ရခိုင်ပြည်၊ တောင်ကုတ်နှင့် သံတွဲမြို့နယ်တို့မှာ စစ်ကျန်မြေမြှုပ်မိုင်း နင်းမိပြီး အရပ်သားနှစ်ဦး ပြင်းထန် ထိခိုက် ဒဏ်ရာ ရရှိသွားပြီး အရေးပေါ် ဆေးကုသမှုများ ခံယူနေရကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ မတ် ၂၁ ရက်နေ့ ညနေ ၅ နာရီအချိန်လောက်က တောင်ကုတ်မြို့နယ်၊ ရန်ခိုရွာက အသက် ၇၃ နှစ်အရွယ်ရှိ ဦးကျော်မြင့် မှာ ရွာရှိ စာသင်ကျောင်းအနီးကို အလုပ်ကိစ္စတစ်ခုကြောင့် သွားလာရာမှာ မြေမြှုပ်မိုင်း နင်းမိခြင်း ဖြစ်သည်။ ဦးကျော်မြင့်မှာ ညာဖက်ခြေထောက်နှင့် ညာဖက်ဆီးအိမ်မှာ ပြင်းထန် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပြီး ဆေးကုသမှု ခံယူနေရကြောင်း သိရသည်။ ထို့အပြင် မတ် ၂၀ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းကလည်း ‌သံတွဲမြို့နယ်၊

အာရက္ခတပ်တော် AA က သိမ်းပိုက်ထားသော ရခိုင်ပြည် တောင်ကုတ်မြို့နှင့် မောင်တောမြို့နယ်တို့တွင် စစ်ကျန်ဗုံးသီးနှင့် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ကလေးငယ်တစ်ဦးအပါအဝင် အရပ်သား ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသွားကြောင်း သိရသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက် နေ့လယ် ၁၂ နာရီကျော်အချိန်က တောင်ကုတ်မြို့တွင် ချောင်းကမ်းနားက ကောက်ယူလာသော စစ်ကျန်ဗုံးသီးကို ကစားရာမှ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီး အသက် ၉ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသွားသည်။ ကလေးငယ် မောင်နေစိုးသူမှာ ဘယ်ဘက် ခြေထောက်တွင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသွားပြီး သိမ်တောင်ရပ်ကွက်ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့ကလည်း မောင်တောမြို့နယ် သီဟိုဠ်အေးကျေးရွာက မွတ်ဆလင်တစ်ဦးမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိ၍ ခြေထောက်တစ်ဖက် ဆုံးရှုံးသွားကြောင်း သိရသည်။ နေ့ခင်း

ရခိုင်တွင် ယခုတစ်လော မြေမြှုပ်မိုင်းနှင့် စစ်ကျန်လက်နက် ပေါက်ကွဲမှုများကြောင့် ပြည်သူများ နေ့စဉ်ဆိုသလို သေဆုံးမှုများ မြင့်တက်လာနေပြီး မိုင်းအန္တရာယ် အသိပညာပေး ပိုမို့ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်လာနေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ တစ်ဖက်တွင်လည်း မြေမြှုပ်မိုင်းနှင့် စစ်ကျန်လက်နက်နှင့်ပတ်သက်၍ သက်ဆိုင်ရာက တာဝန်ယူရှင်းလင်းရန် လိုသလို အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း မိုင်းအန္တရာယ် အသိပညာပေး ပိုမို့ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေကြောင်း လူမှုကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့များက ပြောသည်။ မြို့ပေါ်အပါအဝင် ကျေးလတ်နေ ပြည်သူများမှာ မြေမြှုပ်မိုင်း၊ စစ်ကျန်လက်နက်များနှင့် ပတ်သက်၍ အသိပညာပေးမှုများ သိရှိမှု အားနည်းသောကြောင့် ယခုလို သေဆုံးမှုများ ဆက်တိုက် မြင့်တက်လာနေကြောင်း ဂွမြို့နယ် လူမှုကယ်ဆယ်ရေး လုပ်ကိုင်နေသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “အခုတစ်လော သေဆုံးမှုတွေ အရမ်းမြင့်တက်လာနေပါတယ်။

(ရခိုင်မှာ မိုင်းအန္တရာယ်အသိပညာပေးမှုများလိုအပ်နေ) စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် အာရက္ခတပ်တော် AA တို့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသော ရခိုင်ပြည် ဂွမြို့နယ်မှာ မိုင်းနင်းမိ၍ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူ ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရပြီး ၅ ဦးအထိ ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ဆုံးရှုံးနေရကြောင်း ဂွမြို့နယ်စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့က ယနေ့ ဒီဇင်ဘာလ ၂၃ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ အဆိုပါ ထိခိုက်သေဆုံးသူများမှာ ယခု လက်ရှိ တိုက်ပွဲများအတွင်း စစ်ကျန်လက်နက်ပစ္စည်းများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဂွမြို့နယ်စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေး ပူးပေါင်းအဖွဲ့က ပြောဆိုထားသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့က ကုလားပြင်ကျေးရွာမှ အသက် ၃၀ အရွယ် မစိုးမိုးစံမှာ စပါးရိတ်သိမ်းရန် လယ်ကွင်းထဲသို့ ဆင်းစဉ် မိုင်းနင်မိ၍ ခြေထောက်တစ်ဖက် ဆုံးရှုံးဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလ

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူ၊ သေဆုံးသူ အရေအတွက်မှာ ဆီးရီးယားနိုင်ငံကိုကျော်တက်ပြီး အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်လာကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြေမြှုပ်မိုင်းပိတ်ပင်တားဆီးရေးလှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့ ICBL ၏ စစ်တမ်းမှာ ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများထဲတွင် မြေမြုပ်မိုင်းနှင့် စစ်လက်နက်အကြွင်းအကျန်များကြောင့် သေဆုံးသူနှင့် ကိုယ်လက်အင်္ဂါစွန့်လွှတ်ရသည့် ဖြစ်စဉ်အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ “မြေမြုပ်မိုင်းကြောင့် အသေအပျောက်အများဆုံး နိုင်ငံစာရင်းမှာတော့ မြန်မာပြီးရင် ဆီးရီးယား၊ ယူကရိန်းနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်တို့ရပ်တည်နေတယ်” ဟု စစ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မြန်မာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် မြေမြှုပ်မိုင်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုလာပြီး စစ်ကောင်စီ အခြေစိုက်ရာ နေပြည်တော်မှာလည်း မြေမြုပ်မိုင်းများရှိလာကြောင်း