ရခိုင်ပြည် မြို့နယ်အများစုတွင် ငွေထုတ်ယူစျေးနှုန်းမှာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လျှက်ရှိကြောင်း ငွေလွှဲငွေထုတ်လုပ်သူများက ပြောသည်။ ငွေသားရှားပါးလာ၍ဟုဆိုကာ လဝက်အတွင်း ဈေးမြင့်တက်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု မင်းပြားမှ ငွေလွှဲငွေထုတ်လုပ်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ငွေထုတ်ခစျေး တက်တယ်ဆိုတာကတော့ ငွေရှားလို့ပဲပေါ့လေ။ အခုက တစ်နေ့နဲ့တစ်နေ့ စျေးချင်းမတူဘူး။ ဒီနေ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းဆို နောက်တစ်နေ့ ဒီစျေးနဲ့ ရချင်မှရမယ်။ ဒီစျေးဖြစ်သွားတာကလည်း သိပ်မကြာပါဘူး။ လဝက်လောက်ပဲကြာလိုက်တယ်” ဟု ပြောသည်။ လက်ရှိ ငွေထုတ်စျေး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ဖြစ်နေသည့် မြို့များမှာ မြေပုံ၊ မင်းပြား၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း စသည့်မြို့နယ်များဖြစ်ပြီး တောင်ကုတ်၊ ကျောက်ဖြူ၊ သံတွဲဒေသတို့တွင် ၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့တွင်ရှိသော ရေနက်ဆိပ်ကမ်း ကုလားတန်ဘက်စုံသုံးစီမံကိန်းကို နှစ်နိုင်ငံ ပူးပေါင်းပြီး ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်ရေး အိန္ဒိယကောင်စစ်ဝန်နှင့် စစ်ကောင်စီတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီ သတင်းစာက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ စစ်တွေအခြေစိုက် အိန္ဒိယကောင်စစ်ဝန် ရုံးချုပ်မှ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ် မစ္စတာ ဘီဘေကာနန္ဒာ ဘတ္တာမစ်ရှရာနှင့် စစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားရေး ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးလွင်ဦးတို့ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက် နံနက်က နေပြည်တော်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ တွေ့ဆုံပွဲတွင် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးတိုးမြှင့်ရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအပြင် ကုလားတန်မြစ်ကြောင်း ဘက်စုံသုံးစီမံကိန်းကို ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်ရေးကို ပွင့်လင်းစွာ ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ အာရက္ခတပ်တော် AA သည် ပလက်ဝမြို့အပါအဝင် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်သိမ်းပိုက်ထားသည့်အတွက် ကုလားတန်မြစ်ကြောင်းကို စီမံကိန်းခန့်ခွဲနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံက ပုဂ္ဂလိကဘဏ်များတွင် စပယ်ရှယ်ဘဏ်အကောင့်များကို တစ်ရက်လျှင် ကြိုက်သလောက် ထုတ်ခွင့်ရခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် တစ်ရက်လျှင် ငွေကျပ် ၁၀ သိန်းသာ ထုတ်ပေးတော့ကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပုဂ္ဂိလကဘဏ်များတွင် အကောင့်များကို ငွေထုတ်ကန့်သတ်ခဲ့ပြီးနောက် ငွေသွင်းငွေထုတ် ပိုမိုလွယ်ကူစေရန် စပယ်ရှယ် (Special Account) ဘဏ်အကောင့်များကို ထပ်မံ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ ကြိုက်သလောက် ငွေထုတ်၍ မရတော့ပေ။ ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်ထားသော ချေးငွေထက် ပိုလွန်၍ ချေးငွေပိုထုတ်ချေးခဲ့သည်ဟုဆိုကာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ပုဂ္ဂလိက ဘဏ် ၇ ခုကို အရေးယူမည်ဟု ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့က ကြေညာခဲ့သည်။ ထိုသို့ ကြေညာပြီးနောက် ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နေ့ကစ၍

ဓာတ်မြေသြဇာများ စျေးမြင့်ပြီးရှားပါးနေခြင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းက လယ်ယာလုပ်ကိုင်သူများမှာ မိမိတို့လယ်ယာများတွင် ဓာတ်မြေသြဇာအစားထိုးအနေဖြင့် ဆန်မှုန့်၊ ပဲဖတ်နှင့် မုန်ညင်းဖတ်များကြဲနေကြရကြောင်း လယ်ယာလုပ်ကိုင်သူများက ပြောသည်။ လယ်ယာများ ထွန်ယက်ပြီးနောက် အသုံးပြုသည့် မြေသြဇာမှာ ဒေသတွင်းရောင်းချကြခြင်းမရှိ၍ အစားထိုးအနေဖြင့် ဆန်မှုန့်များကြဲနေကြရခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြောက်ဦးမြို့နယ်မှ လယ်သမားတစ်ဦးက ပြောသည်။ “မြေသြဇာအမဲကရှာမရဘူးဗျ။ ကျနော်တို့ကအဲ့ဒါကို ထွန်ယက်ပြီးနောက်ပိုင်းမြေမှာကြဲချကြတာလေ။ အခုကမရှိတော့ ဆန်မှုန့်တွေပဲကြဲနေကြရတယ်။ ထိရောက်မထိရောက်တော့မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် ဆန်မှုန့်ကြဲတာက ပိုးမွှားကျတယ်လို့လည်းကြားနေရတော့ စိုးရိမ်နေရသေးတယ်” ဟု ပြောသည်။ မြေသြဇာမှာရှားပါးသည့်အပြင် ရှိသည့်ဓာတ်မြေသြဇာများမှာလည်း စျေးမြင့်နေသည့်အတွက် ဒေသတွင်းမြေသြဇာအဖြစ် အသုံးပြု၍ရသည့် အရာများကိုသာ အားထားရမည်ဖြစ်သည်ဟု ကျောက်တော်မြို့မှ လယ်သမားတစ်ဦးက ဆိုသည်။ “ရှိတဲ့ မြေသြဇာတွေကလည်း စျေးက အင်မတန်မြင့်နေတော့ လယ်သမားတွေအနေနဲ့ ဝယ်သုံးနိုင်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။

မြန်မာပြည်တွင်းစီးပွားရေးစျေးကွက်တွင် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ငွေကျပ် ၄၆၀၀ ကျော်သို့ စျေးမြင့်တက်နေပြီး အခေါက်ရွှေတစ်ကျပ်သားလျှင် ငွေကျပ် ၅၅ သိန်းကျော်အထိ စျေးပေါက်နေကြောင်း စျေးကွက်အတွင်းမှ စုံစမ်းသိရသည်။ စစ်ကောင်စီက အိမ်ရာချေးငွေများကို ဗဟိုဘဏ် သတ်မှတ်ဈေးထက် ကျော်လွန်ချေးငှားသည်ဟုဆိုကာ ပုဂ္ဂလိကဘဏ် ၇ ခုကို အရေးယူမည်ဟု ထုတ်ပြန်ကြေညာထားသည်။ ယင်းအပြင် ဂျပန်နိုင်ငံသား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦး အပါအဝင် ဆန်ကုန်သည်များကို ဖမ်းဆီးခြင်းတို့ကြောင့် စီးပွားရေးအရ ဆုတ်ယုတ်မှုများစွာ ဖြစ်ပေါ်နေ၍ ပြည်တွင်းစီးပွားရေး အခြေအနေများ ပိုမို ကျဆင်းလာကြောင်း သိရသည်။ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးမှာလည်း ပြန်လည် မြင့်တက်လာခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက် ကျဆင်းနေဆဲပင်ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်စီးပွားရေးသမားတချို့နှင့် ရွှေကုန်သည်တချို့က ရှင်းပြသည်။ UMFCCI မှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်က “ရွှေအရောင်းအဝယ် ဒေါ်လာ