မြန်မာစစ်တပ်က အကြမ်းဖက်မှုများ အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်နေဟု နိုင်ငံတကာပြော
ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခြင်းမရှိသော ဒေသများတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ မြင့်မားလာခြင်းသည် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ မြန်မာစစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက်မှုများ အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်နေခြင်းကို အထင်းသားပေါ်လွင်စေသည်ဟု နိုင်ငံတကာက ပြောဆိုကြသည်။ ယနေ့ ပြည့်မြောက်သည့် မြန်မာစစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းခြင်း ၄ နှစ်ပြည့်နေ့တွင် သြစတြေးလျ၊ ကနေဒါ၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၊ နယူးဇီလန်၊ နော်ဝေး၊ ဆွစ်ဇာလန်၊ ယူကေနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတို့၏ ပူးတွဲကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ကာ ပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ယနေ့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီနည်းကျတင်မြှောက်ထားသည့် အစိုးရကို မြန်မာစစ်အာဏာရှင်က ဖယ်ရှားခဲ့ပြီး အင်ဒိုပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း အကြီးမားဆုံးသော အကျပ်အတည်းများထဲမှ တစ်ခုကိုဖန်တီးခဲ့ခြင်း လေးနှစ်ပြည့်မြောက်သည့်နေ့ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ အာဏာသိမ်းလိုက်သည့်အချိန်မှစ၍ မြန်မာပြည်သူပြည်သားများသည် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများ၊ ဒီမိုကရေစီမျှော်လင့်ချက်များ ပျောက်ကွယ်ဆုံးရှုံနေပြီး ထောင်ပေါင်းများစွာသော
စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ထုတ်သည့် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ယွန်းဆွတ်ခ်ယိုးကို ဖမ်းဆီး
နာရီပိုင်းကြာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံထားရသည့် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတ ယွန်းဆွတ်ခ်ယိုးကို ယနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးလိုက်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး သမ္မတ ယွန်ဆတ်ယိုးကို ပုန်ကန်သောင်းကျန်းသူ စွပ်စွဲချက်ဖြင့် တောင်ကိုရီးယားအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရသူ သမ္မတ ယွန်းဆွတ်ခ်ယိုးကို ဖမ်းဆီးရန် ရဲတပ်ဖွဲ့အရာရှိ ၃၀၀၀ ကျော်က ၎င်း၏ နေအိမ်သို့ သွားရောက် ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယွန်ဆတ်ယိုးကို စောင့်ရှောက်ပေးနေသော တပ်ဖွဲ့ငယ်နှင့် သွေးထွက်သံယိုမဖြစ်စေရန် ယွန်ဆတ်ယိုးသည် ရဲတပ်ဖွဲ့ထံ ဖမ်းဆီးခံခဲ့သည်။ “ဒီနေ့ လုံခြုံရေး ဧရိယာထဲကို
ဟစ်ဇ်ဘိုလာကို ရှင်းလင်းရန် အစ္စရေးက မြေပြင်ထိုးစစ် စတင်
လက်ဘနွန်ထဲက ဟစ်ဇ်ဘိုလာများကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းရန် ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း အစ္စရေးက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ပြီးနောက် မြေပြင်ထိုးစစ် စတင်ရန် နယ်စပ်က စစ်တပ်ကို ခွင့်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်သည်။ လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်း ကျေးရွာများက ဟစ်ဇ်ဘိုလာတပ်ဖွဲ့များကို ရှင်းလင်းရန် မြေပြင်ထိုးစစ်စတင်လိုက်ပြီဟု အစ္စရေးတာဝန်ရှိသူများက ပြောကြောင်း Aljazeera သတင်းက ယနေ့ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်တွင် ဖော်ပြသည်။ အစ္စရေး စစ်တပ်သည် မြေပြင်ထိုးစစ်နှင့်အတူ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကိုလည်း ဆက်တိုက်ပြုလုပ်နေဆဲဖြစ်သည်။ ပါလက်စတိုင်းအဖွဲ့ ဟားမတ်စ်၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အစ္စရေးက စစ်ပွဲစတင်ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာတွင် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့မှ အစ္စရေးပစ်မှတ်များကို ပြင်းထန်စွာ တိုက်ခိုက်မှုများ စတင်ခဲ့သည်။ အစ္စရေးကလည်း လက်ဘနွန်ထဲက ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့ကို ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က
အစ္စရေးကို ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် အီရန်ဒုံးကျည် ၃၇ ပေရှည်လျား
အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့က အီရန်နိုင်ငံမှ အစ္စရေးနိုင်ငံကို ၁၉ တန်ခန့်လေးပြီး ၃၇ ပေရှည်လျားသော ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ အီရန်နိုင်ငံက အစ္စရေးကို ဒုံးကျည် ၁၈၁ လုံးပစ်လွှတ်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးဘက်က ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ အသေအပျောက်အများဆုံးဖြစ်ရပ်ကို ရပ်တန့်နိုင်ခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးတပ်ဗိုလ်မှူး G ဆိုသူက ပြောသည်။ “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကာကွယ်ရေးတွေက သူတို့ထဲက အများစုကို ရပ်တန့်နိုင်ခဲ့ပြီး အစုလိုက်အပြုံလိုက် အသေအပျောက်အများဆုံးဖြစ်ရပ်ကို ရပ်တန့်နိုင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ၁၈၁ လုံးထဲက ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်၍ ပျက်စီးသွားသော အီရန်ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်တစ်လုံး၏ အခွံကို အစ္စရေးစစ်တပ်က အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်တွင် ကမ္ဘာကို ပြသခဲ့သည်။ အဆိုပါ အီရန်ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်မှာ ထိပ်ဖူး
မလေးရှားတွင် မြန်မာဆိုင်များကို အာဏာပိုင်များ ဝင်ရောက်စီးနင်းစဉ် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ရာနှင့်ချီ ဖမ်ဆီးခံရ၊ ထွက်ပြေးစဉ် ရထားတိုက်ခံရပြီး အမျိုးသမီးတစ်ဦး သေဆုံး
မလေးရှားနိုင်ံငံတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ နေထိုင်ရာနေရာများနှင့် မြန်မာဆိုင်များကို ဝင်ရောက်စီးနင်းရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြား ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ဖမ်ဆီးရာတွင် ထွက်ပြေးသည့် မြန်မာအမျိုးသမီးတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်းက မလေးရှားနိုင်ငံက ပီနန်း၊ ဂျိုဟိုး၊ အီပို့၊ ဆလန်ဂေါပြည်နယ် ရှားလန်းစသည့်နေရာများကို မလေးရှားအာဏာပိုင်များက ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားများ ရာနှင့်ချီ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်း မြန်မာ အလုပ်သမားများကို ကူညီဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးက Western News ကို ပြောသည်။ “အခုတစ်လော နေရာတော်တော်များများကို ဖမ်ဆီးတယ်ဗျ။ ပီနန်း၊ ဂျိုဟိုး၊ အီပို့၊ ရှားလန်းစတဲ့ မြန်မာတွေ နေထိုင်တဲ့ နေရာတွေ၊ ပြီးတော့ မြန်မာဆိုင်တွေ၊ စက်ရုံတွေ ဝင်ရောက်စီးနင်းတယ်။ ဒီတစ်ပတ်အတွင်းမှာ ဆိုရင် မြန်မာ ၂၀၀
အစ္စရေးကို အီရန်က ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်၊ အစ္စရေးက လက်တုံ့ပြန်မည်ဟုဆို
ဟစ်ဇ်ဘိုလာ၊ ဟားမတ်စ်နှင့် အီရန် အရာရှိများ သတ်ဖြတ်ခံရမှုများအတွက် လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အစ္စရေးကို ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခဲ့ကြောင်း အီရန်က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ယမန်နေ့ အောက်တိုဘာ ၁ ရက် ညတွင် အစ္စရေးနိုင်ငံထဲက တယ်လ်အဗီးမြို့ အပါအဝင် နေရာတချို့ကို အီရန် ဒုံးကျည် ရာနှင့်ချီ ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးစစ်တပ်က အတည်ပြုပြောသည်။ အီရန်က ဒုံးကျည် ၂၀၀ နီးပါးအထိ ပစ်လွှတ်ခဲ့ပြီး အစ္စရေး ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးနစ်က ကြားဖြတ်ကာကွယ်ခဲ့သော်လည်း ဂျေရုဆလင်နှင့် တယ်လ်အဗီးတို့တွင် ပေါက်ကွဲသံများ ကြားရသည်။ အီရန်ဘက်က တိုက်ခိုက်လာမည်ကို အစ္စရေးက ကြိုသိနေ၍ အရပ်သားများကို ဗုံးခိုကျင်းထဲ ရွှေ့ပြောင်းထားခဲ့ကြောင်းနှင့် ဒုံးကျည်များ မကျရောက်ရန် ကာကွယ်ခဲ့သော်လည်း အချို့သော ဒုံးကျည်များမှာ
မြန်မာသံအမတ် ဦးကျော်မိုးထွန်းအား ထောက်ခံပွဲ ဂျပန်မှာ ပြုလုပ်
(ဓါတ်ပုံသတင်း) ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် မြန်မာသံအမတ် ဦးကျော်မိုးထွန်းအား ထောက်ခံကြောင်း ဂျပန်နိုင်ငံရောက် မြန်မာပြည်သူများ ထောက်ခံဆန္ဒဖော်ပွဲကို ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ လာမည့်နှစ်များတွင်လည်း ဦးကျော်မိုးထွန်းကို ကုလသမဂ္ဂထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆက်လက်ထားရှိရန် အဓိက တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ထောက်ခံဆန္ဒဖော်ထုတ်ပွဲကို ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုမြို့ Shibuya Hachiko Exit အနီးမှာ ယနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဆန္ဒဖော်ထုတ်ခဲ့သူတစ်ဦးက ” ၇၉ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ စတင်ကျင်းပနေပြီ။ အဲညီလာခံကနေတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ဆက်လက်ပြီးတော့ အတည်ပြုခန့်အပ်ပေးဖို့ မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဝိုင်းဝန်းပြီး ထောက်ခံဆန္ဒဖော်ထုတ်တဲ့ပွဲပါ။ စစ်ကောင်စီက
မျောက်ကျောက်ရောဂါရှိသူနှင့် ထိတွေ့ခဲ့သူများကို ထိုင်းက စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဖွဲ့ပြီး ရှာဖွေနေ
ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ယမန်နေ့ နံနက်က တွေ့ရှိခဲ့သည့် မျောက်ကျောက်ရောဂါရှိသူနှင့် အနီးကပ် ထိတွေ့ခဲ့သူများကို ရောဂါစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ဖွဲ့ပြီး စုံစမ်းရှာဖွေကာ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ထိုင်းရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး DDC က ယနေ့ ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ အာဖရိကတိုက်ကနေလာသော ဥရောပနိုင်ငံသား အသက် ၆၆ နှစ်ရှိသူ အမျိုးသားတစ်ဦးထံ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကူးစက်ခံထားရသည်ကို တွေ့ရှိထားကြောင်း ဩဂုတ်လ ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်တွင် ထိုင်း DDC က တရားဝင်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ လူနာ ဥရောပနိုင်ငံသားနှင့် အနီးကပ် ထိတွေ့ခဲ့သူ ခရီးသည် ၄၃ ဦးရှိပြီး ၎င်းတို့ကို ထိုင်းကျန်းမာရေးဌာနက စုံစမ်းရှာဖွေပြီး အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ကာ အခြေအနေများကို ချက်ချင်း
ဆရာဝန်တစ်ဦး အဓမ္မပြုကျင့် သတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း မြို့ကြီးများတွင် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု ရပ်ဆိုင်း
အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကာလကတ္တားမြို့မှာ အလုပ်သင်ဆရာဝန်တစ်ဦး အဓမ္မပြုကျင့် သတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမြို့ကြီးများတွင် အရေးပေါ်ဌာနများမှလွဲ၍ ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများ အားလုံးကို ဆိုင်းငံ့ထားကြောင်း သိရသည်။ ကာလကတ္တားမြို့က အစိုးရဆေးရုံတစ်ရုံတွင် အသက် ၃၁ နှစ်အရွယ် အလုပ်သင်ဆရာဝန်တစ်ဦး ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က အဓမ္မပြုကျင့်ခံရပြီး သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရ၍ သေဆုံးသွားကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သည်။ ညတွင်းချင်း ကာလကတ္တားမြို့က ဆရာဝန်များ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ကြပြီး အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုနှင့် လူသတ်မှုကျူးလွန်သည့် တရားခံအား စုံစမ်းဖော်ထုတ် အရေးယူပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ ဆရာဝန်များ၏ ဆန္ဒပြမှုမှာ ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်တွင် ပိုမိုကြီးထွားလာကာ ကာလကတ္တားမြို့နှင့် အနောက်ဘန်ဂယ်ပြည်နယ် မြို့များတွင် ထောင်နှင့်ချီသော ဆရာဝန်များ၊ သူနာပြုများက လမ်းလျှောက်ဆန္ဒပြလာကြသည်။ ဆရာဝန်များ
ဘရာဇီးနိုင်ငံမှာ လေယာဉ်ပျက်ကျ ခရီးသည်အပါအဝင် ၆၂ ဦးသေဆုံး
ဘရာဇီးနိုင်ငံ ဆောလ်ပေါ်လိုမြို့အပြင်ဘက်တွင် ခရီးသည်တင်လေယာဉ်တစ်စီး ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၉ ရက် မွန်လွဲပိုင်းတွင် ပျက်ကျ၍ ခရီးသည် ၅၈ ဦးနှင့် လေယာဉ်ဝန်ထမ်း ၄ ဦး စုစုပေါင်း ၆၂ ဦး သေဆုံးသွားကြောင်း Voepass Linhas Aéreas လေကြောင်းလိုင်းက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ဒေသစံတော်ချိန် ၁ နာရီ ၂၂ မိနစ်တွင် ပျက်ကျသွားသည့် လေယာဉ်မှာ ATR 72-500 လေယာဉ်အမျိုးအစား ဖြစ်ပြီး Voepass Linhas Aéreas လေကြောင်းလိုင်းက ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ” ပျက်ကျမှုမှာ မည်သူမျှ အသက်ရှင် ကျန်ရစ်ခြင်းမရှိပေ။ မြေပြင်ကသူတွေလည်း ထိခိုက်သူ မရှိခဲ့ပေ။ ”