ရခိုင်က စစ်ရှောင်ကလေးငယ်အများစု ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးနေ
ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်နယ်များတွင် စစ်ရှောင်ကလေးငယ်များ အရေအတွက်ကို အတိအကျ မသိရသော်လည်း ထောင်နှင့်ချီသော ကလေးငယ်များမှာ ပညာသင်ကြားခွင့် ဆုံးရှုံးနေကြကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ ရခိုင်က လွတ်မြောက်နယ်များတွင် စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းအန္တရာယ်ကြောင့် ပညာသင်ကြားရေးကို စာသင်ကျောင်းများ၌ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားခြင်းကို ယာယီရပ်ဆိုင်းကာ ကျူရှင်ပုံစံမျိုး အုပ်စုလိုက်ခွဲ၍ နေရာသတ်မှတ်ကာ သင်ကြားပေးနေကြသည်။ ထိုသို့ သင်ကြားမှုပုံစံမှာ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ ၆၀ ဦးပါသော အုပ်စုတစ်စုကို ဆရာ၊ ဆရာမ အနည်းဆုံး ၆ ဦးက သင်ကြားရပြီး ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသားသူများက လစဉ် အခကြေးငွေပေးရသည်။ ရခိုင်ကျောင်းဆရာအသိုင်းအဝိုင်းထဲက တစ်ဦးက ” စစ်ကောင်စီ လေကြောင်းအန္တရာယ်ကြောင့် စာသင်ကျောင်းတွေ မဖွင့်လှစ်နိုင်ပေမယ့် ကလေးတွေအတွက် ပညာသင်လို့ရအောင် ကျူရှင်ပုံစံမျိုး
မြဝတီက ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းမှာ ပါဝင်မှုသံသယဖြင့် မလေးရှားဝန်ကြီးဟောင်းကို စုံစမ်းစစ်ဆေး
ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့က အွန်လိုင်းကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများနှင့် ဆက်စပ်သံသယရှိနေသော မလေးရှားဒုဝန်ကြီးဟောင်း မာရှိတာ အီဗရာဟင် အမျိုးသမီးကို မလားရှားအစိုးရက စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း သိရသည်။ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့ (BGF)/ကရင်အမျိုးသားတပ်မတော် (KNA) နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် Dongmei ကျားဖြန့် ငွေလိမ်လုပ်ငန်းမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်းနှင့် BGF နယ်မြေထဲ သူမနေထိုင်နေ၍ မလေးရှားရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မတို့က စုံစမ်းစစ်ဆေးနေခြင်းဖြစ်သည်။ မလေးရှားဒုဝန်ကြီးဟောင်းက မာရှီတာအီဗရာဟင်က မြ၀တီမြို့ Dongmei အွန်လိုင်းကျားဖြန့် ဗဟိုဌာန အုတ်မြစ်ချအခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲ့၍ အွန်လိုင်းငွေလိမ်လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သည်ဟု သတင်းထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ မာရှီတာအီဗရာဟင်က အဆိုပါ အခမ်းအနားကို မိတ်ဆွေတစ်ဦး၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ဧည့်သည်တစ်ဦးအနေဖြင့် တက်ရောက်ဓါတ်ပုံရိုက်ခြင်းသာဖြစ်ပြီး သူမအနေဖြင့် တရားမဝင်လုပ်ငန်းများတွင် ပတ်သက်မှုမရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားသည်။ ဆက်လက်ပြီး မလေးရှားဒုဝန်ကြီးက
စစ်ကောင်စီကို ပြည်သူလူထု၏ ရန်သူဟု NUG ကြေညာ
နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအမည်ခံ စစ်ကောင်စီ (အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု) သည် တိုင်းပြည်နှင့် ပြည်လူထု၏ ရန်သူဟု အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG က ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။ စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံတော် ပုန်ကန်မှု၊ နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူလူထုအပေါ် သစ္စာဖောက်ဖျက်မှုတို့ကို ကျူးလွန်ခဲ့ရုံသာမက မြို့ပြ၊ ကျေးရွာနှင့် စစ်ရှောင်စခန်းနေ အရပ်သားပြည်လူထုအား လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များစုံ၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများဖြင့် စစ်ရာဇဝတ်များကျူးလွန်နေသည်ဟု NUG က ဆိုသည်။ ဆိုးရွားပြင်းထန်စွာကျူးလွန်နေသော ရာဇဝတ်မှုများသည် နိုင်ငံတကာစစ်ဥပဒေနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို စစ်ကောင်စီက ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်နေပြီး၊ ကြီးလေးသော စစ်ရာဇဝတ်မှုများအဖြစ် နိုင်ငံတကာ တရားရုံးများနှင့် စစ်ခုံရုံးများတွင် အရေးယူ၍ ထိုက်သင့်သည့်ပြစ်ဒဏ်များကို ချမှတ်ရမည့် စစ်ရာဇဝတ်မှုကြီးများ
ကယားကို ပုံမှန်အခြေအနေ ပြန်ရောက်အောင် ဆောင်ရွက်မည်ဟု စစ်ခေါင်းဆောင်ပြော
တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖြင့် စစ်ရေးပြင်းထန်နေသော ကရင်နီဒေသ (ကယား) ကို ပုံမှန်အခြေအနေသို့ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ရောက်ရှိရေး ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ဆိုသည်။ ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့ကို စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် ရောက်ရှိပြီး ၎င်းတို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များဖြင့်တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လွိုင်ကော်မြို့နှင့် ဆက်စပ်နေရာများတွင် လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ပြီး ကရင်နီတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ သိမ်းပိုက်ထားသော မြို့နှင့် စခန်းများအား ပြန်လည်တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ကာ ပုံမှန်အခြေအနေသို့ ရောက်အောင် သွားမည်ဟု မင်းအောင်လှိုင်က ပြောဆိုထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၂၄ သန်းခေါင်စာရင်းကိုလည်း ကယားပြည်နယ်အတွင်း ကောက်ယူသွားမည်ဖြစ်ပြီး ဒေသတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို စစ်တပ်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်ပူးပေါင်းကာ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဆိုသည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင်
စစ်တွေမြို့အနီး ကျေးရွာများတွင် အင်အားရာနှင့်ချီ စစ်ကောင်စီ တပ်စွဲထား
ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ပထမအပတ်အတွင်း ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့အနီးရှိ ကျေးရွာ ၁၂ ရွာထက်မနည်းမှ ပြည်သူများကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အတင်းအဓမ္မနှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ စစ်တွေမြို့အနီးက နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည့် ကျေးရွာများမှာ ပလ္လင်ပြင်၊ အောင်ဒိုင်၊ ကျက်တောပြင်၊ ကြွီတဲပိုက်ဆိပ်ကြီး၊ ကြွီတဲပိုက်ဆိပ်ချေ၊ ကြွီတဲကျေး၊ အုန်းရေဖော်၊ ရေချမ်းပြင်၊ ပျားလယ်ချောင်း (ရွာသစ်)/(ရွာဟောင်း)၊ သင်းပုန်းတန်း၊ မောင်နီပြင် စသည့် ကျေးရွာများဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားနှင့် လူငယ်များ အစည်းအရုံး (AASYC) က ဇွန်လ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ လက်ရှိ အဆိုပါကျေးရွာများအတွင်း အဆောက်အဦးအမြင့်၊ စာသင်ကျောင်းနှင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတို့တွင် စစ်ကောင်စီက တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရာနှင့်ချီ နေရာယူတပ်စွဲထားကြောင်း စစ်ရေးသတင်းရင်းမြစ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
TNLA က စစ်ကောင်စီ၏ သံချပ်ကာများကို အသုံးပြုတိုက်ခိုက်
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ နောင်ချိုမြို့နယ်၊ တောင်ခမ်းကျေးရွာရှိ စစ်ကောင်စီ၏ အမြောက်တပ်များဖြစ်သည့် ၂၀၆၊ ၃၅၄၊ ၄၀၆ ၊ ၉၀၂ တပ်များကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရေး တိုက်ပွဲတွင် TNLA က စစ်ကောင်စီတပ်၏ သံချပ်ကာများကို အသုံးပြုနေပြီး လက်နက်နှင့်အလောင်းများ သိမ်းဆည်းရရှိသည့် မှတ်တမ်းများကို ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည်။ တောင်ခမ်းတွင် အမြောက်တပ်ရင်း ၄ ခုရှိသည့်အနက်မှ အမြောက်တပ် ၄၀၆ နှင့် အမြောက်တပ် ၂၀၆ တို့ကို သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် TNLA က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ကျန်ရှိသော အမြောက်တပ် ၃၅၄ နှင့် အမြောက်တပ် ၉၀၂ တပ်တို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ရေး
လူထုတော်လှန်ရေးတပ် PRA မှာ အပတ်စဉ် ၆ စစ်သင်တန်းဆင်း
လူထုတော်လှန်ရေးမဟာမိတ်အင်အားစု PRA မကွေးတပ်ဖွဲ့က အခြေခံစစ်သင်တန်း အပတ်စဉ် ၆ သင်တန်းဆင်းပွဲအခမ်းအနားကို ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ယနေ့ ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အခမ်းအနားတွင် စစ်ကြောင်းလိုက်ချီတက်အလေးပြုခြင်း၊ ဂုဏ်ပြုမိန့်ခွန်းဖတ်ကြားခြင်းနှင့် ထူးချွန်စစ်သည်များအား ဂုဏ်ပြုဆုချီးမြှင့်ခြင်း အစီအစဉ်များပါဝင်ခဲ့သည်။ ယခု အပတ်စဉ် (၆) သင်တန်းသည် ရာသီဥတုဆိုးဝါးခြင်း၊ ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းများ ပိတ်ဆို့ခံရခြင်း စသည့် အခက်အခဲများဖြင့် စီစဉ်ခဲ့ရသည့် သင်တန်းလည်းဖြစ်သည်ဟု PRA က ဆိုသည်။ သင်တန်းဆင်းရဲဘော်များသည် မကြာမီအချိန်အတွင်း PRA-Magway ၏ ဌာနအသီးသီးတွင် တော်လှန်ရေးတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ကြမည်ဖြစ်ပြီး PRA-Magway သည် စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ်ဖယ်ရှားရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုပေါ်ထွန်းရေးတို့ကို အစဉ်ဦးထိပ်ထားလျှက် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲဝင်နေသည့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုဖြစ်သည်။
MNDAA, TNLA နှင့် AA ကို စစ်ကောင်စီက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဟု ကြေညာခြင်းမှာ တရားမဝင်ဟု NUG ထုတ်ပြန်
မြန်မာပြည်သူများက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဟု သတ်မှတ်ထားသော အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ (မြန်မာစစ်တပ်/စစ်အုပ်စု) က တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များဖြစ်သော ကိုးကန့်တပ် MNDAA, တအောင်းတပ် TNLA နှင့် ရခိုင်တပ် AA တို့ကို အကြမ်းဖက်ဖွဲ့များဖြစ်သည်ဟု စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့က ကြေညာခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်မှာ တရားမဝင်ကြောင်းနှင့် MNDAA, TNLA နှင့် AA တို့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှာ အများပြည်သူ၏ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပြီး ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေသော တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ ဖြစ်သည်ဟု အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG က စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်အသိပေးခဲ့သည်။ “မတရားအသင်းနှင့် အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ်
ပေါက်တောက မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆေးဝါးများနှင့် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေ
ရခိုင်ပြည် ပေါက်တောမြို့နယ်တွင်ရှိသော မွတ်ဆလင်များနေထိုင်ကြသည့် ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆေးဝါးများမရှိခြင်းနှင့် စားနပ်ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်သွား၍ ဒုက္ခသည် ၃ ပုံ ၂ ပုံက အငတ်ဘေးကို ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များက ပြောသည်။ ဒုက္ခသည်စခန်း ၅ ခုမှာ ဆင်တက်မော်၊ ကြိမ်နီပြင်၊ အနောက်ရွဲ၊ ငှက်ချောင်း (၁)၊ ငှက်ချောင်း (၂) တို့ဖြစ်ပြီး မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် အရေအတွက် ၃၀,၀၀၀ (သုံးသောင်း) ကျော်ရှိကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ် စခန်းတာဝန်ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” ၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာ တိုက်ပွဲစဖြစ်ကတည်းက ရိက္ခာတွေ ထောက်ပံ့ကြေးမရတော့ဘူး။ WFP က နှစ်လစာပဲ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီးတော့
တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အရေးပေါ်သတိပေးချက် ကရင်နီ IEC ထုတ်ပြန်
ကရင်နီပြည် (ကယား) မှာ ပြည်သူလူထု လူမှုဘဝလုံခြုံပြီး မျှတစွာ ရှင်သန်ရပ်တည်ခွင့်ရှိစေရေးအတွက် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အရေးပေါ်သတိပေးချက် တစ်စောင်ကို ကရင်နီပြည် ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ IEC က ထုတ်ပြန်သည်။ ကရင်နီပြည်တော်လှန်ရေးတပ်ပေါင်းစုံ (စစ်ဦးစီးအဖွဲ့) နှင့် ပူးပေါင်း၍ ကရင်နီပြည်အတွက် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးစီမံချက် တစ်ရပ်ကို ချမှတ်ထားကြောင်း IEC က ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ကရင်နီပြည်အတွင်း တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဆိုင်ရာ အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် အပြည့်အဝ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန်နှင့် ပြည်သူလူထုများအနေဖြင့် အထူးစီမံ တားမြစ်သည့် လုပ်ငန်းများကို ရှောင်ကြဉ်ကြရန် IEC က သတိပေးထားသည်။ IEC ၏ အထူးတားမြစ်ချက်မှာ စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေသော မူးယစ်ဆေးဝါးများ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်ခြင်း၊