■ ရန်ကုန်-မော်လမြိုင် အဝေးပြေးလမ်း ကရင်လေးတံတား မိုင်းခွဲခံရ
ရန်ကုန်-မော်လမြိုင် အဝေးပြေးလမ်း သထုံမြို့နယ် ကရင်လေဆိပ်တံတား မိုင်းခွဲခံရ၍ ပြိုကျပျက်စီးသွားကြောင်း သိရသည်။ ကရင်လေးတံတား ပျက်စီးသွား၍ ခရီးသွားကားများနှင့် ကုန်တင်ကားများ သွားလာ၍မရဘဲ ရာနှင့်ချီ လမ်းပိတ်ဆို့နေကြောင်း ဒေသခံပြည်သူများက ပြောသည်။ ယမန်နေ့ ဇူလိုင်လ ၁၆ ည ၁၀ နာရီခွဲတွင် မိုင်းခွဲခံရ၍ တံတား ပျက်စီးသွားပြီး မည်သူက မိုင်းခွဲဖျက်ဆီးခဲ့သည်ကို အတိအကျ မသိရသေးပေ။ ခရီးသွားပြည်သူတစ်ဦးက ” အခုကားတွေ ပိတ်မိနေတာတော့ အစီး ၁၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီဘက်က ရှောင်ကွင်းသွားလို့ရတဲ့ လမ်းကြောတော့ မတွေ့သေးဘူး။ နောက်ပြန် လှည့်ရမလား၊ ယာယီတံတား လာထိုးပေးတာ စောင့်ရမလားတော့ မသိသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။ ကရင်လေးတံတားသည် မကြာခဏ
အိန္ဒိယလူငယ်များက ရခိုင်ကုန်သည် ပစ္စည်း ဒီဇယ်ဆီ ပီပါ ၁၉ လုံးကို ဖမ်းဆီးဖျက်ဆီး
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်က လိုင်လူငယ် CYLA အဖွဲ့အစည်းသည် ရခိုင်ကုန်သည်များထံမှ ဒီဇယ်ဆီ ပီပါ ၁၉ လုံးကို ဖျက်ဆီးရန် ဖမ်းဆီးသွားကြောင်း ချင်းသတင်းများက ဖော်ပြကြသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် လောင်တလိုင်ခရိုင်ကိုဖြတ်ပြီး ရခိုင်ပြည်ဘက်သို့ ပို့မည့် ဒီဇယ်ဆီများကို ယမန်နေ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ CYLA လက်အောက်ခံ Diltlang- YLA (ဒီလ်တလန် လိုင်လူငယ်) အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များမှာ ဒီဇယ်ဆီများကို လုံလေမြို့က မှာယူပြီး လုံလေမြို့ ဂျောင်းသဲကို ဖြတ်ကာ ဒီလ်တလန် ရွာကတစ်ဆင့် ပလက်ဝမြို့ကနေ ရခိုင်ပြည် ကျောက်တော်မြို့သို့ ပို့ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရသည်။ ဒီဇယ်ဆီများကို ကားနှစ်စီးဖြင့် ယာဉ်မောင်း ၂
AA က သံတွဲမြို့ကို သိမ်းလိုက်ပြီဟု ဒေသခံများပြော၊ ပိတ်မိနေသည့် ဒေသခံများကို ကယ်ထုတ်နေ
ရခိုင်ပြည်၊ သံတွဲမြို့ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီဟု သံတွဲဒေသခံများက ပြောဆိုလိုက်ပြီး သံတွဲမြို့ပေါ်တွင် ရှိနေသည့် ပိတ်မိနေသည့် ဒေသခံများကို ကယ်ထုတ်နေကြောင်း Western News က သိရသည်။ ငပလီမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်း နှစ်ခုနှင့် သံတွဲမြို့အနီး တပ်စခန်းငယ်များကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သံတွဲမြို့ထဲကို AA က ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ သံတွဲ ဒေသခံတစ်ဦးက “AA က အခု ပိတ်မိနေတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေ၊ ပြီးတော့ ကလေးတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေကို မြို့ပေါ်ကနေ ကယ်ထုတ်နေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက သံတွဲမြို့ပေါ်မှာ လုံးဝ မရှိတော့ပါဘူး။ အကုန်ထွက်ပြေးနေကြတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်မှု ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် နိုင်ငံပေါင်း ၃၇ ခုက တောင်းဆို
Western News| ဇူလိုင် ၁၆ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း အကြမ်းဖက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသော အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များ ချက်ချင်းရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်၊ ယူကေနှင့် ဥရောပ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၃၇ နိုင်ငံက တောင်းဆိုလိုက်သည်။ မြန်မာစစ်တပ်က ပြည်သူများကို ဗုံးကြဲခြင်း၊ နေအိမ်များ မီးရှို့ခြင်း၊ လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုခြင်းနှင့် စစ်သားစုဆောင်းခြင်းတို့ကို လုပ်ဆောင်နေ၍ နိုင်ငံပေါင်း ၃၇ ခုမှ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်များက ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ပဋိပက္ခများ တိုးမြင့်လာနေပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်း နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း တိုးလာနေခြင်းကို အလွန်စိုးရိမ်ပူပန်ကြောင်း ပူးတွဲကြေညာချက်က ဆိုသည်။ ရခိုင်ပြည်ထဲက မွတ်ဆလင်များအပါအဝင်
ချင်းလဲန်းကောင်စီက CDF-Daai (ဒိုင်ရ်တပ်ဖွဲ့များ) နှုတ်ထွက်
CNA/CNF ဦးဆောင်သော ချင်းလဲန်းကောင်စီ (CC) မှ ချင်းပြည်ထဲက မျိုးနွယ်စုတစ်ခုဖြစ်သည့် ဒိုင်ရ်မျိုးနွယ်စုများ၏စစ်တပ် CDF-Daai (ဒိုင်ရ်တပ်ဖွဲ့များ) မှာ ဇူလိုင် ၁၂ ရက်နေ့က နှုတ်ထွက်ခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ CDF-Daai (ဒိုင်ရ်တပ်ဖွဲ့) သည် Chinland Council (ချင်းလဲန်းကောင်စီ) ၏ အဖွဲ့ဝင်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး ချင်းပြည်ထဲက စစ်ကောင်စီအား တိုက်ထုတ်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း CDF-Daai တပ်ဖွဲ့သည် ဒိုင်ရ်ဒေသနှင့် ဒိုင်ရ်မျိုးနွယ်စုတစ်ခုလုံးကို မလွှမ်းခြုံနိုင်၍ မြို့နယ် ၄ ခုက ဒိုင်ရ်တပ်ဖွဲ့များနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များအား စုပေါင်းကာ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ DRC ကို ညီလာခံကျင်းပ ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ထိုကြောင့် ဒိုင်ရ်ဒေသအား အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲရန် DRC
နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗီဇာမလိုဘဲ ရက်ပေါင်း ၆၀ နေထိုင်ခွင့်အတည်ပြု၊ မြန်မာနိုင်ငံ မပါဝင်
အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အားလုံးအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ ကို ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဗီဇာမလိုဘဲ ရက် ၆၀ နေထိုင်ခွင့်ပြုလိုက်ကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယင်းအထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ မပါဝင်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် Srettha Thavisin က မြန်မာနိုင်ငံမှ လွဲ၍ အာဆီယံနိုင်ငံများအားလုံး အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၉၀ မှ လာရောက်မည့်သူများကို ဗီဇာမလိုဘဲ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ရက်ပေါင်း ၆၀ နေထိုင်ခွင့်ပြုလိုက်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအခြေအနေများကို ထိခိုက်စေပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် ခရီးသွားကဏ္ဍအတွက် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေသောကြောင့် နိုင်ငံခြားခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်ရန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း စီးပွားရေးအလားအလာမြင့်မားသော နိုင်ငံခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို
လောင်တလိုင်မှာ ရခိုင်ကုန်သည်များ ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ခံထားရဆဲ
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည် လောင်တလိုင်ခရိုင်ထဲမှာ ရခိုင်ကုန်သည်များ ကုန်ပစ္စည်းသယ်ယူခွင့် ကန့်သတ်ခံထားရဆဲဖြစ်ပြီး လောင်တလိုင်ထဲမှာ ပိတ်မိနေကြကြောင်း သိရသည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များကို ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့က ကန့်သတ်ပိတ်ပင်ထားသည်မှာ တစ်လကျော်ကြာမြင့်လာနေပြီဟု အိန္ဒိယရောက် ရခိုင်ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဒီမှာ သောင်တင်နေတာ ၁ လလောက် ရှိလာပြီ။ ဘယ်လို အခြေနေနဲ့ ပြန်ရမလဲ မသိတော့ဘူး။ ကုန်ပစ္စည်းတွေ ချခွင့်ပေးတဲ့အထိ သည်းခံစောင့်ဆိုင်းနေကြတာပဲ။ တချို့ဆိုလည်း မီးရှို့ခံရလို့ ဆုံးရှုံးတဲ့သူတွေ ဆုံးရှုံခဲ့ပြီးပြီ။ ကျန်တဲ့သူတွေမှာလည်း ကုန်တွေက ပြန်လည်းသွင်းမရ ယူသွားလို့လည်း မရနဲ့ ဒီအတိုင်း ဆုံးရှုံးထားသလို ဖြစ်နေပြီ” ဟု ပြောသည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များ၏ ပစ္စည်းများကို ဗဟိုလိုင်လူငယ်အဖွဲ့က ဖျက်ဆီးလိုက်သည်မှာ ကျပ်သိန်း ထောင်ဂဏန်းအထိ ဆုံးရှုံးမှုရှိသွားပြီဟု ရခိုင်သည်များက
မောင်ရွှေလေး ရေတပ်အနီး ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီက တပ်စွဲနေရာယူ
စစ်ရေးပြင်းထန်နေသည့် ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်က မောင်ရွှေလေး ရေတပ်အနီး ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီက တပ်စခန်းငယ် အသစ်တစ်ခု တိုးချဲ့တပ်စွဲနေရာယူထားကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ အင်အား ၁၀၀ ကျော်ဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၄ ရက်ခန့်က ရွာထဲ တပ်စွဲနေရာယူထားခြင်းဖြစ်ကြောင်း မျက်မြင်ဒေသတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” ဇလွန်ရွာမှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ပြီးခဲ့တဲ့ ၄ ရက်လောက် တပ်စွဲနေယူထားတယ်။ အရင်က မရှိဘူး။ ဒီရက်ပိုင်းမှ စခန်းအသစ် ထိုင်လိုက်တာ။ အင်အား ၁၃၀ ကျော်လောက်ရှိမယ်။ မောင်ရွှေလေး ရေတပ်နဲ့ နီးတော့ အဲက အင်အားတွေ ထင်ပါတယ်။ ဇလွန်က အဝေးပြေး လမ်းမှာ အလယ်မှာ လမ်းဆုံမှာဆိုတော့ တပ်စခန်းထိုင်ဖို့ ကောင်းထင်ပါတယ်။
မြန်မာ့ပဋိပက္ခ ပိုဆိုးလာ၍ ၇ ဘီလီယံရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ထိုင်းကုမ္ပဏီများ ရုပ်သိမ်း
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာ့ပဋိပက္ခ ပိုဆိုးရွားလာ၍ မြန်ပြည်ထဲက ထိုင်းကုမ္ပဏီများက ၇ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ကြောင်း သိရသည်။ ယခင်က ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍတွင် တတိယမြောက် အကြီးမားဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားသော နိုင်ငံဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ အဆင့် ၅ သို့ ကျဆင်းသွားကြောင်း ထိုင်းသတင်းများက ဖော်ပြကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ထိုင်းကုမ္ပဏီများက စီမံကိန်း ၁၅၅ ခုတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၆ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားကြောင်း သိရသည်။ ယင်းအထဲက စီမံကိန်း ၅၀ မှာ မြန်မာပြည် တည်ငြိမ်မှုမရှိ၍ဟုဆိုကာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံကို ရုပ်သိမ်းပြီး ထွက်ခွာသွားကြောင်းနှင့် ကျန်ရှိ
ရခိုင်မှာ ငွေထုတ်ဈေး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်
ရခိုင်ပြည်အတွင်း KBZ Pay, Wave Money နှင့် ပြင်ပငွေလွှဲလုပ်ငန်းများတွင် ငွေထုတ်ဈေး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်သွား၍ ငွေထုတ်သူများကြား အခက်အခဲဖြစ်နေကြသည်ဟု သိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ပတ်ခန့်က ငွေထုတ်ဈေးရာခိုင်နှုန်း ၁၅ ကနေ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း မြင့်တက်လာကာ ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့ ပေါက်ဈေးအရ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ပြည်ထဲက ငွေထုတ်ဈေးမှာ စစ်ကောင်စီက ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်များအား ဖမ်းဆီးအရေးယူခြင်းနှင့် ဘဏ်များမှ ငွေထုတ်ယူမှုကန့်သတ်ချက်ကြောင့် ရာခိုင်နှုန်း အဆမတန် မြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်။ ပြည်မက ဘဏ်ပြဿနာများကြောင့် ရခိုင်ပြည်ထဲက ငွေလွှဲလုပ်ငန်းများ ဈေးမြှင့်တင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယနေ့ ငွေထုတ်ခဲ့သူ မာန်အောင် ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဟိုဖက်မှာ