ပေါက်တောက မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော အဖြစ်များနေ
ရခိုင်ပြည် ပေါက်တောမြို့နယ်က မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းများဖြစ်သော ဆင်တက်မော်၊ ကြိမ်နီပြင်၊ အနောက်ရဲ၊ ငှက်ချောင်း (၁)၊ ငှက်ချောင်း (၂) တို့တွင် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော ဖြစ်ပွားနေကြကြောင်း ဒုက္ခသည်များက ပြောသည်။ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါကြောင့် အနောက်ရဲဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ကလေးငယ်များ သေဆုံးမှုရှိနေပြီး အရေးပေါ်ကုသရန် လိုအပ်နေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် စခန်းအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ ” စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေတာ ၅ လလောက်ရှိပါပြီ။ ကြုံရာရှာစားနေရပါတယ်။ ကလေးတွေက အစာအဟာရ ပြတ်တော့ ဗိုက်ဆာတဲ့အချိန် သန့်ရှင်းလား မသန့်ရှင်းလား မသိ တွေ့တဲ့ဟာ ကောက်စားတာပဲ။ စခန်းမှာ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်နေတဲ့သူ ကလေး ၂၀ ကျော်နဲ့ လူကြီး ၁၀ ကျော်ရှိပါတယ်။ ပြီးခဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်းက ကလေး ၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးသွားခဲ့ရပါတယ်။
မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအား တတိယနိုင်ငံများတွင် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တောင်းဆို
တောင်အာရှနိုင်ငံမှ မွတ်ဆလင်များကို အမြန်ခြေရာခံကာ တတိယနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်နေရာချထားပေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအကြီးအကဲ အကြံပေးအရာရှိချုပ် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် မိုဟာမက် ယူနွတ်စ်က တောင်းဆိုသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရွှေ့ပြောင်းသွားလာရေးအဖွဲ့ (IOM) မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ဒါကာမြို့ရှိ ၎င်း၏ရုံးတွင် တွေ့ဆုံပြီးနောက် အကြံပေးအရာရှိချုပ်က တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မြန်မာစစ်အစိုးရနှင့် ရက္ခိုင့်တပ်မတော်တို့အကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာခြင်းကြောင့် မကြာသေးမီလများအတွင်းက မွတ်ဆလင် ၈,၀၀၀ ခန့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။ အသစ်ရောက်ရှိလာသည့် မွတ်ဆလင်များနှင့် ယခင်ရောက်ရှိနေသည့် မွတ်ဆလင် စုစုပေါင်း တစ်သန်းကျော်သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဘဇားခရိုင်ရှိ စခန်းများတွင် နေထိုင်နေပြီး အများစုမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်းက မြန်မာစစ်တပ်၏ ဖြိုခွင်းမှုကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရသော သူများဖြစ်ကြသည်။ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များ
AA ကို အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်နှင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ဟု RSO နိုင်ငံရေးဌာနပြော
ရခိုင်ပြည် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဒေသမှာ အာရက္ခတပ်တော် AA ကို အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်ဖြင့် စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းကာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ဟု မွတ်ဆလင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် RSO နိုင်ငံရေးဌာနက ပြောသည်။ RSO နိုင်ငံရေးဌာနအကြီးအကဲ ဦးကိုကိုလင်း အမည်ရှိသူနှင့် ရိုက်တာသတင်းဌာနတို့ သီးသန့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းစဉ် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းဌာနက စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ RSO မှာ အင်အား ၆,၀၀၀ ခန့်ရှိသည့်အနက်မှ အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်ဖြင့် AA ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သော်လည်း ပြန်လည် ဆုတ်ပေးလိုက်ရသည်ဟု RSO နိုင်ငံရေးအကြီးအကဲ ဦးကိုကိုလင်းက ဆိုသည်။ “ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာ မောင်တောဒေသကို ကာကွယ်ဖို့
မွတ်ဆလင်များ နေရပ်ပြန်ရေး AA နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို အကြံပြု
(ရခိုင်ပြည်အတွင်း တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲများကြောင့် မွတ်ဆလင် ၈,၀၀၀ ခန့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးခိုလှုံ) ရခိုင်ပြည်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် ခိုလှုံရန်ရောက်သွားကြသည့် မွတ်ဆလင်များကို နေရပ်ပြန်ပို့နိုင်ရေး အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် ဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု ဖန်တီးရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အကြံပြုထားကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေးက ဆိုသည်။ ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံခြားရေးအကြံပေး Md Touhid Hossain ကို မွတ်ဆလင်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းထောက်များမှ မေးမြန်းရာတွင် ၎င်းက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Touhid က “မွတ်ဆလင်တွေ နေရပ်ပြန်ရေး လွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်ရှိ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် AA နဲ့ ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခု လိုအပ်ကြောင်း
ဘူးသီးတောင်မှာ ခမီလူမျိုး ၇ ဦး သတ်ဖြတ်ခံရ
အာရက္ခတပ်တော် ULA/AA ထိန်းချုပ်ထားသော ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်တွင် ခမီလူမျိုး ၇ ဦးကို စစ်ကောင်စီသင်တန်းပေး မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်များက သတ်ဖြတ်သွားကြောင်း AA မှ ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ သတ်ဖြတ်ခံရသူ ခမီလူမျိုး ၇ ဦးမှာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် အမှတ် ၄ ရပ်ကွက်ရှိ ဂန္ဓာရီကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွင် နေထိုင်သူများဖြစ်ကြသည်။ ယင်းအထဲက ဦးဦးလှထွန်း၊ ဦးကျော်လှနှင့် ဦးမောင်ထွန်းတို့ ၃ ဦး ရုပ်အလောင်းကို မော်နီကိုကျေးရွာအနီးမှာ ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက် မွန်းတည့် ၁၂ နာရီမှာ တွေ့ရှိခဲ့သည်။ နောက်ထပ် ၄ ဦးမှာ ဦးအောင်ကြီး၊ ဦးမောင်မောင်၊ ဦးထွန်းနိုင်ဦးနှင့် ဦးကြာထွန်းဦးတို့ဖြစ်ပြီး ဇူလိုင်လ
မွတ်ဆလင်ထောင်နှင့်ချီ ကူညီစောက်ရှောက်ပေးထားကြောင်း AA ပြော၊ စားနပ်ရိက္ခာများ အရေးပေါ်လိုနေ (ရုပ်သံ)
မွတ်ဆလင်ထောင်နှင့်ချီ ကူညီစောက်ရှောက်ပေးထားကြောင်း AA ပြော၊ စားနပ်ရိက္ခာများ အရေးပေါ်လိုနေ (ရုပ်သံ)
လွတ်မြောက်နယ်မြေသို့ တိမ်းရှောင်လာသော မွတ်ဆလင်များကို AA က ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ပြော
(ဓါတ်ပုံသတင်း) အသက်ဘေးမှ လွတ်မြောက်ရန် စစ်ကောင်စီထိန်းချုပ်နယ်မြေမှ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသော မွတ်ဆလင်များကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေကြောင်း AA စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ဓါတ်ပုံနှင့်တကွ ထုတ်ပြပြောဆိုသည်။ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာနေသော မွတ်ဆလင်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ ထိုးနှက်နေသော်လည်း အာရက္ခစစ်သည်တော်များမှာ ကူညီဆောင်ရွက်လျှက်ရှိသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်က ၎င်းတို့ X လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ယနေ့ ရေးသားပြောဆိုထားသည်။ ဗိုလ်ချုပ်၏ ရေးသားချက်အပြည့်အစုံမှာ ” ကိုယ်ကျိုးရှာပြီး မိမိကိုယ်မိမိ ထင်မြင်ယူဆထားသော အကျိုးစီးပွားအတွက် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် သစ္စာစောင့်သိသော လက်ကိုင်တုတ်များ ပြင်းထန်စွာ ထိုးနှက်နေသော်လည်း စစ်မှန်သော သူရဲကောင်းများသည် ၎င်းတို့၏လမ်းစဉ်အတွက် တာဝန်ကျေပွန်မှု၊ အကြောက်တရားကင်းမဲ့မှု၊ သက်ညှာမှု၊ အနိုင်ယူမှုတွေနဲ့ ခိုင်မြဲစွာ သန္နိဋ္ဌာန်ချထားလျက်၊ ‘သူတို့က ငါတို့ရဲ့ အဖပြည်အတွက်
UN လူ့အခွင့်အရေးအကြီးအကဲ Turk ကို AA က ဘယ်လို တုန့်ပြန်သလဲ
ကုလသမဂ္ဂ UN ၏ လူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်နာအကြီးအကဲ Volker Türk က ရခိုင်ပြည်အတွင်း လတ်တလော ဖြစ်ပွားနေသော အခြေအနေများကို ဧပြီလ ၁၉ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည်။ Turk ၏ ပြောဆိုချက်မှာ မွတ်ဆလင်လူမျိုးသည် ရခိုင်ပြည်၏ ဇာတ်ကောင်ထဲတွင် ပစ်မှတ်ထားခံနေရပြီး နောက်ထပ်တစ်ကြိမ် ပစ်မှတ်ထားရန် ခွင့်မပြုသင့်ကြောင်း၊ စစ်အာဏာရှင်အား တော်လှန်နေသော အာရက္ခတပ်တော် AA ကို မွတ်ဆလင်များအား လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်ပြီး လက်ရှိလည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း အကြမ်းဖက်မှုများ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ကျူးလွန်နေသည့် မြန်မာစစ်တပ်လည်းဖြစ် စစ်ကောင်စီနှင့် တန်းတူထား ပြောဆိုခြင်း၊ ရခိုင်ပြည်မှာ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများလည်း အကြမ်းဖက်ခံနေရသည်ကို မျက်ကွယ်ပြုပြီး မွတ်ဆလင်များသာ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်ခံနေရသည်ဟု ပြောဆိုခြင်းနှင့် စစ်ကောင်စီ၏ အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်နေသည့်
စစ်တွေတွင် ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှော ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် မွတ်ဆလင် ကလေးငယ် ၈၀ နီးပါး သေဆုံး
ရခိုင်ပြည်၊ စစ်တွေမြို့နယ်အတွင်း ဒုက္ခသည်ကန့်များနှင့် ကျေးရွာများတွင် ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုကြောင့် ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှော ရောဂါ ဖြစ်ပွါးနေ၍ နှစ်ပတ်အတွင်း မွတ်ဆလင် ကလေးငယ် ၈၀ နီးပါး သေဆုံးသွားကြောင်း ဒေသခံများ ပြောဆိုချက်အရ သိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ပတ်လောက် စတင်ပြီး ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှောမှု ဖြစ်ပွားခြင်း ဖြစ်ပြီး သေဆုံးမှုမှာ အသက် ၁၂ နှစ်အောက်ကလေးများ အများဆုံးဖြစ်ကာ သက်ကြီးပိုင်းတစ်ချို့လည်း ပါဝင်ကြောင်း သေဆုံးစာရင်းကောက်ယူထား သူများက ပြောသည်။ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည် စခန်းများဖြစ်သည့် အုန်းတောကြီး၊ (တောင်)ကန့်တွင် သေဆုံးသူ ၂၇ဦး၊ ဆေးသမားကြီး ကန့်တွင် ၂၇ ဦး၊ အုန်းတောကြီးချေတွင် ၃ဦး၊ အုန်းတောကြီး (မြောက်) တွင်