လူမှုကွန်ရက်တွင် စစ်ကောင်စီကို ဝေဖန်ရေးသားသူ ၁၆၉၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံရ
(လစဉ် ပျမ်းမျှ ၅၄ ဦးခန့် ဖမ်းဆီးခံနေရ) စစ်အာဏာသိမ်း ၃ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်ဝေဖန်ပြီး လူထုလှုပ်ရှားမှုများနှင့် တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများကို ထောက်ခံအားပေးသည့် ရေးသားမှုများ၊ ပြောဆိုဆက်သွယ်မှုများကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရသူ ၁၆၉၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရကြောင်း Data for Myanmar က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အဆိုပါ အချက်အလက်များမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်နေ့အထိ ကောက်ယူထားသော စာရင်းဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းပြည်ပက မူဝါဒချမှတ်သူများအတွက် အထောက်အကူပြုရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု Data for Myanmar က ဆိုသည်။ ၂၀၂၂
စစ်တွေ ရွှေပြည်သာနှင့် ကျေးတောက ရွာသားများကို စစ်ကောင်စီ နှင်ထုတ်နေ
ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့ ရွှေပြည်သာရပ်ကွက်နှင့် ကျေးတောရပ်ကွက် (ရွာမနှင့် ပိုက်ဆိပ်) က ဒေသခံပြည်သူများအားလုံးကို နှစ်ရက်အတွင်း ရွှေ့ပြောင်းကြရန် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက နှင်ထုတ်နေသည်။ ရွှေပြည်သာရပ်ကွက်တွင် နေထိုင်သူများအားလုံး စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့ကစ၍ စစ်တွေမြို့ထဲသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ကြရန် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက တစ်အိမ်ဝင်တစ်အိမ်ထွက် နှင်ထုတ်နေကြောင်း နှင်ထုတ်ခံရသည့် အသက် ၅၀ အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးက ဆိုသည်။ “၁၄ ရက်နေ့က ခေါ်ပြီး ပြောတယ်။ အိမ်တွေကိုလည်း လိုက်လံပြောတယ်။ ဒီမှာနေလို့မရဘူးတဲ့။ ၂ ရက်အချိန်ပေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ ၂ ရက်အတွင်း အပြီးထွက်ကြရမယ်။ အိမ်တွေရော ဖြိုချပြီးယူချင်ရင် ယူသွားကြလို့လည်း ပြောတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်ပဲ ထွက်လာကြရတာ” ဟုပြောသည်။ ရွှေပြည်သာရပ်ကွက်တွင် နေထိုင်သူများမှာ
တရုတ်ကုမ္ပဏီ AVIC က စစ်ကောင်စီကို စစ်လက်နက်ထောက်ပံ့မှု ရပ်ဆိုင်းရန် JFM နှင့် Info Birmanie က တောင်းဆို
မြန်မာစစ်အုပ်စုက ကျူးလွန်နေသော နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုများတွင် Airbus ၏ မိတ်ဖက် တရုတ်ကုမ္ပဏီ AVIC ကကြံရာပါပတ်သက်နေပြီး စစ်လက်နက်ထောက်ပံ့နေမှု ရပ်ဆိုင်းရန် Justice for Myanmar (JFM) နှင့် Info Birmanie တို့က တောင်းဆိုလိုက်သည်။ Justice For Myanmar ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မရတနာမောင်က “Airbus ကုမ္ပဏီက အကြမ်းဖက်မြန်မာစစ်အုပ်စုနဲ့ AVIC တို့ရဲ့ မသမာတဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေကို မမြင်ချင်ယောင်ဆောင်နေခဲ့တာ ကြာပါပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေတွေကို ကုလသမဂ္ဂက သေချာစောင့်ကြည့် မှတ်တမ်းတင် တာတွေ၊ အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်တာတွေ ရှိနေတာဖြစ်တဲ့အတွက် Airbus အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့အဓိက စီးပွားရေးမိတ်ဖက် AVIC က မြန်မာစစ်အုပ်စုကို
စစ်တွေ ရွှေပြားနှင့်တရားသီးစု ရပ်ကွက်က ဒေသခံ ၁၅၀ ကျော်ကို စစ်ကောင်စီ ဖမ်းဆီးသွား
ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့ ရွှေပြားရပ်ကွက်က အပြစ်မဲ့အမျိုးသား ၁၀၀ ကျော်နှင့် တရားသီးစုရပ်ကွက်က အမျိုးသမီးအပါအဝင် အရပ်သား ၅၀ ကျော်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက် နေ့လယ်တွင် ဖမ်းဆီးသွားကြောင်း မြို့ခံများထံမှ သိရသည်။ အကြောင်းပြချက်တစ်စုံတစ်ရာမရှိဘဲ ရွှေပြားရပ်ကွက်တွင် တစ်အိမ်ဝင်တစ်အိမ်ထွက်ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် လမ်းသွားလမ်းလာများပါ ဖမ်းဆီးပြီး ကား ၅ စီးဖြင့် ခေါ်ဆောင်သွားကြောင်း သတင်းရင်းမြစ် မြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ” နေ့လယ် ၄ နာရီ ဝန်းကျင်လောက်မှာ သူတို့ကားနဲ့ ရောက်လာကြတယ်။ ဖမ်းတာက ခြေကျင်လျှောက်ပြီးဖမ်းကြတာ။ လမ်းသွားလမ်းလာတွေကိုလည်း ဖမ်းတယ်။ တစ်နေရာရာမှာထိုင်ပြီး တွေ့ရင်လည်း ဖမ်းသွားတယ်။ နေအိမ်တွေကိုလည်း ဝင်ဖမ်းတယ်။ တွေ့တဲ့လူ ဒီအတိုင်းဖမ်းသွားတာပဲ”
ရခိုင်ကို Unitary State System ဖြင့် အုပ်ချုပ်မည်ဟု AA စစ်ဦးစီးချုပ်ပြော
ရခိုင်ပြည်ကို တစ်ပြည်ထောင်စနစ် Unitary State System ဖြင့် အုပ်ချုပ်သွားမည်ဟု အာရက္ခတပ်တော် AA စစ်ဦးစီးချုပ် (တပ်မှူးချုပ်) ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က The Diplomat သတင်းဌာန အင်တာဗျူးတွင် ပြောဆိုထားသည်။ AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကို The Diplomat သတင်းဌာနမှ အွန်လိုင်းက အင်တာဗျူးထားပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က ဖော်ပြခဲ့သည်။ အစောပိုင်းမှာ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုဖြင့် တစ်ပြည်ထောင်အစိုးရကို ထူထောင်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အစိုးရအလွှာအသီးသီးထံ ခွဲဝေသွားနိုင်ခြေရှိကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်က ပြောသည်။ “ULA က ရှေ့ဆောင်ပါတီအဖြစ် ခေါင်းဆောင်တဲ့ တစ်ပြည်ထောင်စနစ် (Unitary State System) တစ်ရပ် ရှိပါလိမ့်မယ်။
ရခိုင်ပို့မည့် ဆေးဝါးများနှင့် အခြေခံစားသောက်ကုန်များ၏တန်ဖိုး ကျပ်သိန်း နှစ်သောင်းကျော် အလိမ်ခံရ
ဆေးဝါးများ၊ အခြေခံစားသောက်ကုန်များနှင့် စက်သုံးဆီများ ပြတ်လပ်နေသော ရခိုင်ပြည်ကို ပို့မည့် ကုန်စည်များ၏တန်ဖိုး ကျပ်သိန်းပေါင်း နှစ်သောင်းကျော် လိမ်လည်ခံရကြောင်း အလိမ်ခံရသည့် ကုန်သည် ၃၈ ဦးထံမှ သိရသည်။ စစ်တွေမြို့ ဘီလူးမတံတားအနီး နေထိုင်သူ ဦးညီပု (ခေါ်) အောင်မြင့်စိုးနှင့် ဇနီးဖြစ်သူက ကုန်သည် ၃၈ ဦး၏ ကုန်ပစ္စည်းများကို ရခိုင်ပို့ပေးမည်ဟု ကတိခံကာ လိမ်လည်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလိမ်ခံရသူထဲပါဝင်သူ မြောက်ဦးဒေသခံ ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “အကွက်ကျကျကို လိမ်လည်သွားတာ။ ပထမ သန်းသန်းစိုးဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကနေ ရခိုင်ကို ကုန်ပို့ကြမယ့် ကုန်သည်တွေကို စည်းရုံးတယ်။ အဲဒီအမျိုးသမီးက သူ့မှာလည်း မြေပုံမြို့နယ် ကမ်းထောင့်ကြီးကို ကုန်ပို့မယ်ပေါ့။ ရခိုင်ကို ပို့ကြမယ့် ကုန်သည်တွေ
ရခိုင်က ထိန်းချုပ်နယ်မြေများတွင် ဒေသခံပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားလည်ပတ်မှု ခက်ခဲနေကြဆဲ
ရခိုင်ပြည်အတွင်း သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေများတွင် ဒေသခံပြည်သူများ၏ စားဝတ်နေရေးနှင့် လူမှုစီးပွား လည်ပတ်မှုမှာ ခက်ခဲနေကြဆဲဖြစ်ကြောင်း မြို့ခံများက ပြောဆိုကြသည်။ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ကာလ ၆ လခန့်ကြာလာသည့် ရခိုင်ပြည်ထဲက မြို့များမှာ ကုန်စည်ဈေးများ အဆမတန်မြင့်မားနေခြင်း၊ ဖုန်းလိုင်းနှင့် အင်တာနက်လိုင်းမရခြင်း၊ ဌာနဆိုင်ရာရုံးများနှင့် ဆေးရုံဆေးခန်းများ ပုံမှန်လည်ပတ်နိုင်ခြင်း မရှိသေး၍ ဒေသခံပြည်သူများမှာ တစ်ရက်တာ ရှင်သန်လည်ပတ်ခြင်းကို ခက်ခက်ခဲခဲ ရုန်းကန်နေရကြောင်း သိရသည်။ ထိန်းချုပ်မြို့များမှာ ကုန်စည်ဈေးများသည် တိုက်ပွဲကာလထက် ပိုမြင့်တက်နေခြင်းနှင့် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းများ မရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ကျောက်တော်မြို့ခံ စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်ရှင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “တိုက်ပွဲဒဏ်တွေကို အခုမှ ပိုခံစားမိသလိုဖြစ်နေတယ်။ တိုက်ပွဲဖြစ်တုန်းက ဒီလောက်ထိမခက်ခဲခဲ့ဘူး။ ကုန်စျေးတက်ရင်လည်း တိုက်ပွဲပြီးရင် ပြန်ကျသွားမှာပဲဆိုပြီး တွေးခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် စျေးကပြန်မကျတဲ့အပြင် ပိုတောင်မြင့်လာသေးတယ်။
မတရားအသင်း ဆက်သွယ်မှုနှင့် စစ်တွေ ဗျိုင်းဖြူရွာသား ၂၃၄ ဦး ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရ
အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် ဆက်သွယ်သည်ဟုဆိုကာ မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှုပုဒ်မ ၁၇ (၁) ဖြင့် ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နယ် ဗျိုင်းဖြူကျေးရွာမှ ရွာသား ၂၃၄ ဦးကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အလုပ်ကြမ်းနှင့်ထောင်ဒဏ်များ ချမှတ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။ ဩဂုတ်လ ၃၀ ရက်နေ့က ၁၄၁ ဦးနှင့် ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က ၉၃ ဦးကို စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ စစ်တွေမြို့နယ်တရားရုံးက အလုပ်ကြမ်းနှင့်ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်စီ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မေလ ၂၉ ရက်နေ့က အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းအဖွဲ့သည် အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် စစ်တွေမြို့နယ် ဗျိုင်းဖြူကျေးရွာကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ကလေးငယ်၊ အမျိုးသမီးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုမကျန် လက်နောက်ပြန်ကြိုးတုပ်ပြီး
မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်က AA နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့မည်ဟုဆို
(မိတ်ဆွေမဖွဲ့ပါက အချင်းချင်းပြဿနာကြား စစ်ကောင်စီက ဝမ်းသာမည်ဟုပြော) အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့ရမည်ဟု အမေရိကန်ကို ရောက်ရှိနေသော အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်က ချင်းလူထုနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ပြောကြားလိုက်သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အင်ဒီးယားနားပြည်နယ်မှာ ချင်းလူထုနှင့် မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ် ပူးလာလ်ဒိုအောမ်မာတို့ စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံကြစဉ် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ချင်းသတင်းဌာန ခိုနူးမ်သုန် ဖော်ပြသည်။ စစ်တွေရေနက်ဆိပ်ကမ်း ကုလားတန်ဘက်စုံသုံးစီမံကိန်းနှင့် ပတ်သက်၍ တက်ရော်ကလာသူများက မေးမြန်းရာမှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်က AA နှင့် မိတ်ဆွေဖွဲ့မည်ဟု ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “အာရက္ခတပ်တော် AA နဲ့ ကျနော်တို့ ပြဿနာဖြစ်ရင် သူတို့က အင်အားပိုကောင်းတယ်၊ သူတို့မှာ အင်အားတော်တော် များတယ်။ ဒါကြောင့်