ပုဏ္ဏားကျွန်းမှာ စစ်ရှောင်ကလေးငယ်များ တုပ်ကွေးနှင့် ဝမ်းရောဂါဖြစ်နေ
ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်မှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြသည့် ကလေးငယ်များ တုပ်ကွေးနှင့် ဝမ်းရောဂါ ဖြစ်နေကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်အရေး ကူညီပေးသူများက ပြောသည်။ မိုးရာသီကာလ သန့်ရှင်းသော ပတ်ဝန်းကျင်မှာ မနေရခြင်း၊ တကိုယ်ရည်သုံး ပစ္စည်းများလုံလောက်စွာမရှိခြင်းတို့ကြောင့် ကလေးငယ်အများစု ရောဂါဖြစ်နေကြသည်ဟု စစ်ရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့ လင်းရောင်ခြည်ဖောင်ဒေးရှင်းမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “အများအားဖြင့် မြေပေါ်မှာပဲ တဲတွေထိုးပြီး ဖြစ်သလို နေကြရပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ သောက်သုံးရေ သန့်ရှင်းမှုမရှိကြဘူး။ ခြင်တွေ တအားများတယ်။ ခြင်ထောင်တွေလည်း အလုံလောက်မရှိကြတော့ ခြင်ကိုက်ပြီး တုတ်ကွေး အဖြစ်များကြပါတယ်။ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော့ရောပဲ တော်တော်ဖြစ်ကြတယ်။ ဆေးဝါးတွေကလည်း အလုံလောက်မပေးနိုင်ဘူး။ ကျနော်တို့လည်း တတ်နိုင်သလောက် ကူပေးနေပေမယ့် မလုံလောက်နိုင်ဘူး ဖြစ်နေပါတယ်” ဟုပြောသည်။ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော့နှင့် တုပ်ကွေးဖြစ်နေသည့် ကလေးငယ်များမှာ အသက်
စစ်ကောင်စီထံ စစ်မှုမထမ်းလို၍ ပြည်သူ ၁၂ ဦး မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်
(သတ်သေ စာရင်းထဲ ရခိုင် မာန်အောင်က လူငယ်တစ်ဦးလည်း ပါဝင်) အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတဝှမ်း စစ်ရှုံးနေချိန် တပ်အင်အား ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းရန် နိုင်ငံအတွင်းက လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် အတင်းအဓမ္မခေါ်ယူပြီးနောက် ပြည်သူ ၁၂ ဦး မိမိကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ပြည်သူ့ထောက်ခံချက်မပါသော စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို စစ်ကောင်စီက ပြဌာန်းပြီး နိုင်ငံအတွင်းက လူငယ် ၅၆၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီးနောက် ပြည်သူ ၁၂ ဦးမှာ အဆုံးစီရင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု Spring Revolution Database (SRD) ၏ အစီရင်ခံစာအရ သိရသည်။ စစ်ကောင်စီက ယခုနှစ် ၆ လတာ ကာလအတွင်း တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အရပ်သား ပြည်သူ
ရန်ကုန်-ရခိုင် သွားလာကြသူများ ဖမ်းဆီးခံရမှု များပြား
ရန်ကုန်-ရခိုင်ပြည်ကို တောလမ်းများမှ ပွဲစားဖြင့်သွားလာကြသူများကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးနေကြောင်း သိရသည်။ စစ်ကောင်စီ၏ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်ထားချက်များကြောင့် ရန်ကုန်မှ ရခိုင်ပြည်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်၍ မရဖြစ်နေကြသည့် ရခိုင်အများစုမှာ ရခိုင်သို့ လာရောက်နိုင်ရန် နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကြိုးပမ်းလျှက်ရှိနေကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ ကြိုးပမ်းသူများမှာ ရသည့်နည်းဖြင့် သွားလာကြရာမှ လမ်းခရီးတွင် စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဖမ်းဆီးမှုကို ခံကြရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရန်ကုန်ရောက် ရခိုင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးကပြောသည်။ “အများအားဖြင့် အဖမ်းခံကြရတယ်။ ကျမတို့ ရခိုင်ပြန်တုန်းကဆိုရင် အယောက် ၃၀ လောက်ပါတယ်။ တစ်ယောက်ကို ကျပ် ၆ သိန်းစီပေးပြီး သွားရတာ။ ရခိုင်ကိုလည်း မရောက်ခဲ့ပါဘူး။ လမ်းခုလတ်မှာ စစ်ကောင်စီထံမှာ အဖမ်းခံရတယ်။ ပြန်လွှတ်လိုက်ပေမယ့် သူတို့က ရခိုင်ကိုဘယ်တော့မှ မပို့ပါဘူး။ ရန်ကုန်ကိုပဲ ပြန်လာကြရတယ်။
အလှူငွေထောက်ပံ့မှု နည်းလာ၍ ABC မိဘမဲ့ဂေဟာ ရပ်တည်ရ ခက်ခဲလာ
ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့ရှိ ABC မိဘမဲ့ကလေးဂေဟာမှာ အလှူငွေထောက်ပံ့မှုများ အလွန်နည်းပါးလာ၍ ရပ်တည်ရေးအခက်ခဲများ ရှိနေသည်ဟု ဂေဟာတာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။ ယခင် အလှူငွေထောက်ပံ့နေကျဖြစ်သူများမှာ ဒေသမတည်ငြိမ်သည့် အခြေနေများကြောင့် မိမိနေထိုင်ရာဒေသများမှ တိမ်းရှောင်လျှက်ရှိနေကြပြီး အလှူငွေများ မထည့်ဝင်ပေးကြတော့ဟု ဂေဟာအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးလှဝင်းကျော်က ပြောသည်။ ” အလှူငွေနဲ့ ရပ်တည်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းဆိုတော့ အလှူရှင်တွေ မရောက်ရင် ခက်ခဲလာတာပါပဲ။ အခုက အလှူရှင်တွေလည်း မရောက်နိုင်၊ အလှူငွေတွေလည်း မရနိုင်တဲ့အပြင် လစဉ်ကြေးတွေလည်း ကောက်မရဘူးဖြစ်နေတယ်။ ပြီးတော့ ရာသက်ပန်အလှူရှင်တွေကလည်း မရှိတော့တာကြောင့် တော်တော်ခက်ခဲနေတယ်။ အလှူရှင်တွေကတော့ ဒီမြို့မှာ မနေတော့ဘဲ တိမ်းရှောင်သွားကြတာကြောင့် မရောက်ကြတာမျိုးပါ” ဟု ပြောသည်။ ယခင် ဒေသတည်ငြိမ်စဉ်က ABC မိဘမဲ့ကလေးဂေဟာကို
DMG သတင်းထောက်နှင့် ရုံးဝန်ထမ်း ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်စီ ချမှတ်ခံရ
(DMG သတင်းဌာနမှ စစ်ကောင်စီကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ရှုတ်ချ) ရခိုင်ပြည် အခြေစိုက် သတင်းမီဒီယာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမီဒီယာအုပ်စု DMG သတင်းဌာနမှ သတင်းထောက် ကိုထက်အောင်နှင့် ရုံးဝန်ထမ်း ကိုစိုးဝင်းအောင်ကို ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်စီ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ယနေ့ ဇွန်လ ၂၈ ရက်တွင် မတရားချမှတ်ခဲ့ကြောင်း DMG ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၉ ရက်နေ့က အလှူပွဲအား သတင်းဓါတ်ပုံယူရာမှာ သတင်းထောက် ကိုထက်အောင်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှ မတရားဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ရုံးကိုဝင်စီးကာ ရုံးအစောင့် ကိုစိုးအောင်ကိုပါ ဖမ်းဆီးပြီး ထောင်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သတင်းထောက် ကိုထက်အောင်နှင့် ရုံးအစောင့်ဝန်ထမ်း ကိုစိုးဝင်းအောင်တို့ကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ
မောင်တောက WFP ကယ်ဆယ်ရေးရိက္ခာများကို ယူဆောင်ကြောင်း စစ်ကောင်စီဝန်ခံ
ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP ၏ ကယ်ဆယ်ရေးရိက္ခာများ သိုလှောင်ရုံမှာ ဇွန်လ ၂၁ ရက်နှင့် ၂၂ ရက်နေ့က ဖောက်ထွင်းလုယက်ခံရခြင်းနှင့် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရကြောင်း WFP က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ မောင်တောမြို့ WFP သိုလှောင်ရုံထဲမှ ရိက္ခာပစ္စည်းများကို စစ်တပ်နှင့် ရဲ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကယူဆောင်ခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဝန်ခံထားသည်။ ” ဒေသခံ မွတ်ဆလင်တွေ ယူထားတဲ့ ဆန်အိတ်တွေကို WFP ကလည်း ဒုက္ခသည်တွေကို ထောက်ပံ့ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတာကြောင့် ကျနော်တို့ စစ်တပ်နဲ့ရဲ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ရပ်ကွက် ၁, ၂, ၃, ၄, ကညင်တန်းရပ်ကွက်
အိန္ဒိယ-ရခိုင်-ချင်း ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း လိုင်လူငယ်အဖွဲ့ ပိတ်ပင်ခြင်း မရာလူငယ်အသင်း ကန့်ကွက်
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် လောင်တလိုင်ခရိုင်မှတစ်ဆင့် ရခိုင်ပြည်နှင့် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းသို့ ကုန်ပစ္စည်းမျိုးစုံ တင်သွင်းနေသည့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများကို ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့ချုပ် CYLA က အကြိမ်ကြိမ် တားမြစ်ပင်နေသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၊ လောင်တလိုင်ခရိုင်အတွင်းမှာ စစ်ဘေးရှောင်များမဟုတ်ဘဲ လက်နက်ကိုင်ဆောင်သော ရခိုင်လူမျိုးအများအပြား ဝင်ရောက်လာခြင်းနှင့် AA က ချင်းလက်နက်ကိုင်များကို တိုက်ခိုက်နေသည့်အတွက် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းကို ပိတ်ပင်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့ချုပ်က ဇွန်လ ၂၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဒေသအသီးသီးက လိုင်လူငယ်အဖွဲ့ YLA များအနေဖြင့် မိမိဒေသကို တာဝန်ယူ စုံစမ်းကြပြီး ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့ချုပ် CYLA ထံသို့ အကြောင်းကြားရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ပြောသည်။ “စစ်ဘေးရှောင်မဟုတ်တဲ့ ရခိုင်လူမျိုးလက်နက်ကိုင် အများအပြား ကျွန်တော်တို့နယ်မြေကို ဝင်ရောက်လာတာတွေ့ရတာကြောင့် CYLA အနေနဲ့ သူတို့ကိုစုံစမ်းပြီး