကော်မရှင်နာ Turk ၏ ပြောကြားချက်များသည် မွတ်ဆလင်နှင့် မွတ်ဆလင်မဟုတ်သော အသိုင်းအဝန်းကြားတွင် ပို၍ အထင်မြင်လွှဲမှားမှုများ အမုန်းတရားများကို ဖြစ်စေသည့်အပြင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကြားတွင် ရက္ခိုင်လူ့အဖွဲ့စည်းအား ချို့နှိမ့်ဆက်ဆံစေသော အမြင်များကို ဖြစ်စေကြောင်း AA က ပြောသည်။

အာရက္ခတပ်တော် AA မှ ဦးဆောင်ပါဝင်နေသော နိုင်ငံအနှံ့ စစ်အာဏာရှင်တိုက်ဖျက်ရေး အခန်းကဏ္ဍကိုလည်း သေးသိမ်မှေးမှိတ်သွားအောင် လုပ်ဆောင်ရာရောက်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး၏ စစ်အာဏာရှင် လက်အောက်မှ လွှတ်မြောက်ရေး ကြိုးပမ်းမှုကိုလည်း ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်းနှင့် အာရက္ခပြည်သူများ၏ ကောင်းကျိုးကို စိတ်ရင်းစေတနာအမှန်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လိုပါက ULA အစိုးရအဖွဲ့နှင့် အပြုသဘောဆောင် ချိတ်ဆက်လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း Turk ကို AA က တိုက်တွန်းထားသည်။

ULA/AA အစိုးရအဖွဲ့အနေဖြင့်လည်း အာရက္ခဒေသတွင်း မည်သည့် လူမျိုး၊ ဘာသာဝင် နောက်ခံရှိသည်ဖြစ်စေ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း မပြုလုပ်ဘဲ ကာကွယ်စောင့်ရှောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း AA က အသိပေး ပြောကြားထားသည်။

About Author
Western News
View All Articles
Check latest article from this author !
ရခိုင်က ထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေမှာ ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ လူမှုစီးပွားလည်ပတ်မှု ခက်ခဲနေကြ
စစ်သည် ၃ ဦးအပါအဝင် လူငယ် ၂၄ ဦးကို စစ်ကောင်စီက တရုတ်သို့စေလွှတ်
ကော့ကရိတ်၊ စုကလိ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်း သိမ်းပိုက်မှု ၆ဦးသေဆုံး၊ ဗိုလ်မှူးကြီးတစ်ဦးအပါအဝင် ၂၁ ဦး ဖမ်းဆီး ရရှိ
စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးထားသည့် စစ်တွေ ဒေသခံများ ညှဉ်းပန်းနှိက်စက်ခံနေရ၊ မိသားစုဝင်များနှင့် အဆက်သွယ် မရသေး
မဲဆောက်မြို့တွင် ဇနီးသည်ကို ရိုက်နှက်သတ်ဖြတ်ခဲ့သူကို ထိုင်းအာဏာပိုင်များထံ လွှဲပြောင်းပေးရန် တောင်းဆို
လေကြောင်းနှင့် ရေလမ်းမှ သံတွဲသို့ စစ်ကောင်စီ တပ်အင်အား ထပ်ဖြည့်နေ
သံတွဲ စစ်ရှောင်ရွာကို စစ်ကောင်စီက နှစ်ရက်ဆက်တိုက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်
မောင်တောတိုက်ပွဲ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် ကျည်ကျရောက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ပြန်ပစ်မည်ဟု သတိပေး
တောင်ကုတ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် AA တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေ
Facebookနှင့် VPN ပိတ်ဆို့ရေး စစ်ကောင်စီ၏ စီမံချက်တွင် Mascots Group ဝင်းကျော်နှင့် ခင်ကေခိုင်က အဓိကပါဝင်
ပဲခူး အထင်ကရ ဆရာတော် မန္တလေးမှာ စစ်ကောင်စီ သတ်ဖြတ်၍ ပျံလွန်တော်မူ
အမ်း ကဇုကိုင်းကို လေယာဉ်ဖြင့် ဗုံးကြဲသဖြင့် ကလေးငယ်အပါအဝင် ၃ဦးသေဆုံး
ရခိုင်ပြည် သူ့ကျွန်ဘဝ သက်ဆိုးရှည်အောင် ALP လုပ်နေဟု ရခိုင်နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက ပြော
ကရင် ဘုရားသုံးဆူ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ် ယာယီပိတ်
အာဆီယံ ဘုံ ၅ ချက် အလုပ်မဖြစ်၍ လမ်းပြမြေပုံသစ် ဖော်ဆောင်ရန် ကုလ မဟာမင်းကြီး တိုက်တွန်း
CNA က အလစ်အငိုက် ဝင်တိုက်၍ ချင်းတပ်နှစ်ဖွဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွား
မြန်မာစစ်ရှောင် ၂၃၆ ဦးကို အိန္ဒိယအစိုးရက ဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်း ကန့်ကွက်ရှုတ်ချ
တောင်ကုတ်တက္ကသိုလ်ဝန်းမှာ စစ်ကောင်စီဝင် အင်အား ၁၀၀ ကျော် တပ်စွဲထား
ပါချုပ်နှင့် ဆရာ/ဆရာမများအား လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်ခြိမ်းခြောက်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ တောင်ကုတ်တက္ကသိုလ်ထဲ တပ်စွဲနေရာယူ
မောင်တောမှာ တိုက်ပွဲပြင်းထန်၊ ပြည်သူများကို မြို့ကထွက်ခွာခွင့် စစ်ကောင်စီနှင့် ARSA က တားမြစ်နေ
သံတွဲမှာ စစ်ကောင်စီ တပ်စွဲနေရာ မိုင်းနင်းမိ၍ ရွာသားတစ်ဦး သေဆုံး
ကျောက်ဖြူမှာ စစ်ကောင်စီနှင့် AA တိုက်ပွဲ ပြန်လည်ဖြစ်ပွား
မတူပီမြို့က ခမရ ၃၀၄ တပ်ရင်းကို ချင်းညီနောင် မဟာမိတ် သိမ်းပိုက်
တောင်ကုတ်နယ်ကို စစ်ကောင်စီဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်၊ ကလေးအပါအဝင် ၃ ဦးသေဆုံး
တောင်ကုတ်မြို့ထဲ ဗုံးခိုကျင်း တူးခွင့် စစ်ကောင်စီ ပိတ်ပင်
AA ထံ လက်နက်ချအညံ့ခံမည့် မောင်တော နခခ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စစ်ကောင်စီအရာရှိများက ပါးရိုက်
တောင်ကုတ်တက္ကသိုလ်ဝန်းထဲ စစ်ကောင်စီ လက်နက်ကြီး ကျရောက်ပေါက်ကွဲ
စစ်တွေ ဒေသခံ ၂၀၀ ကျော်ထံမှ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ငွေညှစ်နေ
တောင်ကုတ်တိုက်ပွဲ အရပ်သားသေဆုံးမှုရှိ
ရခိုင်ပြည်အတွင်း ကုန်ဈေးနှုန်းများ ထပ်မံမြင့်တက်နေ
စစ်ကောင်စီကို တိုက်မည်ဖြစ်၍ မောင်တောပြည်သူများ မြို့ကထွက်ခွာရန် AA သတိပေး
စစ်ကောင်စီ ဖမ်းဆီးသွားသည့် စစ်တွေမြို့က အရပ်သား ၂၀၀ ကျော် ပြန်လွတ်လာခြင်း မရှိသေး (ရုပ်သံ)
စစ်တွေ မင်းဂံရပ်ကွက်က အရပ်သား ၂၀၀ ကျော် ကို စစ်တပ်က အကြောင်းမဲ့ ဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်သွား
မနေ့က တောင်ကုတ်မြို့ တိုက်ပွဲအတွင်း စကခ (၅)မှ ဗိုလ်ကြီး အောင်ဇော်ထွန်း ကျ
သံတွဲ ဂေါ့တောင်တွင် တိုက်ပွဲဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပြီး လက်ရှိတွင် စစ်ရှောင် ၂၅,၀၀၀ ခန့်သည် အလှူရှင်များလိုအပ်နေ
၄ လအတွင်း စစ်ကောင်စီက အစုလိုက်အပြုံလိုက် လူ ၃၆၉ ဦးကို သတ်ဖြတ်
တောင်ကုတ်မှာ စစ်ကောင်စီနှင့် AA စစ်ရေးတင်းမာ၊ ယနေ့ စစ်ကောင်စီက ဗုံးကြဲနေ
မြောက်ပိုင်းညီနောင်တပ်များ လားရှို့မြို့အနီးသို့ ရောက်ရှိလာ၍ စစ်ကောင်စီတပ်များအားလုံး စစ်ပြင်ဆင်နေ
သံတွဲ ဂေါ့တောင်တွင် တိုက်ပွဲဆက်လက်ရှိနေသေး
မောင်တောက မောရဝတီဗျူဟာ အပါအဝင် တပ်စခန်း ၁၀ ခုကို AA သိမ်းပိုက်
သံတွဲမြို့နယ်က စစ်ရှောင်များ အရေးပေါ် စားနပ်ရိက္ခာများလိုအပ်နေ
စစ်ကောင်စီကို လက်နက်နှင့် လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်း ပံ့ပိုးသော အိန္ဒိယစီးပွားရေးကုမ္ပဏီများကို JMF ဖော်ထုတ်
စစ်ကောင်စီက လက်နက်ကြီးဆက်တိုက်ပစ်နေ၍ ပေါက်တောနှင့် ပုဏ္ဏားကျွန်းက ကျေးရွာအချို့ ထပ်မံတိမ်းရှောင်နေရ
စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ VPN အကြောင်းပြပြီး ခြိမ်းခြောက်ငွေညစ်နေ
မတူပီမြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ချင်းညီနောင် စစ်ဆင်ရေးစတင်၊ AA လည်းပါဝင်ဟု သိရ
စစ်တွေက အတင်းပြောင်းရွှေ့ခံရ ၁၂ ရွာတွင် အိမ်စောင့်ကျန်ခဲ့သူများလည်းကို စစ်ကောင်စီက လိုက်လံဖမ်းဆီး
မောင်တော အလယ်သံကျော်စခန်း အသိမ်းခံရပြီးနောက် ရဲနှင့်မိသားစုဝင် ၄၀၀ ခန့်ကို AA ထိန်းသိမ်းထားဟုဆို
မြန်မာတွင် စစ်ဘေးရှောင် ကလေးငယ် ၁သန်းခန့် ရှိကြောင်း ကုလပြော
ရခိုင်က NGO/INGO များ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်မှု ကျဆင်း
ဗျိုင်းဖြူရွာသား သေဆုံးသူ တိုးလာ၊ ဖမ်းဆီးခံရွာသားများကို ရုံးထုတ်
တရုတ်က စစ်ကောင်စီကို ကင်းလှည့်ရေယာဉ် ၆ စီးပေးအပ်
ရန်ကုန်-သမ္မတရုပ်ရှင်ရုံတွင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြ
စစ်ကောင်စီက အတင်းအဓမ္မနှင်ထုတ်သဖြင့် စစ်တွေမြို့နယ်က ကျေးရွာ ၁၂ ရွာမှ ဒေသခံပြည်သူများ ဒုက္ခရောက်
စစ်ကောင်စီက မြို့ပတ်လည်ကို မိုင်းထောင်ထား၍ စစ်တွေနှင့် ကျောက်ဖြူ ဒေသခံများ မြို့က ထွက်မရကြ
မုံရွာ စစ်တပ်ကာကင်းစခန်းကို PDF တိုက်ခိုက်၊ စစ်သား ၂၀ ဦးခန့်သေဆုံးပြီး ၅ ဦးအရှင်ဖမ်းမိ
ဗျိုင်းဖြူရွာသား သေဆုံးသူ တိုးလာ၊ ဖမ်းဆီးခံရွာသားများကို ရုံးထုတ်
ရခိုင်က NGO/INGO များ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်မှု ကျဆင်း
မြန်မာတွင် စစ်ဘေးရှောင် ကလေးငယ် ၁သန်းခန့် ရှိကြောင်း ကုလပြော
မတူပီမြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ချင်းညီနောင် စစ်ဆင်ရေးစတင်၊ AA လည်းပါဝင်ဟု သိရ
မွတ်ဆလင်ထောင်နှင့်ချီ ကူညီစောက်ရှောက်ပေးထားကြောင်း AA ပြော၊ စားနပ်ရိက္ခာများ အရေးပေါ်လိုနေ (ရုပ်သံ)
အထင်သေးခံဘဝကနေ ရခိုင်ပြည်ကို သိမ်းပိုက်တော့မည့် AA
လွတ်မြောက်နယ်မြေသို့ တိမ်းရှောင်လာသော မွတ်ဆလင်များကို AA က ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ပြော
ရခိုင်မှာ ၂ နှစ်အောက် ကလေးငယ်များကို ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးရန် အရေးတကြီးလိုအပ်နေ
DMG သတင်းထောက်နှင့် ရုံးဝန်ထမ်း အကြမ်းဖက်မှုပုဒ်မဖြင့် ထပ်တိုးအမှုဖွင့်ခံရ
ဆန်ရောင်းဝယ်မှု ကန့်သတ်သတင်းကြောင့် ကျောက်ဖြူတွင် ဆန်ဈေးမြင့်တက်
စစ်ကောင်စီဌာနချုပ်နှစ်ခု သိမ်းပိုက်ရေး AA က ထိုးစစ်အရှိန်မြှင့် 
ရခိုင်လွတ်မြောက်နယ်မြေတွင် စစ်ကောင်စီထုတ် အရက်ဘီယာများ ရောင်းအားကောင်းနေ
အာရက္ခပြည်က လူမျိုးရေးအသွင်ဆောင် ပဋိပက္ခကို ဆန်းစစ်ခြင်း
သံတွဲမှာ တိုက်ပွဲကြောင့် လူဦးရေ တစ်သောင်းခန့် နေရပ်စွန့်ခွာ
AA ကို အလိုမရှိကြောင်း မနက်ဖြန် ဆန္ဒပြရန် စစ်တွေက မွတ်ဆလင်များကို စစ်ကောင်စီက ဖိအားပေးနေ
စစ်တွေတွင် ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှော ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် မွတ်ဆလင် ကလေးငယ် ၈၀ နီးပါး သေဆုံး
မွတ်ဆလင်လူငယ် ၅ သောင်းကို AA နှင့်ပူးပေါင်းရန် ဆွေးနွေးချက် ရိုနေဆန်းလွင် ငြင်း
အမ်းက စစ်ရှောင်ကျေးရွာများမှ စားနပ်ရိက္ခာများကို စစ်ကောင်စီတပ်သားများ ခိုးယူနေ
မာန်အောင် သစ်ပုံရွာသားများကို စစ်ကောင်စီက အတင်းပြောင်းရွှေ့ခိုင်းနေ
ဘူးသီးတောင်မှာ ARSA နှင့် ARA အကြမ်းဖက်မှုမြင့်တက်
AA က သိမ်းပိုက်ထားသော မြို့နယ်များကို နေ့ည မကျန် လေကြောင်းဖြင့် စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲနေ
ရခိုင်နှင့် အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်
စစ်တွေနှင့် ကျောက်ဖြူတွင် စစ်ကောင်စီက သင်္ကြန်မဏ္ဍပ်ဆောက်လုပ်နေ
မြေပုံ စညှင်း စစ်ကောင်စီ ပွိုင့် ၂၅၇ စခန်းအား AA ကထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေ
ဘူးသီးတောင် မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွင် AA စစ်သမီးများ ပါဝင်တိုက်ခိုက်
ရခိုင်အရေး ညှိနှိုင်းပေးမည့် တရုတ် အာဏာရှင်ဟောင်း သန်းရွှေနှင့် အရင်တွေ့
၅ ရက်အတွင်း ဘူးသီးတောင်က ခမရ ၅၆၄ တပ်ရင်းဌာနချုပ်ကို AA သိမ်းပိုက်
မာန်အောင်မှာ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ ရွာသားဘက်က မရပ်ဘဲ စစ်ကောင်စီဘက်က ရပ်တည်ပေးနေ
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူ ၁၀၀၀ ကျော်တိုးလာ
“အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်ရပြီး ထွက်ပြေးလာတဲ့ မွတ်ဆလင်တွေကို စစ်ကောင်စီက လိုက်လံ ရှာဖွေနေ၊ မတွေ့ရှိပါက မိသားစုဝင်များကို ဖမ်းဆီး”
စစ်ကောင်စီနှင့် AA ကြား ဝင်ရောက်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးမည်ဟု တရုတ်ပြော
အပူပြင်းဆုံးရာသီဝင်လာ၍ ရခိုင်ကစစ်ရှောင်များ သောက်သုံးရေရှားပါးမှု ကြုံတွေ့နေရ
ရခိုင်စစ်ပွဲ ၄ လကျော်အတွင်း အရပ်သားသေဆုံးသူ ၁၇၉ ဦးရှိ
ရခိုင်က HIV လူနာများ ART ဆေးပြတ်လပ်မှုဖြင့်ကြုံနေရ
မကွေးက စစ်ကောင်စီ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များ လက်နက်ချအလင်းဝင်ရန် PRA ပြော
Move Forward ပါတီ ဖျက်သိမ်းရေး ခုံရုံးလက်ခံ၊ မကြာခင် ကြားနာပွဲလုပ်မည် 
တောင်ကုတ်မြို့မ စခန်းမှူး ဒုတိယရဲမှူး စန်းညွှန့် စခန်းမှ ထွက်ပြေး
အမ်းက စစ်ကောင်စီ တောဟိန်းတောင်ဗျူဟာကို AA က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်
အမ်း နပခမှ ထွက်ပြေးလာသော စစ်ကောင်စီတပ်သား အပါအဝင် ၆ ဦးကို PRA ဖမ်းဆီးထား
စစ်တွေကလက်နက်ကြီး ထိမှန်သော ပေါက်တောပြည်သူ ၆ ဦး
ဖျာပုံအကျဉ်းထောင် ဥပဒေမဲ့ရိုက်နှက်မှု နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂၀ ဦး ပြင်းထန်ဒဏ်ရာရ
စစ်ကောင်စီပစ်ခတ်၍ ရခိုင်မှာ နှစ်ရက်အတွင်း အရပ်သား ၆ ဦးသေဆုံးပြီး ၁၇ ဦးဒဏ်ရာရ
တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာအတွက် အိမ်နီးချင်းကောင်း နိုင်ငံမဟုတ်ဟု ISP စစ်တမ်းက ဖော်ပြ
အမ်း-ပဒါန်း ကားလမ်းကို အကန့်အသတ်မရှိ ပိတ်ကြောင်း AA အရေးပေါ်ထုတ်ပြန်
စစ်ထဲဆွဲခေါ်ခံရသည့် မွတ်ဆလင်တစ်ဦး ဝက်သားမစား၍ နှိပ်စက်ခံရပြီးသေဆုံး
ရသေ့တောင်က စစ်ကောင်စီတပ်သားများ အလံဖြူထောင် လက်နက်ချခဲ့
မာန်အောင်က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးစည်သူအောင် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်ချမှတ်ခံရ
စစ်ကောင်စီဗုံးကြဲ၍ သေဆုံးဒဏ်ရာရခဲ့သည့် ရမ်းဗြဲဖက်ကြပ် ရွာလုံးကျွတ် တိမ်းရှောင်
စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းရန် အတင်းခေါ်ယူနေ၍ သံတွဲနှင့် မာန်အောင်က လူငယ်အများအပြား တိမ်းရှောင်နေရ
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထွက်ပြေးသည့် စစ်ကောင်စီတပ်သား ၅၀၀ ကျော်ရှိ၊ ၃၀၀ ကျော်ကို ပြန်ပို့ထား
ထိုင်းတွင် ကရိန်း မတော်တဆပြိုကျမှုကြောင့် သေဆုံးသူ ၆ဦးတွင် ရခိုင်တစ်ဦးပါဝင်၊ နစ်နာကြေးကို ပွဲစားတစ်ဦးက ထုတ်ယူ၊ မိဘများနှင့် အဆက်အသွယ် လိုနေ
စစ်ရှောင် ရခိုင်အမျိုးသမီးများ၏ စစ်ဘေးကာလ အခက်အခဲများ
မူးယစ်သားကောင်မှ မူးယစ်ပညာပေးဖြစ်လာသူ ဆရာမညို
မိုခါကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ မပြုပြင်နိုင်သေးသည့် ရခိုင်တွင် တိုက်ပွဲကြား အပျက်စီးများထပ်ဖြစ်လာ
မြောက်ဦးခရီးသွားလုပ်ငန်း အသက် ဆက်လက်ရှင်သက်ဖို့ ရခိုင်ပြည် တည်ငြိမ်အေးချမ်းဖို့လို
စစ်တွေ ကမ်းနားလမ်း ကမ်းခြေအား ယနေ့ ညနေပိုင်း အခြေအနေ (ရုပ်သံ)
ဒီဇင်ဘာလ ပထမအပတ် ရခိုင်ပြည်ထူးခြားသတင်းများ
ချင်းတော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့အချင်းချင်း လက်နက်ဖြင့် မဖြေရှင်းဖို့ သဘောတူ
ပါတီ ဗဟိုရုံးချုပ် ဖြိုချ ဖျက်ဆီး ခံရခြင်း မရှိဟု ANP ဆို

1 Comment

  • XnrVFwGRmKU

Comments are closed.

Related Posts