မွတ်ဆလင်များ နေရပ်ပြန်ရေး AA နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို အကြံပြု
(ရခိုင်ပြည်အတွင်း တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲများကြောင့် မွတ်ဆလင် ၈,၀၀၀ ခန့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးခိုလှုံ) ရခိုင်ပြည်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် ခိုလှုံရန်ရောက်သွားကြသည့် မွတ်ဆလင်များကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေး အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် ဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖန်တီးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြံပြုထားကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေးက ဆိုသည်။ ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေး Md Touhid Hossain ကို မွတ်ဆလင်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထောက်များမှ မေးမြန်းရာတွင် ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Touhid က “မွတ်ဆလင်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး လွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် AA နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု လိုအပ်ကြောင်း
ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောဟာ ရခိုင်ရဲ့ ဘိုးဘွားပိုင်မြေဖြစ်တယ် အင်္ဂါဂြိုဟ်က လာပြောရင်လည်း သိမ်းမှာပဲ
ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်၏ ပြောဆိုချက်ထဲက ကောက်နုတ်ချက်အချို့ အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ တပ်မှူးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်နှင့် ဧရာဝတီသတင်းဌာန တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း ဒုတိယပိုင်းအစီအစဉ်မှာ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောသည် ရခိုင်၏ ဘိုးဘွားပိုင်မြေဖြစ်ပြီး အင်္ဂါဂြိုဟ်က လာပြောလျှင်လည်း သိမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့ ညနေက ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့ နတ်မြစ်ကမ်း၌ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်သို့ စစ်ရှောင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေသည့် မွတ်ဆလင် လူအုပ်ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဒရုန်းနှင့်ပစ်ခတ်သည်ဟု ဖြစ်စဉ်ထဲပါ မွတ်ဆလင်အချို့နှင့် ပြည်ပရောက် မွတ်ဆလင်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအချို့က စွပ်စွဲပြောဆိုထားကြသည်။ အဆိုပါစွပ်စွဲပြောဆိုချက်များကို AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ယခုလို တုန့်ပြန်ပြောဆိုထားသည်။ “တကယ်လို့များဗျာ၊ ကျနော်တို့က
AA သိမ်းပိုက်ထားသော ရမ်းဗြဲမြို့နှင့်နီးသည့် မာန်အောင်ဒေသမှာ စစ်ကောင်စီက စစ်ကြောင်းထိုးလာ
(မာန်အောင်ကျွန်းကို စစ်ကောင်စီက အင်တာနက် စတင်ဖြတ်တောက်ထား) အာရက္ခတပ်တော် AA သိမ်းပိုက်ထားသော ရမ်းဗြဲမြို့ မြစ်ကမ်းနှင့်နီးသည့် မာန်အောင်ဘက်ခြမ်းတွင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ကျေးရွာများအတွင်း စစ်ကြောင်းထိုးလာနေကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ ရမ်းဗြဲမြစ်ကမ်းနှင့်နီးသော မာန်အောင်မြို့နယ် အစွန်အဖျားရှိ ကျေးရွာများနှင့် ပင်လယ်ကမ်းအနီးကို ရာချီပါသော အင်အားများဖြင့် စစ်ကောင်စီက စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်နေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် မာန်အောင်ဒေသခံ အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးက ဆိုသည်။ “မြို့အစွန်ကျေးရွာတွေမှာ အဓိကခြေချ လှုပ်ရှားလာကြတာတွေတွေ့ရပါတယ်။ အရင်က တပ်ဖွဲ့တစ်ခုပဲချထားတဲ့နေရာမှာ ၂ ခုကနေ ၃ ခုအထိချထားလာတယ်။ ပြီးတော့ ကျေးရွာတွေတွင်းမှာ နေရာယူထားလာကြတယ်။ တပ်စခန်းမချတဲ့ ကျေးရွာတွေဆိုရင်လည်း မကြာမကြာကင်းလှည့်ပြီး သွားလာကြတာတွေ လုပ်လာတယ်” ဟုပြောသည်။
ရခိုင်စစ်ပွဲကြားမှာ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေး ပျောက်ဆုံးနေ
စစ်ပွဲတစ်ခုတွင် ပထဆုံး အမှန်တရားကျဆုံးတတ်သည်။ ယင်းဒဏ်ကို ပြည်သူများ ခံစားရပြီး ဒုက္ခရောက်ရဆုံးမှာ အမျိုးသမီးနှင့်၊ ကလေးသူငယ်များဟု ဆိုရလိမ့်မည်။ ကျောက်တော်- ပုဏ္ဏားကျွန်း အဝေးပြေး လမ်းမဘေးတွင် တာပေါ်လင်စ၊ ဓနိမိုး စသည်ဖြင့် အမိုးအကာ မလုံခြုံ သည့် ယာယီတဲအိမ် ရာနှင့်ချီ ရှိနေသည်။ ယင်းအထဲတွင် ဒေါ်သန်းသန်းနု တဲငယ်လည်းပါဝင်သည်။ “မိုးများတော့ နေရာထိုင်ခင်းလုံးဝ အဆင်မပြေဘူး။ မိုးရေ စိုစိုနဲ့ မအိပ်နိုင်တော့ဘဲ ငုတ်တုတ်ထိုင်နေရတယ်။ စား သောက်ရေးကလည်း အရမ်းကျပ်တည်းလာတယ်။ ထမင်းလျှော့စားရတဲ့ နေ့တွေတောင်ရှိတော့။ ကလေးတွေကို ပိုသနားမိတယ် ” ဟု အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် ဒေါ်သန်းသန်းနုက Western News ကို ပြောပြသည်။
စစ်တွေမြို့ထဲ ညအချိန် စစ်ကောင်စီတပ်သားများ စစ်ကားယာဉ်တန်းနှင့်အတူ ခြေလျှင်တပ်သား ရာနှင့်ချီ လမ်းလျှောက်ကမ်းလှည့်လာ
ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ညက စစ်တွေမြို့အနီး စစ်ကောင်စီနှင့် AA တို့ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၃၀ ရက်နေ့ ညအချိန်တွင် စစ်ကား ၁၀ စီးနှင့်အတူ ခြေလျှင်တပ်သား ၁၀၀ ကျော် လမ်းလျှောက်ကမ်းလှည့်ခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်များထံမှ သိရသည်။ ယခင်က ရဲကား နှစ်စီး၊ စစ်ကောင်စီ ၄ စီးခန့်ဖြင့် စစ်တွေမြို့ထဲတွင် ညအချိန် ပုံမှန်လိုလို ကမ်းလှည့်ခဲ့သော်လည်း မြို့အနီးတိုက်ပွဲများကြောင့် အင်အားတိုးချဲ့ကာ ယမန်နေ့ကစ၍ ကမ်းလှည့်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်က ဆိုသည်။ ” အရင်က ပုံမှန်ပေါ့နော်။ ရဲကား နှစ်စီးလောက်၊ စစ်ကား ၄ စီးလောက်နဲ့ ကမ်းလှည့်ခဲ့တာ။ အခုက စစ်ကား
ရခိုင်မှာ AA က စစ်ရေးအခြေအနေကောင်းနေဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ပြော
(ကောက်နုတ်ချက်) ရခိုင်ပြည်မှာ စစ်ကောင်စီ ကင်းစင်ရေး ဆောင်ရွက်နေချိန် လက်ရှိတွင် အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ စစ်ရေးအခြေအနေ ကောင်းနေသည်ဟု AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ဧရာဝတီနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ■ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်တော့မှာလား မေးခွန်းအပေါ်မှာ – ” ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်တော့မှာလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးမှတော့ အချိန်ကာလအားဖြင့် မေးဖို့တော့ မလွယ်ပါဘူး။ အချိန်ကာလအားဖြင့် ပြောရတော့ ခက်တယ်။ သို့သော် အခြေအနေအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့မှ ပြောလို့တော့ ရတယ်။ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်ထဲမှာ စစ်ရေးအရတော့ တော်တော်လေးကို ကြိုးစားပြီးမှ တိုက်ပွဲဝင်နေတယ်။ အခြေအနေလေး တော်တော် ကောင်းတဲ့အနေအထားရှိပါတယ်။ စိန်ခေါ်မှုတော့ သူ့နေရာနဲ့သူ
စစ်တွေမြို့အနီးမှာ တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွား
(နေဗီက ပစ်ခတ်သော လက်နက်ကြီးကြောင့် ရသေ့တောင်မှာ အရပ်သား ၂ ဦးသေဆုံး) ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နဲ့ ၄ မိုင်ခန့်ကွာတဲ့ ဝါဘိုကျေးရွာအနီးနဲ့ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာအနီးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ AA တပ်တို့ နှစ်ဖက်ပစ်ခတ်သံတွေ ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီကစပြီး ကြားနေရပါတယ်။ အမြင့်ကျွန်းကျေးရွာနဲ့ ရသေ့တောင် မိုးစဲကျွန်း ကြားက မြစ်အလယ်မှာ စစ်ကောင်စီ စစ်သင်္ဘော အနည်းဆုံး နှစ်စီး သွားလာနေပြီး အဲဒီစစ်သင်္ဘောတွေနဲ့ AA တပ်တို့က အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်နေကြတာပါ။ ဝါဘိုကျေးရွာအနီးမှာရှိတဲ့ ရွှေမင်းဂံဆိပ်ကမ်းမှာလည်း တပ်စခန်းနဲ့ နေဗီစစ်သင်္ဘောတွေရှိနေပြီး အဲဒီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်နေကြပါတယ်။ Western News-WN
သံတွဲမှာ AA ကယ်လာသည့် အရပ်သားကားယာဉ်တန်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံရ
(အရပ်သား ၃၀ ကျော်သေဆုံးပြီး AA တပ်သားအချို့လည်းသေဆုံးဟုဆို) ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်မှာ အာရက္ခတပ်တော် AA တပ်ဖွဲ့ဝင်များက တိုက်ပွဲဧရိယာအတွင်း ပိတ်မိနေသော အရပ်သားပြည်သူများကို ကယ်ထုတ်လာသည့် ယာဉ်တန်း ဩဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် မောင်ရွှေလေးရေတပ်အနီးက မော်ရုံကျေးရွာနှင့် ကျောက်ကလပ်ကျေးရွာက အရပ်သားများကို ကား ၃ စီးဖြင့် ကယ်ထုတ်လာစဉ် လမ်းမှာ စစ်ကောင်စီက ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ဖြစ်စဉ်သိသည့် လူငယ်အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” မော်ရုံနဲ့ ကျောက်ကလပ်က ရွာသားတွေ တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ ထွက်မရောက်နိုင်လို့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ကား ၃ စီးနဲ့ သွားကယ်ထုတ်လာတာ။ လမ်းမှာ ဗုံးကြဲခံရတယ်။
မွတ်ဆလင်များ အပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူ ၂၆,၀၀၀ နီးပါးကို AA ကယ်ထုတ် စောင့်ရှောက်ထား
ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့တွင် လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံထားရသော မွတ်ဆလင်များအပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူ ၂၆,၀၀၀ နီးပါးကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ကယ်ထုတ်စောင့်ရှောက်ထားကြောင်း သိရသည်။ အဆိုပါ အရပ်သားပြည်သူများမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် မွတ်ဆလင်အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်များမှ လူသားဒိုင်းကာအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ထားသော အပြစ်မဲ့အရပ်သားများဖြစ်သည်ဟု AA က ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူများကို တိုက်ပွဲအတွင်း ကယ်ထုတ်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် ဘေးကင်းရာနေရာများနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများကို AA က ဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း သိရသည်။ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က မောင်တောမြို့နယ် ကံပြင်သာစည် (ရခိုင်) ရွာက အရပ်သား ၂၂ ဦး၊ ဟာဘီ (မူဆလင်)