ရခိုင်က နေရပ်စွန့်ခွာရသူ ၅၇၀,၀၀၀ နီးပါး အကူအညီလိုအပ်နေဟု ICRC ပြော
လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများကြောင့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းက အိုးအိမ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင်နေရသူ ၅၇၀,၀၀၀ နီးပါးမှာ အကူအညီများ အဆောတလျင် လိုအပ်နေကြောင်း နိုင်ငံတကာကြက်ခြေနီအဖွဲ့ ICRC က ပြောသည်။ ရခိုင်ပြည်အတွင်း လူသားချင်းစာနာက်ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီ ပေးအပ်နေခြင်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး ICRC အား Western News က အီးမေးလ်ဖြင့် မေးမြန်းရာတွင် ယင်းကဲ့သို့ တုန့်ပြန် ဖြေဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “လောလောဆယ် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နို၀င်ဘာလတွင် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပဋိပက္ခကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသူများအပါအဝင် နေရပ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ရသူ ၅၇၀,၀၀၀ နီးပါရှိပါတယ်။ သို့သော် ထောင်ပေါင်းရာနှင့်ချီအောင် များပြားသောသူများသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေကို အဆောတလျင် လိုအပ်ဆဲရှိနေပါတယ်” ဟု ICRC မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက
အာရက္ခတိုင်းပြည်ကို အတူတူတည်ဆောက်ရန် မောင်တောက မြိုလူမျိုးများ ၁၀၀ ခန့် ဆန္ဒဖော်ထုတ်
ရခိုင်ပြည် မောင်တောဒေသက စစ်မှုထမ်းရန် ခေါ်ယူခံထားရသည့် မြိုတိုင်းရင်းသားများမှာ အာရက္ခတိုင်းပြည်ကို အတူတူတည်ဆောက်မည် ကြွေးကြော်ကာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့က ဆန္ဒဖော်ထုတ်ပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ရာနှင့်ချီ ပါဝင်သော မြိုတိုင်းရင်းသားများမှာ AA ၏ အာရက္ခပြည်သူ့အစိုးရ အလံတော်ကို ကိုင်ဆောင်ကာ “အာရက္ခတိုင်းပြည်ကို ငါတို့ပါဝင်တည်ဆောက်မယ်” ဟု ကြွေးကြော်ကာ ဆန္ဒဖော်ထုတ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ မောင်တောမြို့နယ်တွင် မြိုတိုင်းရင်းသားကျေးရွာအချို့မှ လူပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ကို ယခုနှစ်အတွင်း အာရက္ခတပ်တော် AA က ရပ်ရွာကာကွယ်ရေး ပြည်သူ့စစ်သင်တန်းအတွက် ခေါ်ယူပြီးနောက် ယင်းကဲ့သို့ ချီတက်ဆန္ဒဖော်ထုတ်ပွဲကို တွေ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ အာရက္ခတိုင်းပြည်အတွက် မောင်တောမြောက်ပိုင်းဒေသက မြိုလူမျိုးများ၏ သဘောဆန္ဒဟုဆိုကာ ကြွေးကြော်သံ ၃ ခုပါဝင်သော ချီတက်ပွဲကို မြိုလူငယ်များအစည်းအရုံး
နောင်ချိုမြို့နယ်ကို စစ်ကောင်စီက အဆိပ်ငွေ့ဗုံးဖြင့် တိုက်ခိုက်
တအောင်းတပ် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသော ရှမ်းမြောက်ဒေသ နောင်ချိုမြို့နယ်ကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အဆိပ်ငွေ့ဗုံးများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ TNLA တပ်နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်တို့သည် နောင်ချိုမြို့နယ် တောင်ခြေရွာနှင့် မန်မော်ကျေးရွာတို့ကြားတွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့က တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ထိုတိုက်ပွဲအတွင်း စစ်ကောင်စီက အဆိပ်ငွေ့ဗုံးဖြင့် လေကြောင်းက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီ၏ အဆိပ်ငွေ့ဗုံးဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် TNLA တပ်သား ၁၀ ဦးနှင့် အရပ်သား ၄ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြသည်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူများမှာ မူးဝေခြင်း၊ အသက်ရှိုမြန်ဆန်ခြင်း၊ မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှု မြန်ဆန်ခြင်း၊ မောပန်းခြင်းနှင့် အောက်ဆီဂျင် မလုံလောက်သည့် ဝေဒနာများကို ခံစားနေရသည်ဟု TNLA
မကွေးတိုင်း၊ ငဖဲမြို့နယ်တွင် စစ်ကောင်စီယာဉ်တန်းကို ဖြတ်တောက်တိုက်ခိုက်၊ စစ်ကောင်စီတပ်သား ၇ ဦးသေဆုံး
မကွေးတိုင်း၊ ငဖဲမြို့နယ်ရှိ နတ်ရေကန်တွင် စစ်တပ်စစ်ကြောင်းကို ကြားဖြတ် တိုက်ခိုက်ရာ စစ်တပ်ဘက်မှ ၇ ဦးသေဆုံးပြီး လက်နက် ၄ လက်သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့ကြောင်း ချင်းကာကွယ်ရေးတပ် – အရှို က ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်နေ့တွင် သတင်းထုတ်ပြန်သည်။ လက်နက်ခဲယမ်းများ သယ်ဆောင်ပြီး စစ်ယာဉ်တန်းဖြင့် ဆုတ်ခွာလာသော စစ်တပ်စစ်ကြောင်းကို CDF – Asho မှ ပျဉ်းဝ စစ်ဆေးရေးဂိတ် နတ်ရေကန်လမ်းဟောင်းတွင် ကြားဖြတ် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်က ရေးသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့ မွန်းလွဲ ၁ နာရီကျော်တွင် စစ်ကောင်စီ တပ်သား အင်အား ၁၀၀ ခန့်ပါ ယာဉ်တန်းကို ငဖဲမြို့နယ်ရှိ နတ်ရေကန်
နယ်မြေချဲ့ထွင်ရေး တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်လာမှုများကို ဆက်လက်ဆင်နွှဲမည်ဟု စစ်ကောင်စီ ပြော
(တရားသောစစ် ဆင်နွှဲနေခြင်းဟု စစ်ခေါင်းဆောင်ပြော) ဆင်နွှဲနေသော စစ်မှာလည်း တရားသော စစ်ဖြစ်ပြီး နယ်မြေချဲ့ထွင်ရေး တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်လာမှုများကို ဆက်လက်ဆင်နွှဲသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုလိုက်သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၂ ရက်နေ့ တပ်မတော် (ကြည်း) ဗိုလ်သင်တန်းကျောင်း (ဗထူး) ဗိုလ်လောင်းသင်တန်းအမှတ် ၁၂၈ သူရတပ်ခွဲ သင်တန်းဆင်းပွဲတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က အထက်ပါအတိုင်း ပြောဆိုလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ စစ်တပ်အနေဖြင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေနှင့်အညီ တာဝန်များ ထမ်းဆောင်လျက်ရှိပြီး နိုင်ငံတော်ကို ကာကွယ်ရန်၊ အစွမ်းကုန်ကြိုးစားဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်းဆိုသည်။ ထို့အပြင် ဆင်နွှဲနေသော စစ်မှာလည်း တရားသော စစ်ဖြစ်ပြီး နယ်မြေချဲ့ထွင်ရေး တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်လာမှုများကို ပြည်သူများနှင့် ပူးပေါင်း၍
စစ်တွေ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအချို့ စစ်ရှောင်များထံမှ ဧည့်စာရင်းတိုင်းကြေး လူတစ်ဦးကို ကျပ် ၂၀၀၀ နှုန်းဖြင့် တောင်းယူနေ
(ဒုက္ခသည်များထံမှ တစ်လလျှင် ငွေကျပ် ၈ သိန်းကို စစ်တွေရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ခံစားနေရ) ရခိုင်ပြည် မြို့တော် စစ်တွေမြို့က စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည် ၈,၀၀၀ ကျော်မှာ တစ်လလျှင် လူတစ်ဦး ကျပ် ၂၀၀၀ နှုန်းဖြင့် ဧည့်စာရင်းတိုင်ကြေး ပေးနေရပြီး ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်မှူးများမှာ လစဉ် ငွေကျပ် ၈ သိန်းထက်မနည်းကို ဒုက္ခသည်များထံမှ လက်ခံရရှိနေကြသည်။ စစ်တွေမြို့အတွင်းက ဘုန်တော်ကြီးကျောင်း ၅၃ ကျောင်းတွင် ကျေးရွာပေါင်း ၂၀ ကျော်က အရပ်သားပြည်သူ ၈၀၀၀ ကျော်မှာ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ဒုက္ခသည်အဖြစ် နေထိုင်နေကြရသည်။ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအချို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်း ဦးဆောင်သော ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးပါတီ ALP တပ်ဖွဲ့ဝင်များဖြင့် ပူးပေါင်းကာ ဒုက္ခသည်များထံမှ
ပေါက်တော တစ်မြို့နယ်လုံးနီးပါး ဗုံးကြဲခံရ၍ ရခိုင်မှာ ဗုံးခိုကျင်းများ ပြန်လည် တူးဖော်နေရ
ရခိုင်ပြည်၊ ပေါက်တောမြို့နယ် တစ်ခုလုံးနီးပါး ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံလိုက်ရ၍ ရခိုင်ပြည်အတွင်းက အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းချုပ်ထားသည့် အခြားသော မြို့နယ်များတွင်လည်း ဗုံးခိုကျင်းများ ပြန်လည် တူးဖော်နေရကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ ယမန်နေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် ပေါက်တောမြို့နယ် ၁၂ ရွာထက်မနည်းကို လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကြောင့် သေဆုံး ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့မှု များပြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ထိုအခြေအနေများကြောင့် ရမ်းဗြဲ၊ သံတွဲ၊ ဂွ၊ ပေါက်တော၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦးနှင့် ရသေ့တောင် ဒေသတို့တွင် ဒေသခံပြည်သူများမှာ ဗုံးခိုကျင်းများ ပြန်လည်တူးဖော်နေရသည်ဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ မြောက်ဦးဒေသခံတစ်ဦးက “ဗုံးခိုကျင်းကတော့ အရင်လည်း ရှိတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် မနေ့က
စစ်ကောင်စီ လေကြောင်း ဗုံးကြဲမှုကြောင့် ရခိုင်မှာ ၂လအတွင်း ၉၈ ဦးသေဆုံးပြီး ၁၁၇ ဦး ဒဏ်ရာရ
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃၀ ရက်မှ ၂၀၂၅ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁ ရက်နေ့အထိ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ရခိုင်ပြည်မှာ နှစ်လအတွင်း စစ်သုံ့ပန်းများအပါအဝင် အရပ်သား စုစုပေါင်း ၉၈ ဦးအထိ သေဆုံးခဲ့ရပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူ ၁၁၇ ဦးထက်မနည်းရှိသည်။ စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဇန်နဝါရီလတွင် ရခိုင်ပြည်အတွင်း အရပ်သားပြည်သူ ၉၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ရပြီး ၉၆ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သလို ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အရပ်သား ၆ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်းနှင့် ၂၁ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသွားသည်။ အဆိုပါ စာရင်းသည် Western News ၏ မှတ်တမ်းစုစည်းချက်ဖြစ်ပြီး မြို့နယ်အတွင်းက ဒဏ်ရာ ရရှိသူများ စာရင်းသာ
ပေါက်တောမြို့ပေါ်နှင့် ကျေးရွာ ၁၂ ရွာကို စစ်ကောင်စီ ဗုံးအလုံး ၅၀ ဖြင့် ကြဲ၍ အရပ်သား ဒဏ်ရာရသူနှင့် သေဆုံးသူ ၂၁ ဦးရှိ
ရခိုင်ပြည် ပေါက်တောမြို့ပေါ်နှင့် ကျေးရွာ ၁၂ ရွာကို စစ်ကောင်စီက ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့၍ အရပ်သား ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူနှင့် သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၂၁ ဦး ရှိကြောင်း သိရသည်။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူနှင့် သေဆုံးသူ ၂၁ ဦးထဲတွင် သေဆုံးသူ ၄ ဦးနှင့် ဒဏ်ရာရရှိသူ ၁၇ ဦးတို့ဖြစ်ပြီး သေဆုံးသူများထဲတွင် ကလေးနှစ်ဦး ပါဝင်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ ကျောက်တောင်၊ ငပြီကျွန်း၊ ဆင်တက်မော် ဘော်ဒလီ၊ တောင်ချောင်၊ ဆင်တက်မော် တောတန်း၊ ဆင်တက်မော် မွတ်ဆလင်ရွာ၊ မညင်းကိုင်း၊ အနောက်ရဲရွာ၊ ဆံတော်ရှင်ကျွန်း၊ သဲခုံ၊ ပိန္နဲချောင်း၊ တောင်ဦးမော်ကျေးရွာနှင့် ပေါက်တောမြို့ပေါ်
AA တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာရပြီး စစ်တွေဆေးရုံတွင် ကုသနေသော စစ်ကောင်စီတပ်သား ၃၈ ဦးထဲက ၃ ဦး သေဆုံးသွား
အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာ ရရှိသွားသော စစ်ကောင်စီတပ်သား ၃၈ ဦးမှာ စစ်တွေပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးတွင် ဆေးကုသမှု ခံယူနေစဉ် ယနေ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ ရက် နံနက်ပိုင်းက ၃ ဦး သေဆုံးသွားကြောင်း သိရသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့ ညက အာရက္ခတပ်တော် AA သည် ပါဒလိပ်၊ အမြင့်ကျွန်းနှင့် ရေချမ်းပြင်က စစ်ကောင်စီ တပ်စခန်းများကို အတွဲလိုက်ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်သားများ ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် စစ်ကောင်စီတပ်သား ဒါဇင်နှင့်ချီ ဒဏ်ရာရရှိသွားပြီး စစ်တွေမြို့အဝင်ရှိ စစ်ဆေးရုံ ကုတင် ၁၀၀ တွင် ဆေးကုသမှုခံယူနေစဉ်