ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက် ပြတ်တောက်သွား၍ ရခိုင်မှာ ငွေလွှဲလုပ်ငန်း ရပ်တန့်
(နိုင်ငံခြားတွင် အလုပ်လုပ်နေသော မိသားစုဝင်များ၏ ထောက်ပံ့ငွေဖြင့် ရပ်တည်နေရသည့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းက မိသားစုဝင်များ စားဝတ်နေရေးကျပ်တည်းလာ) ရခိုင်တစ်ပြည်လုံး ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်း ပြတ်တောက်နေပြီး ငွေလွှဲလုပ်ငန်းများ ရပ်တန့်နေ၍ ဒေသခံပြည်သူများမှာ ခက်ခဲကျပ်တည်းမှုကို ပိုမိုရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု စစ်တွေဒေသခံများက ပြောသည်။ စစ်တွေမြို့တွင် MPT ဖုန်းလိုင်းကလွဲ၍ ကျန် ဖုန်းဆက်သွယ်ရေးကွန်ရက်များမှာ ပြတ်တောက်နေပြီး အင်တာနက်လိုင်းက မည်သည့် ဖုန်းဆက်သွယ်ရေးမှ မရရှိဟု သိရသည်။ အင်တာနက်လိုင်းမရရှိ၍ ဘဏ် ကလွှဲပြီး အခြားသော ပြင်ပငွေလွှဲလုပ်ငန်း အထူးသဖြင့် KBZ PAY နှင့် WAVE MONEY ငွေလုပ်ငန်းမှာ ရပ်တန့်သွားပြီဟု အသက် ၄၀ အရွယ် စစ်တွေဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။ ”
NCA ကို တန်ဖိုးထားကြောင်း ဒေါက်တာအေးမောင်နှင့် ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းပြော
တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (Nationwide Ceasefire Agreement–NCA) ကို တန်ဖိုးထားပြီး အသုံးပြုစေချင်ကြောင်း ရခိုင့်နိုင်ငံရေးထဲက နှစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒေါက်တာအေးမောင်နှင့် ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက ပြောသည်။ နေပြည်တော်က အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှုဗဟိုဌာနတွင် အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့သည့် NCA (၉) နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားမှာ ၎င်းတို့က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ NCA ကို လွယ်လွယ်ကူကူနှင့် ရရှိခဲ့ခြင်းမဟုတ်ဘဲ စိတ်မောကိုယ်မော အတိုက်အခံများဖြင့် ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး NCA ရအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းမှာ မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ထူးခြားသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဟု ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ ဥက္ကဌ စောမြရာဇာလင်းက ပြောသည်။ “စစ်ကို စစ်နဲ့မဖြေရှင်းဘဲ စားပွဲဝိုင်းနဲ့ဖြေရှင်းဖို့ စဉ်းစားတာက ဒီစာချုပ်ကြီးဖြစ်ပေါ်လာဖို့ အဓိက
မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအတွက် ရခိုင်ဘက်မှာ Safe Zone ထားရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က UN ကို တောင်းဆို
မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအတွက် ရခိုင်ပြည်ဘက်မှာ ဘေးကင်းဇုန် Safe Zone ထားရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ကြားဖြတ်အစိုးရက ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ UN ကို တောင်းဆိုလိုက်သည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အကြီးအကဲ နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ယူနွတ်စ်က မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ တွမ်အင်ဒရူးနှင့် ဒါကာမှာတွေ့ဆုံစဉ် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သတင်းများက အောက်တိုဘာ ၁၄ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။ ရခိုင်ပြည်က ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန် အကောင်းဆုံးစတင်ခြင်းနှင့် မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ ကူညီထောက်ပံ့မှုရရှိရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်ကြောင်း ယူနွတ်စ်က တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာစစ်တပ်ကြောင့် မွတ်ဆလင် သန်းနှင့်ချီ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိသွားပြီး နောက်ထပ် မွတ်ဆလင်များ ထပ်မံ မဝင်ရောက်လာနိုင်ရေးအတွက် တားဆီးပေးလိမ့်မည်ဟု ယူနွတ်စ်က
နိုင်ငံရေးကို ငြိမ်းချမ်းသောနည်းဖြင့် ဖြေရှင်းမည်၊ လက်နက်ကိုင် တောင်းဆိုမှုများကို လိုက်လျောဖြေရှင်းရန်မရှိဟု မင်းအောင်လှိုင် ပြော
(အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းအကြမ်းဖက်သည့် မိမိအပြစ်ကို မျက်ကွယ်ပြု) မြန်မာပြည်အနှံ့ ပြည်သူများအပေါ် နေ့စဉ်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေသော အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ (မြန်မာစစ်တပ်) သည် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် နိုင်ငံရေးကို ငြိမ်းချမ်းသောနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ဆန္ဒရှိပြီး လက်နက်ကိုင် တောင်းဆိုမှုများကို လိုက်လျောဖြေရှင်းပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။ ယနေ့ အောက်တိုဘာလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ကျရောက်သည့် တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူညီမှုစာချုပ် NCA ၉ နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ် မိန့်ခွန်းတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “လက်နက်ကိုင် အကြမ်းဖက်နည်းနဲ့ မိမိတို့ လိုလားချက်ကို တောင်းဆိုလို့မရဘဲ နိုင်ငံရေးစားပွဲဝိုင်းကို ရောက်လာပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းခြင်းနည်းနဲ့သာ ပဋိပက္ခတွေကို ပြေလည်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်အပါအဝင် ချင်း၊ မွန်ဒေသမှ လူငယ် ၂၀၀ နီးပါးကို မြိတ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးထား၊ လူငယ်များကို စစ်သားစုဆောင်ရေးတပ်သို့ ပို့ဆောင်
ရခိုင်ဒေသမှ ရခိုင်လူမျိုး အပါအဝင် ချင်း၊ မွန်၊ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး ၂၀၀ နီးပါး တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ မြိတ်တွင် ဖမ်းဆီးခံထားရပြီး လူငယ်တစ်ချို့ကို စစ်သားစုဆောင်းရေး တပ်နယ်မြေများသို့ ပို့ဆောင်ထားကြောင်း ပြန်လွတ်လာသူများက ပြောသည်။ အဆိုပါ လူငယ် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးများသည် နေရာအသီးသီးမှ ပြည်ပသို့ သွားရောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ကားငါးစီးဖြင့် ထွက်လာကြခြင်းဖြစ်ကာ မြိတ်မြို့၊ ကျွဲကူးတံတားအလွန်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း လွတ်လာသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ အသက် ၂၈ နှစ်ရွယ် ပြန်လည်လွတ်လာသူအမျိုးသမီးတစ်ဦးက ” ကား ငါးစီးနဲ့ ထွက်လာကြတာပါ။ အဲ့ဒီမှာ မြိတ်မြို့ ကျွဲကူးတံတားအလွန်မှာ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံလိုက်ရပါတယ်။ ညီမတို့ ရခိုင်လူမျိုး ၆၀
ရခိုင်ပြည် ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်း ဆက်သွယ်ရေးပြတ်တောက် သွားပြီ
(စစ်ကောင်စီက ပင်မ ဆက်သွယ်ရေးမှ ဖြတ်တောက်လိုက်ဟု သုံးသပ်) ရခိုင်ပြည် ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်း ဆက်သွယ်ရေး လုံးဝ ပြတ်တောက်သွားပြီဟု ပြည်မရောက် ရခိုင်အသိုင်းအဝိုင်းက ပြောဆိုကြသည်။ တာဝါတိုင်များ လက်နက်ကြီးထိမှန်သွား၍ အဆက်အသွယ်ပြတ်တောက် သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု စစ်တွေက မိသားစုထံ ဖုန်းဆက်သွယ်နေသည့် နေပြည်တော်ရောက် ကျောင်းသားလူငယ်တစ်ဦးက ပြောသည်။ ” နေပြည်တော်ကို ကျောင်းကိစ္စတစ်ခုနဲ့ ရောက်နေတာ။ မနေ့ကနေ ဖုန်းဆက်လို့ လုံးဝ မရတော့ဘူး။ စစ်တွေက အမေဆီ ဖုန်းဆက်နေတာ။ အခုထိ ဆက်လို့ မရသေးဘူး။ ဒီမှာ ပြောနေကြတာက ဆက်သွယ်ရေးတာဝါတိုင်တွေ ဗုံးကြဲခံရတယ်လို့ ပြောနေကြတယ်။ ဘယ်နားက တာဝါတိုင်တွေလဲဆိုတာတော့ မသိဘူး။ ” ဟု ပြောသည်။ ရခိုင်က
အကြမ်းဖက်မှုမှန်သမျှ ဆန့်ကျင်ကြ
အွန်လိုင်းပေါ်မှာ အမုန်းတရားတွေဖြန့်ရင်း အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေကို အားပေးအားမြှောက်လုပ်ခြင်းက ပဋိပက္ခကို ပိုဆိုးရွားစေပါတယ်။ အရပ်သားပြည်သူ သတ်ဖြတ်မှုအပါအဝင် အကြမ်းဖက်မှုမှန်သမျှ ဆန့်ကျင်ကြပါစို့။
သံတွဲတွင် စစ်ရှောင် ၂သောင်းကျော် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးများ အရေးပေါ် အကူအညီ လိုအပ်နေ
တိုက်ပွဲများကြောင့် ကစဉ့်ကလျား ထွက်ပြေးနေကြရသည့် သံတွဲမြို့နယ်က စစ်ရှောင် ၂သောင်းကျော်လောက်မှာ စားနပ်ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်နေပြီး အရေးပေါ် အကူအညီများ လိုအပ်နေကြောင်း ကူညီဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။ စစ်ရှောင်များ ကူညီဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးက “နှစ်သောင်းကျော် ရှိပါတယ်။ ဂွ ကျိန္တလီဘက် အခြမ်းကလည်း နေတိုင်းလူဦးရေ တိုးနေပါတယ်။ အခက်အခဲတွေက အခြေခံအစားအစာ ဆန်၊ ဆီ၊ ငပိ၊ ငရုပ်သီးခြောက်၊ ဆေးဝါးတွေလိုအပ်ပါတယ် “ဟုပြောသည်။ လက်နက်ကြီးနှင့် လေကြောင်းရန်ကို ကြောက်ပြီး ထွက်ပြေးလာသူများထဲမှာ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူအများအပြား ပါဝင်ကြောင်း တစ်ချို့ ကလေးသူငယ်များမှာ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့မှုမျာလည်း ရှိနေပြီး ဆေးဝါးများလည်း လိုနေကြောင်း သိရသည်။ စစ်ရှောင်များကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူတစ်ဦးက “ဆေးကုသမှုတွေက ရှိပါတယ်။ ဆေးဝါးတွေက ရှားပါးတယ်။
ရခိုင်မှာ တစ်ပတ်အတွင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရ၍ အရပ်သား ၁၈ ဦးသေဆုံးပြီး ၃၂ ဦးဒဏ်ရာရ
ရခိုင်ပြည်မှာ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့မှ အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်နေ့အထိ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်၍ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူ ၁၈ ဦးသေဆုံးပြီး ၃၂ ဦးအထိ ဒဏ်ရာရရှိကြောင်း Western News မှတ်တမ်းအရ သိရသည်။ အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်နေ့ ည ၁၁ နာရီကျော်အချိန်က တောင်ကုတ်မြို့နယ် တန်းလွဲဒေသ ရွာမကျေးရွာကို စစ်ကောင်စီက ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထိုဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အပြစ်မဲ့အရပ်သား အမျိုးသား ၇ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၅ ဦး စုစုပေါင်း ၁၃ ဦး အစုလိုက်အပြုံလိုက် သေဆုံးကာ ၆ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။ သေဆုံးသူများထဲတွင် အသက်
သံလွင်မြို့နယ် ဗုံးကြဲခံရ၊ အရပ်သား ၃ ဦးသေဆုံးပြီး ၃ ဦးဒဏ်ရာရ
ရှမ်းမြောက်ဒေသ သိန္နီခရိုင် သံလွင်မြို့နယ် အီနိုင်းကျေးရွာကို ယနေ့ အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက် နံနက် ၁ နာရီခန့်အချိန်တွင် ပေါင်ချိန်များသော ဗုံး ၃ လုံးနှင့် ဗုံးအသေးစား ၄ လုံးဖြင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ကိုးကန့်သတင်းက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အဆိုပါ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံရမှုများကြောင့် အီနိုင်ကျေးရွာက အရပ်သား ၃ ဦး နေရာ၌ သေဆုံးသွားခဲ့ရပြီး ၃ ဦးမှာ ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာ ရရှိခဲ့ကြသည်။ ဆက်လက်ပြီး အီနိုင်းကျေးရွာက နေအိမ် ၂၀ ကျော်နှင့် ဆေးခန်း၊ ခရစ်ယာန်ဘုရားရှိခိုးကျောင်း၊ အခြား အများအပြည်သူဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများ အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရသည်။ အောက်တိုဘာလ ၁၂ ရက်နေ့ကလည်း