စစ်ကောင်စီ၏ အတင်းအဓမ္မ စစ်မှုထမ်းခေါ်ယူခြင်းမှ ရှောင်ပြေးလာသည့် လူငယ်များကို အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ စောင့်ရှောက်ပေးရန် NUG တောင်းဆို
စစ်ကောင်စီ အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်းမှုကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသော လူငယ်များကို လူသားချင်းစာနာသည့် မူဝါဒကိုအခြေခံပြီး စောင့်ရှောက်မှုများ လုပ်ဆောင်ပေးရန် NUG က တောင်းဆိုလိုက်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG လူ့အခွင့်အရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ဧပြီလ ၂၈ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန် တောင်းဆိုလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီမှာ လူငယ်များနှင့် မိသားစုဝင်များကို ခြိမ်းခြောက်အကျပ်ကိုင် စစ်မှုထမ်းခိုင်းခြင်းမှာ လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ် ကျူးလွန်သော ရာဇဝတ်မှုမြောက်ကြောင်း NUG လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန၏ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားသည်။ အတင်းအကျပ် စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းခံခဲ့ရသည့် လူငယ်များ၏ ထွက်ဆိုချက်များအရ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ကျုးလွန်နေသည့် စစ်ကောင်စီသည် လူငယ်များကို နေအိမ်၊ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် ဖမ်းဆီးမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု NUG က
အိန္ဒိယရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ သတိထားနေထိုင်ရမည့် အချက်များ ထုတ်ပြန်
အိန္ဒိယနှင့် ပါကစ္စတန်တို့ကြား ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုအရှိန်မြှင့်တက်လာ၍ အိန္ဒိယရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ အနေဖြင့် အထူးသတိထား နေထိုင်ရမည့် အချက်များကို ချင်းဒုက္ခသည်ကော်မတီ Chin Refugee Committee မှ ဧပြီလ ၂၇ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံထဲက နယူးဒေလီ၊ မီဇိုရမ်၊ မဏိပူရနှင့် နာဂလဲန်း ဒေသတို့တွင် ၂၀၂၁ မြန်မာစစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည်များအဖြစ် အများအပြား ခိုလှုံလျက်ရှိနေကြသည်။ အန္ဒိယနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်ကွန်ဗန်းရှင်းကို လက်လက်မှတ်ထိုးထားသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ခိုလှုံမှုကို လက်ခံထားပြီး ယခုအချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အထူးသတိထား နေထိုင်ရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသားများ လိုက်နာရမည့်အချက်များမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးများအား ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခြင်း မပြုလုပ်ရ၊ အိန္ဒိယဥပဒေများကို လေးစားလိုက်နာရန်၊ အခါအားလျော်စွာ
မွတ်ဆလင်များ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးအတွက် AA နှင့် ဆွေးနွေးရန်လိုအပ်ဟု ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်ပြော
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ နေရပ်ပြန်နိုင်ရေးအတွက် အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး စကားပြောရန် လိုအပ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က ပြောသည်။ ကုလအကြီးအကဲ အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေပြီး မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များနှင့် တွေ့ဆုံပြီး အပြန် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “အာရက္ခတပ်တော် ဟာ သီးခြားအဖွဲ့ဖြစ်တာကြောင့် မွတ်ဆလင်တွေရဲ့ နေရပြန်ရေးနဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ဆိုရင် AA နဲ့ စကားပြောဖို့လို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကျနော်ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်က ပြောသည်။ မွတ်ဆလင်များ၏ အခွင့်အရေးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော နေရပ်ပြန်နိုင်ရေး ဖြစ်စေရန်အတွက် အာရက္ခတပ်တော်
၂၀၂၅ ခုနှစ်လယ်တွင် ရခိုင်ပြည်တွင် လူဦးရေ ၂သန်းကျော် အငတ်ဘေး ကြုံရနိုင်
လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်လယ်တွင် ရခိုင်ပြည်အတွင်း လူဦးရေ ၂သန်းကျော်လောက်မှာ အငတ်ဘေးနှင့် ကြုံရနိုင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးရေးအစီအစဉ် UNDP က နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့မှာ အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်လိုက်သည်။ ရခိုင်ပြည်အတွင်း တိုက်ပွဲများပြင်းထန်နေခြင်းနှင့်အတူ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့မှုအပါအဝင် ပြည်အတွင်း နိုင်ငံတကာ ကုန်ပစ္စည်းဝင်ရောက်မှု ကန့်သတ်ခြင်း၊ ဝင်ငွေမရှိခြင်း ငွေကြေးဖောင်းပွခြင်းတို့ကြောင့် လာမည်နှစ်အတွင်း ဆိုးဆိုးရွားရွားကြုံရနိုင်ကြောင်း ဆိုသည်။ ထို့အပြင် ရခိုင် ပြည်တွင်းထုတ်ကုန် သိသိသာသာကျဆင်းမှု အပါအဝင် ဝန်ဆောင်မှုများ၊ လူမှုဖူလုံရေးကွန်ရက်များ မရှိသောကြောင့် ပိုပြီးအကျိုးဆက်များ ခံစားရနိုင်ကြောင်း UNDP ၏ အစီရင်ခံစာက ဆိုသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၃ ရက်နေ့
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူလေးဦးမှာ တစ်ဦးက စားနပ်ရိက္ခာခက်ခဲနေ
လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူလေးဦးမှာ တစ်ဦးက စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲကြုံနေရပြီး စုစုပေါင်း ၁၃.၃ သန်းရှိကြောင်း ယမန်နေ့ အောက်တိုဘာလ ၃၁ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် EU နှင့် WFP ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ စားနပ်ရိက္ခာ ခက်ခဲနေသည့် ၁၃.၃ သန်းထဲက ၂ ဒသမ ၇ သန်းမှာ စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲကို အရေးပေါ်ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု EU နှင့် WFP က ဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အစီအစဉ်များကို ကြီးကြပ်သူ Mr. Luc Verna က “မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေက တကယ့်ကိုစိုးရိမ်စရာပါ။ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေက နယ်မြေသစ်တွေဆီ ဆက်လက်ကူးစက်မှုနဲ့အတူ
ရေဘေးသင့်ပြည်သူများကို ထောက်ပံ့မည့် ရန်ပုံငွေရှာဖွေရေး ကမ်ပိန်း ဧရာဝတီလူငယ်များပြုလုပ်
ရေဘေးသင့်ပြည်သူများ၊ CDM ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၊ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများ၊ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ပြည်သူများအား ကူညီထောက်ပံ့မည့်အစီအစဉ် ကမ်ပိန်း (Campaign) လှုပ်ရှားမှုကို ဧရာဝတီလူငယ်များသမဂ္ဂ AYU နှင့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများသမဂ္ဂတို့ ပူးပေါင်း ပြုလုပ်နေကြသည်။ ပြည်သူ့လိုအပ်ချက်နှင့် တော်လှန်ရေးလိုအပ်ချက်များအား ဖြည့်ဆည်းရန် ကမ်ပိန်းအမည်ကို “သဘာဝဘေးကိုအတူတူကျော်၊ ဖက်ဆစ်တပ်ကိုလည်း တူတူဆော်” ဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်ပေးထားကြောင်း သိရသည်။ AYU တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက “တိုင်ဖွန်းမုန်တိုင်း ယာဂီရဲ့ဒဏ်ကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှုဒဏ်ကို ဒေသတော်တော်များများမှာ အပြင်းအထန် ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ ပြန်အစားထိုးမရနိုင်တဲ့ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ဆုံးရှုံးမှုတွေ ကြီးမားခဲ့သလို ကံကောင်းထောက်မစွာ အသက်ရှင်သန်ကျန်ရစ်ခဲ့သူတွေအတွက်လည်း စားနပ်ရိက္ခာ၊ သောက်ရေသန့်၊ ဆေးဝါးနဲ့ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်း လိုအပ်ချက်တွေ ကြီးမားနေပါတယ်၊ ရေဘေးသင့်ဒေသများ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းမှာလည်း အကူအညီများစွာ လိုအပ်နေပါတယ်” ဟု
သံတွဲတွင် စစ်ရှောင် ၂သောင်းကျော် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် ဆေးဝါးများ အရေးပေါ် အကူအညီ လိုအပ်နေ
တိုက်ပွဲများကြောင့် ကစဉ့်ကလျား ထွက်ပြေးနေကြရသည့် သံတွဲမြို့နယ်က စစ်ရှောင် ၂သောင်းကျော်လောက်မှာ စားနပ်ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်နေပြီး အရေးပေါ် အကူအညီများ လိုအပ်နေကြောင်း ကူညီဆောင်ရွက်နေသူများက ပြောသည်။ စစ်ရှောင်များ ကူညီဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးက “နှစ်သောင်းကျော် ရှိပါတယ်။ ဂွ ကျိန္တလီဘက် အခြမ်းကလည်း နေတိုင်းလူဦးရေ တိုးနေပါတယ်။ အခက်အခဲတွေက အခြေခံအစားအစာ ဆန်၊ ဆီ၊ ငပိ၊ ငရုပ်သီးခြောက်၊ ဆေးဝါးတွေလိုအပ်ပါတယ် “ဟုပြောသည်။ လက်နက်ကြီးနှင့် လေကြောင်းရန်ကို ကြောက်ပြီး ထွက်ပြေးလာသူများထဲမှာ အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးသူအများအပြား ပါဝင်ကြောင်း တစ်ချို့ ကလေးသူငယ်များမှာ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့မှုမျာလည်း ရှိနေပြီး ဆေးဝါးများလည်း လိုနေကြောင်း သိရသည်။ စစ်ရှောင်များကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူတစ်ဦးက “ဆေးကုသမှုတွေက ရှိပါတယ်။ ဆေးဝါးတွေက ရှားပါးတယ်။
မြန်မာကို တောင်ကိုရီးယားက အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂၃ သန်း ထောက်ပံ့မည်
မြန်မာပြည်သူများအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၃ သန်းပေးမည်ဟု တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ Yoon Suk Yeol က ထုတ်ဖော်ပြောကြားသည်။ လာအိုနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် အရှေ့အာရှထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ တံခါးပိတ်အစည်းအဝေးတွင် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားသတင်းဌာန The Korea Herald က အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအရေးသည် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတစ်ဝှမ်းရှိ အရှေ့အာရှထိပ်သီးအစည်းအဝေး အဖွဲ့ဝင်များအတွက် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုတစ်ခုဖြစ်နေသည်။ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ပူးပေါင်းကြိုးပမ်းမှုများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများသည် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားသမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့် တောင်ကိုရီးယားသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများကို ယခင်နှစ်ထက် ၄
ကျောက်ဖြူက မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်
ရခိုင်ပြည် ကျောက်ဖြူမြို့နယ် ကျောက်တစ်လုံး မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေပြီး အပြင်ထွက် လုပ်ကိုင်စားသောက်ခြင်းလည်း မရရှိကြောင်း ဒုက္ခသည်များက ပြောသည်။ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ WFP မှ ထောက်ပံ့မှု မရရှိသည်မှာ ၅ လခန့် ကြာမြင့်နေပြီဟု မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ ” စခန်းမှာ စားဝတ်နေရေးက အရမ်းအခက်အခဲဖြစ်နေပါတယ်။ WFP ကလည်း မထောက်ပံ့တာ ၅ လလောက်ရှိနေပါပြီ။ အရင်ကတော့ WFP က လစဉ်ထောက်ပံ့ခဲ့ပါတယ်။ အခု ထောက်ပံ့မှု မရှိတော့ ထမင်းငတ်နေကြပါပြီ။ အပြင်ထွက်ပြီး လုပ်ကိုင်စားသောက်ဖို့ကလည်း အပြင်ထွက်ခွင့်မရဘူး။ ရေရှည်မှာ ထမင်းငတ်ပြီ လူတွေ အားလုံး သေသွားနိုင်ပါတယ်။ ” ဟု ပြောသည်။ WFP က
ရမ်းဗြဲမှာ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် ၃ သောင်းကျော် အကူအညီလိုအပ်နေ
ရခိုင်ပြည် ရမ်းဗြဲမြို့နယ်မှာ ဒေသခံများအပါအဝင် အခြားမြို့နယ်များက စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည် ၃ သောင်းကျော်ရှိပြီး ၎င်းတို့အားလုံးမှာ နေထိုင်စားသောက်ရေး အကူအညီလိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။ တောင်ကုတ်၊ ကျောက်ဖြူ၊ မာန်အောင် စသည့် ဒေသများက ပြည်သူလူထုများမှာ ရမ်းဗြဲမြို့နယ်သို့ စစ်ရှောင်လာကြပြီး အကူအညီလိုအပ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ AA အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် နီးစပ်သူတစ်ဦးက ” ရမ်းဗြဲမြို့နယ်က စစ်ရှောင်မြို့လိုဖြစ်နေပြီ။ တောင်ကုတ်ကလည်း လာတယ်။ ကျောက်ဖြူကလည်း လာတယ်။ မာန်အောင်လည်းရှိတယ်။ ရမ်းဗြဲက အနီးဆုံးဆိုတော့လေ။ ကျောက်ဖြူကဆို တိုက်ပွဲတွေရှိနေတဲ့ စနဲ၊ ဇင်ချောင်း တခုလုံး ရမ်းဗြဲမှာ စစ်ရှောင်နေကြတယ်။ လူဦးရေ ၃ သောင်းကျော်လောက် ရှိမယ်ထင်တယ်။ ” ဟု ပြောသည်။ လတ်တလောတွင် အဆိုပါ စစ်ရှောင်များကို