မြန်မာ မီဒီယာအဖွဲ့များ၊ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များနှင့် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများအတွက် လာမည့် ၃ နှစ်အတွင်းမှာ အမေရိကန်က ပေးအပ်မည့် ဒေါ်လာ ၃၉ သန်းကို အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်း သိရသည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံတကာတကာဖွံဖြိုးရေးအစီအစဉ် (USAID) ကို ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ရပ်ဆိုင်းလိုက်ခြင်းကြောင့် တစ်ပါးတည်း ရပ်တည်းဆိုင်းခံလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။

လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်ရေး ပရောဂျက် ၂ ခုအတွက် ဒေါ်လာ ၈ သန်း၊ ဒီမိုကရေစီမြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်း ၉ ခုအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ နှင့် မီဒီယာပံ့ပိုးမှု ပရောဂျက် ၂ ခုအတွက် ဒေါ်လာ ၁ သန်း တို့ကို ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ရပ်ဆိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ထောက်ပံ့ငွေများကို မည်သည့်အချိန်တွင် ပြန်လည်ပေးအပ်သွားမည်ကို ရှင်းရှင်းလင်း မသိရသေးကြောင်းနှင့် မြန်မာ့အရေးလှုပ်ရှားသူများ၊ အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် များစွာ ထိခိုက်နစ်နာမှုရှိကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်ရောက် လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းကို ထိခိုက်တာက မြန်မာနိုင်ငံက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု အထူးသဖြင့် စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ရာမှာ အဓိက ထိခိုက်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြည်သူအပေါ် မတရားအနိုင်ကျင့် ဖမ်းဆီးနှိပ်စက် သတ်ဖြတ်တာတွေကို အချိန်ပြည့် စောင့်ကြည့် စုံစမ်းဖော်ထုတ်မှုတွေဟာ ဘတ်ဂျက်အခြေအနေအရ လျော့ကျသွားပါမယ်။ ဒါက ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေပါ” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာပြည်သူများ၏ နေ့စဉ် ခံစားနေရသော ဖိနှိပ်မှုများ၊ သတင်းသိပိုင်ခွင့်များနှင့် အကြမ်းဖက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုများအပေါ် စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခြင်းနှင့် စစ်ကောင်စီကျူးလွန်နေသော စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက် နိုင်ငံတကာက အရေးယူနိုင်ရေး လုပ်ငန်းများမှာ အမေရိကန်၏ ထောက်ပံ့မှုကူညီမှုက အလွန်အရေးပါကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်မှုကြောင့် သတင်းသိပိုင်ခွင့် မရရှိကြသည့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းက ပြည်သူများကို သတင်းသိပိုင်ခွင့် ရရှိရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသော အာရက္ခတိုင်းမ်စ် (Arakha Times) သတင်းဌာနမှာ အမေရိကန်၏ အကူအညီရပ်ဆိုင်းမှုကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာနေရသည်ဟု ပြောသည်။

“ကျနော်တို့တွေ ရပ်တည်နေရတာက USAID က ပေးတဲ့ မီဒီယာထောက်ပံ့ရေး ပိုက်ဆံ ပေါ့လေ။ ကျနော်တို့က အများကြီးရတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီ USAID အောက်က သွားတဲ့ အဖွဲ့တွေ၊ မီဒီယာ Development အဖွဲ့တွေက ပေးတဲ့ စတိုရီ grant လေးတွေ လျှောက်တယ်။ အဲဒါက ရတာနဲ့ ကျနော်တို့ လည်ပတ်တယ်။ အဲဒါရတာနဲ့ ပြည်တွင်း သတင်းထောက်တွေကို လစာရနိုင်အောင် ကြိုးစားတယ်ပေါ့လေ။ အခု လုံးလုံးကြီး ရပ်တန့်သွားတော့ ကျနော်တို့မှာ ဝန်ထမ်းပဲ မခန့်ရဘဲ ထားရမလား။ ဒီမီဒီယာ လုပ်ငန်းပဲ ရပ်တန့်ထားရမလားပေါ့လေ။ အဲလို ဖြစ်သွားတာပေါ့လေ။ ပိုဆိုးတာက ကျနော်က ဒီ စတိုရီ grant လေးက ရတဲ့ပိုက်ဆံတွေနဲ့ ရခိုင်မှာ လွတ်မြောက်နယ်မြေမှာ ရှိနေတဲ့ ပြည်သူတွေကို သတင်းအချက်အလက်ပေးနေတဲ့ စာစောင် ထုတ်ထားရတဲ့အခါ အဲဒီ စာစောင်ကိုရော ရပ်လိုက်ရမလား စဉ်းစားလာရတယ်ပေါ့။ လောလောဆယ်အထိတော့ ကျနော်တို့ ဆက်လက် ရုန်းကန်နေပါတယ်။ ရိုက်ခတ်မှုကတော့ အများကြီးပါ။ အရင်တုန်းက စာစောင် ၅၀ ထုတ်နိုင်ပေမယ့် အခု ဘတ်ဂျက်အခြေအနေအရ စာစောင် ၃၀ လောက်ပဲ ထုတ်နိုင်တော့မယ်” ဟု အာရက္ခတိုင်းမ်စ် တာဝန်ခံအယ်ဒီတာ ကိုတေဇာအောင်က ပြောသည်။

သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် အမိန့်ကြောင့် အမေရိကန် နိုင်ငံတကာတကာဖွံဖြိုးရေးအစီအစဉ် (USAID) သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စီမံကိန်း ၃၄ ခုမှ ရန်ပုံငွေများကို ရပ်ဆိုင်းထားသည်။

ယင်းအထဲမှာ လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီအရေး စီမံကိန်းများအပြင် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီဒေါ်လာ ၂၂ သန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးအတွက် ဒေါ်လာ ၃၆ သန်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် ဒေါ်လာ ၂၂ သန်းနှင့် ပညာရေးအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ တို့မှာလည်း ရပ်ဆိုင်းခံထားရသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ မူဝါဒအပြောင်းအလဲကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံအတွင်းက လူ့အခွင့်အရေး၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် မီဒီယာများအပြင် တစ်ကမ္ဘာလုံးက အမေရိကန်အကူအညီဖြင့် လုပ်ကိုင်နေကြသော လုပ်ငန်းများမှာလည်း ထိခိုက်နစ်နာမှုရှိနေကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဒေါ်နယ်ထရမ့်အပါအဝင် အမေရိကန်အစိုးရအဖွဲ့၏ ဘတ်ဂျက်ကို ကြိုးကိုင်နေသော အီလွန်မက်စ် အား အတိုက်အခံ လွှတ်တော်အမတ်များက ကန့်ကွက်ဆန္ဒဖော်ထုတ်မှုများ အမေရိကန်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည်။