အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ ဆက်တိုက် လိုက်လံဖမ်းဆီးနေ၍ ရန်ကုန်မှာရှိသည့် ကျောင်းသားလူငယ်များအပါအဝင် ရခိုင်လူငယ် ရာနှင့်ချီ ရခိုင်နှင့် နိုင်ငံခြားသို့ ထွက်ခွာသွားကြောင်း စုံစမ်း သိရှိရသည်။
ရန်ကုန်တိုင်း မြို့နယ် ၅ ခုထက်မနည်းမှ အဆောင် ၆၀ ခုထက်မနည်းက ရခိုင်လူငယ် ၄၀၀ ကျော်မှာ မိမိဒေသ ရခိုင်ပြည်နှင့် ထိုင်း၊ မလေးရှားအပါအဝင် နိုင်ငံခြားသို့ ထွက်ခွာသွားကြောင်း ရန်ကုန်ရောက် ရခိုင် အဖွဲ့အစည်းတစ်ချို့ က ပြောသည်။
“အခုအဖမ်း အဆီးအရမ်းများတယ်။ တစ်ချို့ လူငယ်တွေဆို အဖွဲ့အလိုက်သွားတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ စုဖွဲ့ပြီးတော့ သွားတယ်။ ကျောင်းတက်နေတဲ့ ကလေးတွေပါတယ်။ ပြီးတော့ ဘာသာစကားသင်တန်းကျောင်းတက်နေသူတွေ၊ ပန်းထိမ်း လုပ်နေတဲ့သူတွေ အများကြီးပါပဲ။ အခု ရက်ပိုင်း ကျနော်တို့ စာရင်းအရ ဆိုရင် လူပေါင်း ရာချီရှိတယ်။ မလေး၊ ထိုင်း၊ ပြီးတော့ ဖားကန့်၊ ပြီးတော့ ရှမ်းပြည်နယ်ကို သွားတာပါ”ဟုပြောသည်။
ယင်းအထဲတွင် ရခိုင်ပြည်ကို သွားသူများလည်း ရှိသလို မလေး၊ ထိုင်း၊ ပြီးတော့ ဖားကန့်၊ ပြီးတော့ ရှမ်းပြည်နယ်ကို သွားရောက်သူများလည်း ရှိကြောင်း ရန်ကုန်တွင် နေထိုင်သူ ရခိုင် လူငယ် တစ်ဦးက ပြောသည်။
“ရန်ကုန်မှာ ကျနော်တို့ ရခိုင်တွေ လုံးဝ နေလို့မရတော့ဘူး။ ကျနော်တို့ လူငယ် ၃၀ ကျော် ရခိုင်ကို ပြန်ပါတော့မယ်။ ကျောင်းတက်နေတဲ့ လူငယ်တွေလည်းပါတယ်။ စစ်ရှောင်လာတဲ့ ပေါက်တော၊ ရသေ့တောင်နဲ့ မင်းပြားဘက်တွေက ပါကြတယ်။ ရခိုင်ကို ရရာ လမ်းကို ရှာပြီး ပြန်ပါတော့မယ်။ စစ်ကောင်စီက မတရားကို ဖမ်းဆီးနေတာ။ ဘာအပြစ်မှရှိတာလည်းမဟုတ်ဘဲ အငြိုးတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးနေတယ်လို့ ကျနော်တို့မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
လူငယ်များ၏ လုံခြုံရေးအခြေအနေများကြောင့် ၎င်းတို့နေထိုင်ရာ မြို့နယ်နှင့် အဆောင်တို့ကို Western News အနေဖြင့် ဖော်ပြနိုင်ခြင်းမရှိပေ။
နောက်ထပ် မြို့နယ်တစ်ခုတွင် အဆောင်နှစ်ခုမှ ရခိုင်လူငယ် ၅၀ ကျော်ပါသော အဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့မှာ ထက်ဝက်ကျော်က ထိုင်းနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ရန် ပြင်ဆင်နေကြသည်။
“ရန်ကုန်လို့ မဟုတ်ဘူး။ တခြားနေရာတွေမှာလည်း ကျနော်တို့ လူငယ်တွေက မလုံခြုံတော့ဘူး။ ပြောရရင် စစ်ကောင်စီ ထိန်းချုပ်တဲ့ မြို့တွေမှာ နေလို့ကို မရတော့ဘူး။ တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်းနဲ့ ကျနော်တို့ကို လာဖမ်းကြမှာ။ စစ်မှုထမ်းနဲ့ အဖမ်းခံရနိုင်သလို ဒီအတိုင်း ရခိုင်ဖြစ်လို့ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ အဖမ်းခံရနိုင်တယ်။ သူတို့ဖမ်းသွားရင် ပြန်လွတ်ဖို့ဆိုတာ မသေချာဘူး။ ဒါ့ကြောင့် တခြားနိုင်ငံမှာ အလုပ်သွားလုပ်နေတာက ပိုလုံခြုံမယ်” ဟု အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ် ရခိုင်လူငယ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း ရှိသော လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် ခေါ်ယူနေပြီးနောက် စစ်မှုထမ်းနိုင်သည့် အမျိုးသမီးများမှာလည်း စစ်မှုထမ်းရမည်ဟု ထပ်မံ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခြင်းကြောင့် ရခိုင်အမျိုးသမီးငယ်များ အလွန်စိုးရိမ်နေကြသည်။
သို့သော်လည်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သော်လည်း အမျိုးသမီးများကို ဆင့်ခေါ်ရန် အစီအစဉ် မရှိသေးကြောင်း စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက စစ်ကောင်စီ သတင်းစာများတွင် ပြောဆိုထားသည်။
ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် တက်ရောက်နေသည့် ရခိုင်ပြည်က ကျောင်းသူ၊ သားများ အများအပြားရှိနေပြီး နိုင်ငံခြားသွားရန် နိုင်ငံခြား သာဘာစားများကို တက်ရောက်နေသူများလည်း အများပြား ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
ထို့အပြင် ရခိုင်လူငယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကလည်း ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သို့ သွားရာလမ်းတစ်လျှောက်တွင် စိုးရိမ်စိတ်များဖြင့် သွားလာနေရပြီး သတိထားနေထိုင်နေရကြောင်း Western News ကိုပြောပြသည်။
“ကျောင်းနဲ့ အိမ်ကို အသွားအပြန်လုပ်ပါတယ်။ တခြားနေရာတွေကို မသွားရဲဘူး။ အမျိုးသမီးတွေကိုလည်း စစ်မှုထမ်းရမယ် ပြောနေတော့ ဘယ်သွားသွား စိတ်မလုံခြုံဘူး။ ကိုယ်က ရခိုင်ဖြစ်နေတော့ ဘတ်စ်ကားစီးရင်တောင် ငါ့ဘေးနားမှာ ဘယ်သူတွေ ရှိနေလဲ။ အမြဲစောင့်ကြည့်နေရတယ်။ ပြောရရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာတောင် မနေချင်တော့ဘူး အဲလောက် စိတ်က ဖြစ်နေတာ” ဟု စိုးရိမ်စိတ်များဖြင့် ပြောပြသည်။
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ရခိုင်လူငယ် ရာနှင့်ချီကို ဖမ်းဆီးထားပြီး လက်ရှိ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင်လည်း ရန်ကုန်ကအထွက်မှာ လူငယ် ၅၀၀ နီးပါး ဖမ်းဆီးထားကြောင်း Rangoon Scout Network က ထုတ်ပြန်ထားသည်။
ယင်းအထဲတွင် ရခိုင်လူမျိုး ၈၀ ကျော် စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် ဖမ်းဆီးခဲ့ရကြောင်းနှင့် အတည်မပြုသေးရသော သတင်းများအရ ပြီးခဲ့သာည့် ရက်ပိုင်းကလည်း ရခိုင်ပြန်သည့် ရခိုင်လူမျိုး ၁၀၀ နီးပါး ဖမ်းခံထားရကြောင်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ထဲက လူငယ်ရေးရာ ခေါင်းဆောင် ကိုဂမ္ဘာရီနှင့် ရခိုင်ကျောင်းသား သမဂ္ဂထဲက ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ကိုမြတ်ဟိန်းထွန်းတို့ကို နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ်များ ချမှတ်ထားကြောင်း သိရသည်။
ရခိုင်-မြန်မာ အဆိုတော် မဆုမြတ်ထက်မှာလည်း ပရဟိတလုပ်ရင်း ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ယခုအချိန်အထိ စစ်ကြောရေးတွင် ထိန်းသိမ်းထားကြောင်း မိသားစုဝင်များနှင့် နီးစပ်သူများထံမှ သိရသည်။
