သံတွဲ မောင်ရွှေလေးရေတပ်ကို AA အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်
သံတွဲမြို့နယ် မောင်ရွှေလေးရွာနှင့် ကွင်းဝိုင်းကျေးရွာကြားရှိ မောင်ရွှေလေး ရေတပ်အမည်ရှိသော စစ်ကောင်စီ ရေတပ်စခန်းအား အာရက္ခတပ်တော် AA က အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီဟု ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၆ ရက် ညတွင် AA က ထုတ်ပြန်သည်။ မောင်ရွှေလေးရေတပ်အား ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့တွင် စတင်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ကာ တစ်လနီးပါး ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် စက်တင်ဘာလ ၅ ရက် ညနေ ၆ နာရီတွင် အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း AA က ဆိုသည်။ မောင်ရွှေလေးရေတပ်သည် သံတွဲမြို့နယ်ရှိ စစ်ကောင်စီ၏ ရေတပ် ပင်မရေငုပ်နှင့်ဆယ်ယူရေးတပ်စခန်း (တပ်မတော်-ရေ) (တနည်းအားဖြင့်) Central Naval Diving And Salvage
စစ်တွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများက လက်နက်ကြီးများဖြင့် ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်နေ
ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့တွင် ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ နံနက်က စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းများမှ လက်နက်ကြီးများဖြင့် ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်နေကြောင်း မြို့ခံများက ပြောသည်။ လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုမှာ မွန်းလွဲပိုင်း ၁၀ နာရီ ၄၀ ခန့်ကစ၍ ပစ်ခတ်နေပြီး နေ့လယ် ၁ နာရီခန့်အချိန်တွင် ရပ်တန့်သွားကြောင်း မြို့ခံတစ်ဦးက ဆိုသည်။ “စစ်တွေမြို့ပတ်လည်မှာရှိနေတဲ့ ရေတပ်၊ တပ်ရင်းတွေ၊ ရဲစခန်းတွေ၊ ပွိုင့် စတဲ့ နေရာပတ်ပတ်လည်ကနေ ပစ်တာပါ။ အမြောက်၊ အတွဲလိုက်ဒုံးတွေနဲ့ ပစ်ကြတယ်။ ပစ်တာက တော်တော်ကို ကြောက်စရာကောင်းတယ်” ဟု ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်မှပစ်ခတ်သည့် လက်နက်ကြီးများမှာ စုစုပေါင်း အလုံးရေ ၂၀ ကျော်ဖြစ်ပြီး ပေါက်တောမြို့နယ်ဘက်သို့ ကျရောက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း ပေါက်တော
ရခိုင်က စစ်ရှောင်ကလေးငယ်အများစု ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးနေ
ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်နယ်များတွင် စစ်ရှောင်ကလေးငယ်များ အရေအတွက်ကို အတိအကျ မသိရသော်လည်း ထောင်နှင့်ချီသော ကလေးငယ်များမှာ ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးနေကြကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ ရခိုင်က လွတ်မြောက်နယ်များတွင် စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းအန္တရာယ်ကြောင့် ပညာသင်ကြားရေးကို စာသင်ကျောင်းများ၌ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားခြင်းကို ယာယီရပ်ဆိုင်းကာ ကျူရှင်ပုံစံမျိုး အုပ်စုလိုက်ခွဲ၍ နေရာသတ်မှတ်ကာ သင်ကြားပေးနေကြသည်။ ထိုသို့ သင်ကြားမှုပုံစံမှာ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ ၆၀ ဦးပါသော အုပ်စုတစ်စုကို ဆရာ၊ ဆရာမ အနည်းဆုံး ၆ ဦးက သင်ကြားရပြီး ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသားသူများက လစဉ် အခကြေးငွေပေးရသည်။ ရခိုင်ကျောင်းဆရာအသိုင်းအဝိုင်းထဲက တစ်ဦးက ” စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းအန္တရာယ်ကြောင့် စာသင်ကျောင်းတွေ မဖွင့်လှစ်နိုင်ပေမယ့် ကလေးတွေအတွက် ပညာသင်လို့ရအောင် ကျူရှင်ပုံစံမျိုး
စစ်တွေမြို့အနီး ကျေးရွာများတွင် အင်အားရာနှင့်ချီ စစ်ကောင်စီ တပ်စွဲထား
ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ပထမအပတ်အတွင်း ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့အနီးရှိ ကျေးရွာ ၁၂ ရွာထက်မနည်းမှ ပြည်သူများကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အတင်းအဓမ္မနှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ စစ်တွေမြို့အနီးက နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည့် ကျေးရွာများမှာ ပလ္လင်ပြင်၊ အောင်ဒိုင်၊ ကျက်တောပြင်၊ ကြွီတဲပိုက်ဆိပ်ကြီး၊ ကြွီတဲပိုက်ဆိပ်ချေ၊ ကြွီတဲကျေး၊ အုန်းရေဖော်၊ ရေချမ်းပြင်၊ ပျားလယ်ချောင်း (ရွာသစ်)/(ရွာဟောင်း)၊ သင်းပုန်းတန်း၊ မောင်နီပြင် စသည့် ကျေးရွာများဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားနှင့် လူငယ်များ အစည်းအရုံး (AASYC) က ဇွန်လ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ လက်ရှိ အဆိုပါကျေးရွာများအတွင်း အဆောက်အဦးအမြင့်၊ စာသင်ကျောင်းနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတို့တွင် စစ်ကောင်စီက တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရာနှင့်ချီ နေရာယူတပ်စွဲထားကြောင်း စစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
ပေါက်တောက မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆေးဝါးများနှင့် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေ
ရခိုင်ပြည် ပေါက်တောမြို့နယ်တွင်ရှိသော မွတ်ဆလင်များနေထိုင်ကြသည့် ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆေးဝါးများမရှိခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်သွား၍ ဒုက္ခသည် ၃ ပုံ ၂ ပုံက အငတ်ဘေးကို ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များက ပြောသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆင်တက်မော်၊ ကြိမ်နီပြင်၊ အနောက်ရွဲ၊ ငှက်ချောင်း (၁)၊ ငှက်ချောင်း (၂) တို့ဖြစ်ပြီး မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် အရေအတွက် ၃၀,၀၀၀ (သုံးသောင်း) ကျော်ရှိကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ် စခန်းတာဝန်ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” ၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာ တိုက်ပွဲစဖြစ်ကတည်းက ရိက္ခာတွေ ထောက်ပံ့ကြေးမရတော့ဘူး။ WFP က နှစ်လစာပဲ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီးတော့
မွတ်ဆလင်များ နေရပ်ပြန်ရေး AA နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို အကြံပြု
(ရခိုင်ပြည်အတွင်း တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲများကြောင့် မွတ်ဆလင် ၈,၀၀၀ ခန့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးခိုလှုံ) ရခိုင်ပြည်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် ခိုလှုံရန်ရောက်သွားကြသည့် မွတ်ဆလင်များကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေး အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် ဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖန်တီးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြံပြုထားကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေးက ဆိုသည်။ ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေး Md Touhid Hossain ကို မွတ်ဆလင်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထောက်များမှ မေးမြန်းရာတွင် ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Touhid က “မွတ်ဆလင်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး လွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် AA နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု လိုအပ်ကြောင်း
ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောဟာ ရခိုင်ရဲ့ ဘိုးဘွားပိုင်မြေဖြစ်တယ် အင်္ဂါဂြိုဟ်က လာပြောရင်လည်း သိမ်းမှာပဲ
ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်၏ ပြောဆိုချက်ထဲက ကောက်နုတ်ချက်အချို့ အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ တပ်မှူးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်နှင့် ဧရာဝတီသတင်းဌာန တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း ဒုတိယပိုင်းအစီအစဉ်မှာ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တောသည် ရခိုင်၏ ဘိုးဘွားပိုင်မြေဖြစ်ပြီး အင်္ဂါဂြိုဟ်က လာပြောလျှင်လည်း သိမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့ ညနေက ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့ နတ်မြစ်ကမ်း၌ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်သို့ စစ်ရှောင်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေသည့် မွတ်ဆလင် လူအုပ်ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဒရုန်းနှင့်ပစ်ခတ်သည်ဟု ဖြစ်စဉ်ထဲပါ မွတ်ဆလင်အချို့နှင့် ပြည်ပရောက် မွတ်ဆလင်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအချို့က စွပ်စွဲပြောဆိုထားကြသည်။ အဆိုပါစွပ်စွဲပြောဆိုချက်များကို AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ယခုလို တုန့်ပြန်ပြောဆိုထားသည်။ “တကယ်လို့များဗျာ၊ ကျနော်တို့က
AA သိမ်းပိုက်ထားသော ရမ်းဗြဲမြို့နှင့်နီးသည့် မာန်အောင်ဒေသမှာ စစ်ကောင်စီက စစ်ကြောင်းထိုးလာ
(မာန်အောင်ကျွန်းကို စစ်ကောင်စီက အင်တာနက် စတင်ဖြတ်တောက်ထား) အာရက္ခတပ်တော် AA သိမ်းပိုက်ထားသော ရမ်းဗြဲမြို့ မြစ်ကမ်းနှင့်နီးသည့် မာန်အောင်ဘက်ခြမ်းတွင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ကျေးရွာများအတွင်း စစ်ကြောင်းထိုးလာနေကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ ရမ်းဗြဲမြစ်ကမ်းနှင့်နီးသော မာန်အောင်မြို့နယ် အစွန်အဖျားရှိ ကျေးရွာများနှင့် ပင်လယ်ကမ်းအနီးကို ရာချီပါသော အင်အားများဖြင့် စစ်ကောင်စီက စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်နေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် မာန်အောင်ဒေသခံ အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးက ဆိုသည်။ “မြို့အစွန်ကျေးရွာတွေမှာ အဓိကခြေချ လှုပ်ရှားလာကြတာတွေတွေ့ရပါတယ်။ အရင်က တပ်ဖွဲ့တစ်ခုပဲချထားတဲ့နေရာမှာ ၂ ခုကနေ ၃ ခုအထိချထားလာတယ်။ ပြီးတော့ ကျေးရွာတွေတွင်းမှာ နေရာယူထားလာကြတယ်။ တပ်စခန်းမချတဲ့ ကျေးရွာတွေဆိုရင်လည်း မကြာမကြာကင်းလှည့်ပြီး သွားလာကြတာတွေ လုပ်လာတယ်” ဟုပြောသည်။
ရခိုင်စစ်ပွဲကြားမှာ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေး ပျောက်ဆုံးနေ
စစ်ပွဲတစ်ခုတွင် ပထဆုံး အမှန်တရားကျဆုံးတတ်သည်။ ယင်းဒဏ်ကို ပြည်သူများ ခံစားရပြီး ဒုက္ခရောက်ရဆုံးမှာ အမျိုးသမီးနှင့်၊ ကလေးသူငယ်များဟု ဆိုရလိမ့်မည်။ ကျောက်တော်- ပုဏ္ဏားကျွန်း အဝေးပြေး လမ်းမဘေးတွင် တာပေါ်လင်စ၊ ဓနိမိုး စသည်ဖြင့် အမိုးအကာ မလုံခြုံ သည့် ယာယီတဲအိမ် ရာနှင့်ချီ ရှိနေသည်။ ယင်းအထဲတွင် ဒေါ်သန်းသန်းနု တဲငယ်လည်းပါဝင်သည်။ “မိုးများတော့ နေရာထိုင်ခင်းလုံးဝ အဆင်မပြေဘူး။ မိုးရေ စိုစိုနဲ့ မအိပ်နိုင်တော့ဘဲ ငုတ်တုတ်ထိုင်နေရတယ်။ စား သောက်ရေးကလည်း အရမ်းကျပ်တည်းလာတယ်။ ထမင်းလျှော့စားရတဲ့ နေ့တွေတောင်ရှိတော့။ ကလေးတွေကို ပိုသနားမိတယ် ” ဟု အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ် ဒေါ်သန်းသန်းနုက Western News ကို ပြောပြသည်။