စစ်တွေမြို့ခံများ ရန်ကုန်သို့ နေအိမ်ပြောင်းရွှေ့မှု များလာ
ယခုရက်ပိုင်းအတိုးအတွင်း ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့ပေါ်က ငွေကြေးတတ်နိုင်သည့် ဒေသခံပြည်သူများမှာ ရန်ကုန်မြို့သို့ နေအိမ်ပြောင်းရွှေ့မှု များပြားလာကြောင်း စစ်တွေမြို့ခံများက ပြောသည်။ စစ်တွေမြို့သည် ရခိုင်ပြည်၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ ကျန်ရှိနေသော ရခိုင်ပြည် သုံးမြို့နယ်အထဲမှ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ထိန်းချုပ်ထားဆဲ ဖြစ်သော မြို့တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ မိုးရာသီကာလ တိုက်ပွဲပြင်းထန်လာမည်ဟု သတင်းထွက်ပေါ်နေ၍ ငွေကြေးတတ်နိုင်သည့် မြို့ခံများမှာ နေအိမ်မှာ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သည့် ပစ္စည်းများအားလုံးကို ရန်ကုန်မြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့နေကြောင်း စစ်တွေမြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “မြို့ခံတွေ အဓိက ရန်ကုန်မှာ မိသားစုရှိတဲ့ သူတွေ၊ ပိုက်ဆံရှိတဲ့သူတွေက နေအိမ်တွေက ဆိုင်ကယ်တွေ၊ ရေခဲသေတ္တာတွေ၊ ကားတွေ၊ အိမ်သုံးပရိဘောဂတွေနဲ့ တခြား ရွှေ့ပြောင်းလို့ရတဲ့ ပစ္စည်းတွေ အကုန်လုံးကို ပြောင်းရွှေ့နေကြပါတယ်။
ရခိုင်မှာ ပါတီသစ်ထူထောင်သူ မည်သူလဲ
ရခိုင်ပြည်မှာ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ Arakan National Party (ANP) ကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပယ်ချက်ပြီးနောက် ရခိုင်တစ်မျိုးသားလုံးကို ကိုယ်စားပြုနိုင်သည့် ရခိုင့်နိုင်ငံရေးပါတီကြီးတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာသည်ဟု သိရသည်။ စစ်ကောင်စီ၏ ဝါဒဖြန့်မီဒီယာ MRTV ကလည်း ယမန်နေ့ ဧပြီလ ၇ ရက်နေ့ ည သတင်းတွင် ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများပါတီ Rakhine Nationalities Party (RNP) မှတ်ပုံလာတင်ထားသည်ဟု သတင်းထုတ်ပြန်ကြေညာသွားသည်။ ရခိုင်ပြည်မှာ ရခိုင်တစ်မျိုးသားလုံးကို ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ဆိုသည့် ဒေါက်တာ အေးမောင် ဦးဆောင်သော ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ AFP နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အမျိုးသားအင်အားစုပါတီ RSNUP တို့ စစ်ကောင်စီထံ မှတ်ပုံတင်ထားကြပြီး စစ်ကောင်စီကလည်း ခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်သည်။
“စစ်ကိုင်းငလျင်” ကို “မန္တလေးငလျင်” ဟု ရေးသား သုံးစွဲ ရမည်ဟု စစ်ကောင်စီက ဖိအားပေးလာ
ပြီးခဲ့သည့် မတ် ၂၈ ရက်နေ့တွင် စစ်ကိုင်းမြို့အနီးကို ဗဟိုပြုလှုပ်ခတ်ခဲ့သော စစ်ကိုင်းငလျင်ကို “မန္တလေးငလျင်ကြီး” ဟု ခေါ်ဝေါ် ရေးသား သုံးစွဲ ရမည်ဟု စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်လာသည်။ သတင်းမီဒီယာများအနေဖြင့်လည်း စစ်ကောင်စီက သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း မန္တလေး ငလျင်ကြီးဟု သာ သုံးစွဲရန်လည်း စစ်ကောင်စီပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့သည်။ “မှတ်တမ်းပြုစုရာမှာ၊ ဖော်ပြချက်တွေ ဖော်ပြရာမှာ၊ ရည်ညွန်းပြောဆိုရာမှာ တူညီလွယ်ကူစေရန်အတွက် မန္တလေး ငလျင်ကြီးဟု သတ်မှတ်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း အသိပေး ထုတ်ပြန်အပ်ပါတယ်။ မီဒီယာများအနေနဲ့ကလည်း ဒီငလျင်ကြီးကို ရည်ညွန်းခေါ်ဝေါ် သုံးစွဲသတင်းရေးသားရမှာပါ “ဟုပြောဆိုသည်။ မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ မွန်းလွဲ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ်အချိန် စစ်ကိုင်းမြို့၏
စစ်ကောင်စီက အပစ်ရပ်ကတိကို ချိုးဖောက်ပြီး AA အား တိုက်ခိုက်နေ
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အပစ်ရပ်ကတိကို ချိုးဖောက်ပြီး ရခိုင်၊ ပဲခူးနှင့် ဧရာဝတီတို့တွင် အာရက္ခတပ်တော် AA အား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေကြောင်း AA မှ ဧပြီလ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ စစ်ကောင်စီသည် ငလျင်ကယ်ဆယ်ရေးကို အကြောင်းပြု၍ ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့မှ ၂၂ ရက်နေ့အထိ အပစ်ရပ်စဲကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။ သို့သော်လည်း စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ပဲခူးတိုင်းနှင့် ဧရာဝတီတိုင်းရှိ အာရက္ခတပ်တော်ကို တိုက်ခိုက်နေကြောင်းနှင့် ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နယ်နှင့် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တို့တွင် တိုက်ခိုက်နေသည်ဟု သိရသည်။ ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့က စစ်တွေနှင့် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ရှိ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်ခြင်း၊ ဒရော့ဗုံးများဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ လေကြောင်းတိုင်းခိုက်ခြင်းနှင့်
ပုသိမ်အကျဉ်းထောင်က ရခိုင်အကျဉ်းသားများ ကျန်းမာရေး ဆိုးရွားနေ
ရခိုင်ပြည် စစ်တွေအကျဉ်းထောင်ကနေ ဧရာဝတီ ပုသိမ်အကျဉ်းထောင်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရသော နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများအပါအဝင် ရခိုင်အကျဉ်းသားများမှာ ကျန်းမာရေးဆိုးရွားနေကြောင်း မိသားစုဝင်များထံမှ သိရသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ ညက စစ်တွေအကျဉ်းထောင်မှ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ အပါအဝင် ရခိုင်အကျဉ်းသား ၄၀၀ ထက်မနည်းကို စစ်ကောင်စီက ဧရာဝတီတိုင်းရှိ ပုသိမ်အကျဉ်းထောင်သို့ အတင်းအဓမ္မ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်ံ။ လက်ရှိ ပုသိမ်အကျဉ်းထောင်ရှိ ရခိုင်အကျဉ်းသားများအပါအဝင် အကျဉ်းသားများ အားလုံးနီးပါးမှာ အရေပြားရောဂါကို ခံစားနေရသလို အစားအသောက်များကြောင့် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျော့ ဖြစ်ပွားနေကြောင်းလည်း ရခိုင်အကျဉ်းသား မိသားစုဝင်များက ပြောသည်။ ရခိုင်အကျဉ်းသား မိသားစုဝင်တစ်ဦးက “အရင်ကလို ထောင်ဝင်စာတွေ သွားမတွေ့နိုင်လို့ ဆေးတွေ၊ အစားအသောက်တွေ မပို့ပေးနိုင်တော့ဘူး။ အခု ကျန်းမာရေး
TNLA ထိန်းချုပ်ထားသော နောင်ချိုမြို့နယ်ကို စစ်ကောင်စီက အဆိပ်ငွေ့ဗုံးများဖြင့် တိုက်ခိုက်
ရှမ်းပြည်နယ်၊ နောင်ချိုမြို့နယ်၊ တောင်ခမ်းကျေးရွာအနီးတိုက်ပွဲတွင် စစ်ကောင်စီက အဆိပ်ငွေ့ဗုံး ၃ လုံး လာရောက်ကြဲချခဲ့ကြောင်း တအာင်းတပ် TNLA မှ ယနေ့ ဧပြီ ၆ ရက်နေ့တွင် သတင်း ထုတ်ပြန်သည်။ ယမန်နေ့ ဧပြီ ၅ ရက်နေ့ နေ့လယ် ၂ နာရီတွင် တောင်ခမ်းကျေးရွာရှိ အမှတ် ၉၀၂ တပ်စခန်းအနီး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေချိန် စစ်ကောင်စီတပ်မှ အဆိပ်ငွေ့ဗုံးများဖြင့် ကြဲချခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် TNLA က ပြောသည်။ ထို့အပြင် ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့ ည ၁၀ နာရီ ၁၁ မိနစ်၀န်းကျင်အချိန် စစ်ကောင်စီတပ်က နောင်ချိုမြိုနယ်၊ နောင်လင်ကျေးရွာနှင့် နမ့်ဆောင်ဟူးကျေးရွာကို ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ပေါင်
မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း တင်ထားသည့် Facebook ပေါ်က ပို့စ်ကို ဘူတန်ဝန်ကြီးချုပ် ပြန်လည်ဖြုတ်ချ
ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ဧပြီလ ၃ ရက်နှင့် ၄ ရက် နှစ်ရက်တာကျင်းပသော ဘင်းမ်စတက် အစည်းအဝေး၌ အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ဘူတန်ဝန်ကြီးချုပ် Tshering Tobgay တို့ တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့်အကြောင်း ဘူတန်ဝန်ကြီးချုပ်က ၎င်း၏ လူမှုကွန်ရက် Facebook ပေါ်တွင် ပုံနှင့်တကွ ဧပြီလ ၄ ရက်နေ့က ပို့စ်တင်ခဲ့သည်။ ဘူတန်ဝန်ကြီးချုပ်၏ ပို့စ်ထဲတွင် မင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံရသည်ကို ဝမ်းမြောက်ကြောင်းနှင့် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်မည့် အကြောင်း ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ပို့စ်တင်ပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် ဘူတန်ဝန်ကြီးချုပ် Tshering Tobgay အား ဘူတန်နိုင်ငံသားများအပါအဝင် ထိုင်းနိုင်ငံသားများ၊ မြန်မာနိုင်ငံသားများနှင့် အခြားသော
မန္တလေး အိုးဘိုထောင်မှာ ငလျင်ကြောင့် နိုင်ကျဉ်းအမျိုးသမီး ၆ ဦး အပါအဝင် ၁၂ ဦး သေဆုံး
ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့မှုကြောင့် မန္တလေးတိုင်း အိုးဘိုအကျဉ်းထောင်အတွင်း အကျဉ်းကျနေသည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ ခြောက်ဦး အပါအဝင် ၁၂ ဦး ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကွန်ရက် (PPNM) က သတင်းထုတ်ပြန်သည်။ အနည်းဆုံး သေဆုံးသူ ၁၂ ဦးထဲက ၆ ဦးကို အမည်နှင့်တကွ အတည်ပြုထားနိုင်ပြီး မိသားစုဝင်များ သိရှိနိုင်ရန် ထုတ်ပြန်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု PPNM က ယနေ့ ဧပြီလ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ သေဆုံးခဲ့သည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူများမှာ မမိုးသူဇာခိုင်၊ ဒေါ်လဲ့လဲ့စိုး၊ ဒေါ်ခင်အုန်းရွှေ၊ မကေကေဝင်း၊ မပပဝင်းနှင့် မဖူးဖူးဝေ တို့ဖြစ်သည်ဟု PPNM က ဆိုသည်။ ငလျင်လှုပ်ခတ်မှုကြောင့် မန္တလေး အိုးဘိုထောင်ရှိ အမျိုးသမီးအဆောင် (၁)
မင်းအောင်လှိုင်ကို ဆန္ဒပြသည့် အဖွဲ့ကို ထိုင်းအမျိုးသားရေး လှုပ်ရှားသူများက တိုက်ခိုက်
စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် အလိုမရှိကြောင်း ဆန္ဒပြ ထိုင်းလူမျိုးများနှင့် ဆန္ဒပြပွဲ လာရောက်ဟန့်တားသည့် ထိုင်းအမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားသူများ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ထိုင်းသတင်းဌာနများက ဖော်ပြသည်။ ဧပြီ ၅ရက် နံနက် ၁၁နာရီခန့်က ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ကုလသမဂ္ဂ UNရုံးရှေ့၌ ထိုင်းလူမှု အသင်းအဖွဲ့ဖြစ်သော Bright Future အဖွဲ့သည် နိုင်ငံသား ၆,၀၀၀ ကျော်သတ်ဖြတ်ထားသည့် မင်းအောင်လှိုင်အား ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ဖိတ်ခေါ်မှုအပေါ် ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့သည်။ မင်းအောင်လှိုင်ကို ဆန္ဒပြမည့် အဖွဲ့ကို ထိုင်းအမျိုးသားရေးအဖွဲ့များက လာရောက် နှောင့်ယှက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ဆန္ဒပြ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗီရကို ဘေးကင်းရာ သို့ ခေါ်ထုတ်သွားခဲ့သည်။ ယနေ့ ဘန်ကောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂရုံးရှေ့တွင် ပြုလုပ်မည့် စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်ကို ဆန့်ကျင်
ငလျင်သင့် မြန်မာကို အမေရိကန်က ဒေါ်လာ ၇ သန်း ထပ်ပေး
ငလျင်ဒဏ်ကို ဆိုးရွားစွား ခံစားနေကြရသည့် မြန်မာပြည်သူများအား အမေရိကန်နိုင်ငံက နောက်ထပ် ဒေါ်လာ ၇ သန်း ပေးအပ်မည်ဟု အမေရိကန်ရန်ကုန်သံရုံးမှ ယနေ့ ဧပြီလ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ မြန်မာ့ငလျင်ဘေးအတွက် အမေရိကန်နိုင်ငံက ဒေါ်လာ ၂ သန်း ကနဦးပေးအပ်မည်ဟု မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးရေးအေဂျင်စီ (USAID) ၏ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်ရေးအဖွဲ့ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ ဘေးအန္တရာယ်ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ ကနဦး အကဲဖြတ်ဆန်းစစ်ချက်များအရ ငလျင်သင့် မြန်မာပြည်သူများကို ဒေါ်လာ ၇ သန်းကို ထပ်တို့း အသုံးပြုကာ အမေရိကန်၏ အကူအညီမှာ စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၉ သန်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင်