စစ်တွေမြို့ထဲ ညအချိန် စစ်ကောင်စီတပ်သားများ စစ်ကားယာဉ်တန်းနှင့်အတူ ခြေလျှင်တပ်သား ရာနှင့်ချီ လမ်းလျှောက်ကမ်းလှည့်လာ
ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ညက စစ်တွေမြို့အနီး စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၃၀ ရက်နေ့ ညအချိန်တွင် စစ်ကား ၁၀ စီးနှင့်အတူ ခြေလျှင်တပ်သား ၁၀၀ ကျော် လမ်းလျှောက်ကမ်းလှည့်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သိရသည်။ ယခင်က ရဲကား နှစ်စီး၊ စစ်ကောင်စီ ၄ စီးခန့်ဖြင့် စစ်တွေမြို့ထဲတွင် ညအချိန် ပုံမှန်လိုလို ကမ်းလှည့်ခဲ့သော်လည်း မြို့အနီးတိုက်ပွဲများကြောင့် အင်အားတိုးချဲ့ကာ ယမန်နေ့ကစ၍ ကမ်းလှည့်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်က ဆိုသည်။ ” အရင်က ပုံမှန်ပေါ့နော်။ ရဲကား နှစ်စီးလောက်၊ စစ်ကား ၄ စီးလောက်နဲ့ ကမ်းလှည့်ခဲ့တာ။ အခုက စစ်ကား
ရခိုင်မှာ AA က စစ်ရေးအခြေအနေကောင်းနေဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ပြော
(ကောက်နုတ်ချက်) ရခိုင်ပြည်မှာ စစ်ကောင်စီ ကင်းစင်ရေး ဆောင်ရွက်နေချိန် လက်ရှိတွင် အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ စစ်ရေးအခြေအနေ ကောင်းနေသည်ဟု AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ဧရာဝတီနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ■ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်တော့မှာလား မေးခွန်းအပေါ်မှာ – ” ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်တော့မှာလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးမှတော့ အချိန်ကာလအားဖြင့် မေးဖို့တော့ မလွယ်ပါဘူး။ အချိန်ကာလအားဖြင့် ပြောရတော့ ခက်တယ်။ သို့သော် အခြေအနေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ပြောလို့တော့ ရတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်ထဲမှာ စစ်ရေးအရတော့ တော်တော်လေးကို ကြိုးစားပြီးမှ တိုက်ပွဲဝင်နေတယ်။ အခြေအနေလေး တော်တော် ကောင်းတဲ့အနေအထားရှိပါတယ်။ စိန်ခေါ်မှုတော့ သူ့နေရာနဲ့သူ
စစ်တွေမြို့အနီးမှာ တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွား
(နေဗီက ပစ်ခတ်သော လက်နက်ကြီးကြောင့် ရသေ့တောင်မှာ အရပ်သား ၂ ဦးသေဆုံး) ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နဲ့ ၄ မိုင်ခန့်ကွာတဲ့ ဝါဘိုကျေးရွာအနီးနဲ့ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာအနီးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ AA တပ်တို့ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်သံတွေ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီကစပြီး ကြားနေရပါတယ်။ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာနဲ့ ရသေ့တောင် မိုးစဲကျွန်း ကြားက မြစ်အလယ်မှာ စစ်ကောင်စီ စစ်သင်္ဘော အနည်းဆုံး နှစ်စီး သွားလာနေပြီး အဲဒီစစ်သင်္ဘောတွေနဲ့ AA တပ်တို့က အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်နေကြတာပါ။ ဝါဘိုကျေးရွာအနီးမှာရှိတဲ့ ရွှေမင်းဂံဆိပ်ကမ်းမှာလည်း တပ်စခန်းနဲ့ နေဗီစစ်သင်္ဘောတွေရှိနေပြီး အဲဒီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်နေကြပါတယ်။ Western News-WN
သံတွဲမှာ AA ကယ်လာသည့် အရပ်သားကားယာဉ်တန်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံရ
(အရပ်သား ၃၀ ကျော်သေဆုံးပြီး AA တပ်သားအချို့လည်းသေဆုံးဟုဆို) ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်မှာ အာရက္ခတပ်တော် AA တပ်ဖွဲ့ဝင်များက တိုက်ပွဲဧရိယာအတွင်း ပိတ်မိနေသော အရပ်သားပြည်သူများကို ကယ်ထုတ်လာသည့် ယာဉ်တန်း ဩဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် မောင်ရွှေလေးရေတပ်အနီးက မော်ရုံကျေးရွာနှင့် ကျောက်ကလပ်ကျေးရွာက အရပ်သားများကို ကား ၃ စီးဖြင့် ကယ်ထုတ်လာစဉ် လမ်းမှာ စစ်ကောင်စီက ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ဖြစ်စဉ်သိသည့် လူငယ်အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” မော်ရုံနဲ့ ကျောက်ကလပ်က ရွာသားတွေ တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ ထွက်မရောက်နိုင်လို့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ကား ၃ စီးနဲ့ သွားကယ်ထုတ်လာတာ။ လမ်းမှာ ဗုံးကြဲခံရတယ်။
မွတ်ဆလင်များ အပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူ ၂၆,၀၀၀ နီးပါးကို AA ကယ်ထုတ် စောင့်ရှောက်ထား
ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့တွင် လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံထားရသော မွတ်ဆလင်များအပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူ ၂၆,၀၀၀ နီးပါးကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ကယ်ထုတ်စောင့်ရှောက်ထားကြောင်း သိရသည်။ အဆိုပါ အရပ်သားပြည်သူများမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်များမှ လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ထားသော အပြစ်မဲ့အရပ်သားများဖြစ်သည်ဟု AA က ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူများကို တိုက်ပွဲအတွင်း ကယ်ထုတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် ဘေးကင်းရာနေရာများနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများကို AA က ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း သိရသည်။ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က မောင်တောမြို့နယ် ကံပြင်သာစည် (ရခိုင်) ရွာက အရပ်သား ၂၂ ဦး၊ ဟာဘီ (မူဆလင်)
AA ၏ မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ စစ်ကောင်စီက ဓာတုအဆိပ်ငွေ့ဗုံးအသုံးပြု
အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲမှာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ဓာတုအဆိပ်ဓာတ်ငွေ့များပါသော ဗုံးများကို အသုံးပြုတိုက်ခိုက်နေကြောင်း AA က ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်သည်။ မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို AA က ဩဂုတ်လ ၄ ရက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီက မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များဖြင့် ပူးပေါင်းခုခံခဲ့သော်လည်း အဆင့်ဆင့်ခံစစ် ကျိုးပေါက်ပြီးနောက် ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်တွင် စစ်ကောင်စီက ဓာတုအဆိပ်ငွေ့ဗုံးများကို အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် မောင်တောမြို့နယ်တွင် တစ်ခုတည်းကျန်ရှိနေသေးသော မြို့နှင့်ကပ်လျက်ရှိ မြို့စောင့်တပ်ဖြစ်သည့် နခခ ၅ တပ်စခန်းကြီးကို မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ ARSA, ARA, RSO တို့ဖြင့်
စစ်တွေမြို့အနီး လက်နက်ကြီးသံများကြားနေရ
(သတင်းတို) ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့အနီး ဝါဘိုကျေးရွာနှင့် အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာအနီးတွင် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် AA တို့ နှစ်ဖက်အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်နေသည်ဟု ဒေသခံသတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သိရသည်။ ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက် ည ၈ နာရီကစပြီး နှစ်ဖက်အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်နေပြီး စစ်ကောင်စီ နေဗီများက လက်နက်ကြီး အများအပြား ပစ်ခတ်နေသည်ဟု အသက် ၄၀ အရွယ် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက ပြောသည်။ ” မနေ့ည ၈ နာရီကတည်းက ဖြစ်နေကြတာပါ။ နံနက် ၃ နာရီလောက်မှာ ရပ်သွားကြတယ်။ အခု ဒီနေ့ ညနေ ၄ နာရီစပြီး ပြန်ပစ်ခတ်နေကြတယ်။ ထိုးစစ်တွေကြောင့် ဖြစ်တာမဟုတ်ဘဲ နေဗီတွေက အရမ်းကပ်လာလို့
စစ်တွေက တိုက်ပွဲကြောင့် ရသေ့တောင်မှာ ထိခိုက်သေဆုံးမှုများရှိနေ
(အမြင့်ကျွန်းနှင့် ဝါဘိုကျေးရွာအနီးတွင် ယခုအချိန်အထိ လက်နက်ကြီးသံများကြားနေရဆဲဖြစ်) ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နှင့် ၄ မိုင်ခန့်အကွာမှာရှိသော ဝါဘိုကျေးရွာအနီးနှင့် အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာအနီးမှာ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်သံများ ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက် ည ၈ နာရီကတည်းက ကြားနေရသည်ဟု ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ စစ်တွေမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဝိုင်းရံထားပြီဖြစ်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့်လက AA မှ ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီကလည်း စစ်တွေမြို့အနီးအနားက ရခိုင်ကျေးရွာ ၁၂ ရွာထက်မနည်းမှ ကျေးရွာသားများကို ရွာလုံးကျွတ် ရွှေ့ပြောင်းခိုင်းထားသည်မှာ ဇူလိုင်လကတည်းက ဖြစ်သည်။ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာအနီးတွင် စစ်ကောင်စီ ရေတပ်က စစ်သင်္ဘောများရှိနေပြီး ဝါဘိုကျေးရွာအနီးက ရွှေမင်းဂံဆိပ်ကမ်းမှာလည်း ဇက်/နေဗီ စစ်သင်္ဘောများရှိနေသည်။
စစ်တွေမြို့မှာ နေအိမ်ဖောက်ထွင်းခံရမှု ပိုမိုဆိုးရွားလာနေ၊ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ALP များ ပါဝင် ပတ်သက်နေ
စစ်ကောင်စီအုပ်စိုးထားသည့် ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့အတွင်း ရပ်ကွက်အများအပြားတွင် နေအိမ်များ ဖောက်ထွင်းခံရမှုများ ရှိနေပြီး တန်ဖို့ရှိပစ္စည်းများ နေ့စဉ်လိုလိုပျောက်ဆုံး ဆုံးရှုံးများ ရှိနေကြောင်း ရပ်ကွက်နေထိုင်သူများက ပြောသည်။ ယင်းအထဲတွင် မင်းဂံ၊ စက်ရုံစု၊ ကုန်တန်း၊ ကျည်းပင်တန်း၊ ရွှေပြား၊ ဓညဝတီ၊ ကသဲရပ်ကွက်စသော နေရာများအတွင်း နေအိမ်အများအပြား ဖောက်ထွင်းခံရမှုများရှိနေပြီး နေအိမ်အုပ်နံရံများလည်း ဖျက်ဆီးခံရမှုများရှိနေကြောင်း သိရသည်။ အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးက “စစ်တွေမြို့ ရပ်ကွက်တိုင်းလိုလို ကတော့ နေ့စဉ်ဖောက်ထွင်းခံရတာတွေ၊ ပစ္စည်းအခိုးခံရတာတွေက သုံးမှုကနေ လေးမှုအထိ ရှိနေတယ်။ များသောအားဖြင့်ကတော့ မြို့စွန်ရပ်ကွက်တွေက အဖြစ်များတယ်။ နေအိမ်က ပစ္စည်းတွေပါ ဖျက်ဆီးပစ်ကြတယ်။ တစ်ချို့ နေအိမ်အသစ်စက်စက် ဆောက်ခါစပဲ ရှိသေးတယ်။ အကုန်
စစ်ကောင်စီသည် AA ကို ရှုံးနိမ့်နေ၍ ရခိုင်ပြည်ကို လက်လွှတ်ရတော့မည်
မြန်မာစစ်ကောင်စီသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော အနောက်ဘက်ဆုံးပြည်နယ်မှ နှင်ထုတ်ခံရလုနီးပါးဖြစ်နေပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ပြန်ဖြစ်လာသော ပြည်တွင်းစစ် ပဋိပက္ခများများတွင် အကြီးမားဆုံးသော စစ်ရေးဆုံးရှုံးမှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်က ယနေ့ ဩဂုတ် ၂၇ ရက်တွင် ဖော်ပြသည်။ အာရက္ခတပ်တော် AA သည် တိုက်ခိုက်ရေးကို ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလကတည်းက ရခိုင်ပြည်အနှံ့ အရှိန်အဟုန်မြှင့် လုပ်ဆောင်လာခဲ့ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် တစ်ခုတည်းသော အကြီးဆုံးနယ်မြေကို ဖန်တီးရန် စီစဉ်နေကြောင်း International Crisis Group (ICG) က ယနေ့ ဩဂုတ်လ ၂၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ တရုတ်နယ်စပ်တွင်