ရခိုင်မှာ နေရာကွက်၍ မိုးကြီးမည်ဟု စစ်ကောင်စီ မိုး/ဇလ က ထုတ်ပြန်
ရခိုင်ပြည်မှာ နောက် ၁၂ နာရီအတွင်း မိုးထစ်ချုန်းရွာသွန်းပြီး အချို့နေရာဒေသများတွင် နေရာကွက်၍ မိုးကြီးမည်ဟု မိုးလေဝသနှင့် ဇလဗေဒ ညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနက ယနေ့ ဧပြီလ ၁၀ ရက် နေ့လယ် ၂ နာရီက ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ယနေ့ နေ့လယ် ၁ နာရီခွဲ တိုင်းတာချက်အရ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အနောက်အလယ်ပိုင်းတွင် လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း ဖြစ်ပေါ်နေပြီး မြောက်-အရှေ့မြောက်ဘက်သို့ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းက ရွှေလျားနိုင်သည်ဟု ဆိုသည်။ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းအရှိန်ကြောင့် နောက် ၁၂ နာရီအတွင်း ရခိုင်ပြည် အပါအဝင် တိုင်းနှင့်ပြည်နယ် သီးသီးတွင် မိုးထစ်ချုန်းရွာပြီး နေရာကွက်၍ မိုးကြီးမည်ဟု စစ်ကောင်စီ မိုး/ဇလ က ထုတ်ပြန်သည်။ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခြင်းနှင့်အတူ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊
တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးသွားသည့် မြောက်ဦးမြို့က ရှေးဟောင်းအမွေနှစ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် ပြင်ဆင်နေ
တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးသွားသည့် ရခိုင်ပြည်၊ မြောက်ဦးမြို့က ရှေးဟောင်းယဥ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် ပြင်ဆင်လျှက်ရှိနေကြောင်း ရှေးဟောင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး လုပ်ဆောင်နေသူများက ပြောသည်။ မြောက်ဦး ယဥ်ကျေးမှုနယ်မြေတွင် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် အာရက္ခတပ်တော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားစဉ်က မြောက်ဦးရှိ ယဉ်ကျေးမှု ပြတိုက်အပါအဝင် ရှေးဟောင်းဘုရား၊ ပုထိုးစေတီအချို့ ထိခိုက် ပျက်စီးမှုများရှိခဲ့သည်။ ထိုသို့ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုရှိခဲ့သည်များကို လက်ရှိတွင် ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် လုပ်ဆောင်လျှက် ရှိနေကြောင်း ရှေးဟောင်းသုတေသနတွင် ပါဝင်လုပ်ကိုင်နေသည့် တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက Western News ကို ပြောသည်။ “တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးသွားတဲ့ အရာတွေကို ပြန်ပြုပြင်ဖို့ လုပ်နေတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ အုတ်တွေ မီးဖုတ်နေပြီ။ ပြုပြင်ဖို့ လူတွေကတော့ အရင်ကတည်းက ရှေးဟောင်းသုတေသနမှာ
စစ်ကောင်စီက ပယ်ချထားသော်လည်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ဆက်လက်ရှိ နေသေးကြောင်း ပြော
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ကို မှတ်ပုံတင်ခွင့်မှ ပယ်ချထားသော်လည်း တရားဝင် ဖျက်သိမ်းကြောင်း မရှိသည့်အတွက် ANP မှာ ဆက်လက် တည်ရှိနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း ပါတီတာဝန်ရှိသူများက ပြောသည်။ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ကို ဖျက်သိမ်းထားခြင်း မရှိသေးကြောင်း ပါတီတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သူ နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ဦးဆောင်ကော်မတီအဖွဲ့ဝင် ဦးထွန်းအောင်ကျော်က ပြောသည်။ “ပါတီက မဖျက်သေးဘူး။ ဘာအတွက်လဲဆိုရင် ANP ကို မှတ်ပုံတင် ငြင်းပယ်တာ တစ်ခုတည်းပဲ။ တချို့တချို့သော ပါတီတွေလိုမျိုး ဒီရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ကို နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ရပ်တည်ခြင်းမှ ပယ်ဖျက်လိုက်တယ်ဆိုတာ အမိန့်က ဒီကနေ့အချိန်အထိ ထုတ်ပြန်တာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ကျနော်တို့ကတော့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ဟာ
ကုန်သည်များ ဈေးချခြင်းကြောင့် ရခိုင်မှာ ကုန်ဈေးနှုန်းများ ထက်ဝက်ခန့် ကျဆင်း
အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းချုပ်သော ရခိုင်ပြည်အတွင်းက မြို့နယ်အချို့မှာ ကုန်ဈေးနှုန်း ယခုလအတွင်းက စ၍ ထက်ဝက်ကျော်ခန့် ကျဆင်းသွားကြောင်း ကုန်သည်များနှင့် စားသုံးသူများထံမှ သိရသည်။ စားသောက်ကုန်နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်း နှစ်မျိုးစလုံးမှာ ထက်ဝက်ကျော်ခန့် ကျဆင်းသွားခြင်းဖြစ်ပြီး ကုန်သည်များမှာ ကုန်စည်များကို အိန္ဒိယ၊ ပြည်မနှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့မှ ရရာနည်းလမ်းများဖြင့် ရခိုင်ကို တင်သွင်းကြသည်။ မြောက်ဦးမြို့မှ အမျိုးသမီး ဈေးသည်တစ်ဦးက “အိန္ဒိယဘက်ကလာတဲ့ ကုန်တွေရော၊ ပြည်မဘက်က ကုန်တွေရော ဒီလတွေထဲ စျေးကျတယ်။ တစ်ချို့ဆို တစ်ဝက်လောက် ကျသွားတာတွေ ရှိတယ်။ တစ်ခြားကုန်တွေထက် စားကုန်က အဓိက စျေးကျတာ” ဟု ပြောသည်။ လက်ရှိ ရခိုင်မြို့နယ်အများစု၏ စားသောက်ကုန်စျေးနှုန်းများမှာ ၂၀၂၅ အစပိုင်းလများထဲက
နေအိမ်ပြန်ခွင့်ပြုရန် AA ကို ငပလီဒေသခံများ တောင်းဆို
သံတွဲမြို့ပေါ်နှင့် အခြားနေရာများတွင် စစ်ဘေးရှောင်နေရသော ငပလီကမ်းခြေက ဒေသခံပြည်သူများက နေရပ်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက် နေထိုင်ခွင့်ပြုပေးရန် အာရက္ခတပ်တော် AA ကို တောင်းဆိုနေကြသည်။ ငပလီကမ်းခြေအနီးက နန်းချောင်းကျေးရွာကို ဒေသခံပြည်သူများကို နေအိမ်သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက် နေထိုင်ခွင့် ပြုထားပြီဖြစ်၍ ငပလီကမ်းခြေက ကျေးရွာများကိုလည်း ပြန်လည်ဝင်ရောက် နေထိုင်ခွင့် ပြုပေးသင့်ပြီဟု ငပလီဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ကိုယ့်ဒေသ ကိုယ့်လူမျိုး ကောင်းစားဖို့ အေးချမ်းဖို့ တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရခိုင်လူမျိုးတွေကို လေးစားပါတယ်။ တခြား သံတွဲမြို့နယ်ထဲက နေရာတော်တော်များများ ပြန်ဝင်ရောက်နေထိုင်ခွင့် ရပြီးကြပါပြီ။ ငပလီကမ်းခြေနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး နန်းချောင်းရွာတို့ ဘာတို့လည်း ပြန်နေထိုင်ခွင့်ရပြီ ပြောကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကမ်းခြေတလျှောက် ၅ မိုင်
တောင်ကုတ်ဒေသခံ တစ်ဦး ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင် ဖမ်းဆီးခံရ
ရခိုင်ပြည် တောင်ကုတ်ဒေသခံ ပြင်ဦးလွင်မြို့တွင်နေထိုင်သော ကိုနေစိုး (ခေါ်) သူရိယစိုး ကို CRPH, NUG နှင့် ဆက်စပ်သည်ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးသွားကြောင်း သိရသည်။ မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့ထုတ် စစ်ကောင်စီ၏ ဝါဒဖြန့် သတင်းစာ မြန်မာ့အလင်းတွင် စစ်ကောင်စီက ဖော်ပြထားသည်။ CRPH, NUG နှင့် ပတ်သက်ဆက်နွယ်သည်ဆိုပြီး နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ပျက်ပြားစေရန် ရည်ရွယ်ကာ လူမှုကွန်ရက်တွင် ဝါဒဖြန့်လှုံ့ဆော် ရေးသားသည်ဟု ခေါင်းစဉ်ဖြင့် စစ်ကောင်စီက ကိုနေစိုးအား ဖမ်းဆီးသွားသည်။ မတ်လ ၁၅ ရက် နေ့လယ် ၃ နာရီအချိန်ခန့်က ပြင်ဦးလွင်မြို့ယ် ရေချမ်းအိုးကျေးရွာတွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။ ကိုနေစိုး အား
မွတ်ဆလင်များကို လာမည့်နှစ် ရခိုင်ကို ပို့မည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အကြီးအကဲပြော
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များကို လာမည့်နှစ် ၂၀၂၆ ခုနှစ်အတွင်း ရခိုင်ပြည်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်သွားမည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အကြီးအကဲ မိုဟာမက် ယူနွတ်စ်က ကတိပေး ပြောကြားခဲ့သည်။ ယမန်နေ့ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ကော့ဘဇားက မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းများသို့ ကုလအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂူတာရက်စ်နှင့်အတူ ရောက်ရှိနေချိန် မွတ်ဆလင်များနှင့် တွေ့ဆုံရာတွင် မစ္စတာ ယူနွတ်စ်က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်များအနေဖြင့် လာမည့်နှစ် ရမဒန်ဥပုသ်လ ပွဲတော်အတွင်း ရခိုင်ပြည်က နေရပ်များတွင် ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းသွားမည်ဟု မစ္စတာ ယူနွတ်စ်က ထပ်မံ ကတိပေးခဲ့သည်။ မွတ်ဆလင်များ နေရပ် ရခိုင်ပြည်သို့ ပြန်သွားနိုင်ရေးကို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ UN နှင့်အတူ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ယူနွတ်စ်က ဆိုသည်။ သို့သော်
ရခိုင်မှာ ဟောင်းနွမ်း ငွေစက္ကူ အသုံးမဝင်မှု ပြန်ဖြစ်လာ၍ ပြည်သူများကြား အခက်အခဲဖြစ်
အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေများတွင် ဟောင်းနွမ်းငွေစက္ကူ အသုံးမဝင်မှု ပြန်ဖြစ်လာ၍ ဒေသခံပြည်သူများကြားတွင် အခက်အခဲဖြစ်ပွားနေပြီး တာဝန်ရှိသူများက ကြပ်မက်ပေးရန် တောင်းဆိုနေကြသည်။ “ပိုက်ဆံတွေ ဒီလောက်ရှားပါးနေရတဲ့အထဲ ဟောင်းနွမ်းသွားတဲ့ ပိုက်ဆံကို အသုံးပြုလို့မရဘူးဆိုတော့ တော်တော်လေးကို အခက်အခဲဖြစ်ရပါတယ်။ ပြဲသွားတာလဲ မဟုတ်ဘူး။ ဟောင်းနေရုံနဲ့ မရဘူးဆိုတော့ ကျမတို့မှာ ဘေးဖယ်ထားရတော့ တော်တော် ကျပ်တည်းသွားတာပေါ့။ လက်ထဲ ငွေ ၅ သောင်းရှိတယ်ဆိုရင် နှစ်သောင်းလောက် ဟောင်းနေတဲ့ ပိုက်ဆံဖြစ်နေရတယ်။ အဲပိုက်ဆံ အသုံးမဝင်ဘူးဆိုရင် ကျမတို့ ဒုက္ခ ရောက်ရတာပေါ့” ဟု မင်းပြားဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ဟောင်းနွမ်းငွေစက္ကူကြောင့် ပြဿနာ တက်ရသည့်အတွက် စုတ်ပြဲနေသည့် ပိုက်ဆံ သို့မဟုတ် အလွန်ဟောင်းနွမ်းနေသည့် ပိုက်ဆံဆို
ကျပ်သန်းပေါင်းများစွာ တန်ဖို့ရှိ ဟိုတယ်၊ နေအိမ်များနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများအား AA/ULA ချိပ်ပိတ်
(စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးကျောက်တောင် ပိုင်ဆိုင်မှုများလည်း ပါဝင်) အာရက္ခတပ်တော် AA သိမ်းပိုက်ထားသည့် မြို့နယ်မျာအတွင်းက ဟိုတယ်များ၊ မိုတယ်များ၊ လုပ်ငန်းများ၊ နေအိမ်များနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများအားလုံးကို AA က ချိပ်ပိတ်လိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း နီးစပ်သူများနှင့် သတင်းရင်းမြစ်များ က Western News ကို ပြောသည်။ ရခိုင်ပြည်က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ဦးကျောက်တောင်အပါအဝင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီနှင့် ကူးလူးဆက်သွယ် ပေါင်းသင်းနေသော ရခိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို AA က အရေးယူ ဆောင်ရွက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ငပလီတွင် စစ်တပ်နှင့် ပေါင်းကာ ခရိုနီများက သိမ်းယူခဲ့သည့် ငပလီဒေသခံများ၏ ပိုင်ဆိုင်သော မြေဧက ထောင်ပေါင်းများစွာကိုလည်း ULA/AA က ချိပ်ပိတ်ထားသည့်ထဲတွင် ပါဝင်ကြောင်း
ရခိုင်ဒေသထွက် အရက်များကို သောက်သုံးရန် သင့်မသင့် AA က စစ်ဆေးသွားမည်
အာရက္ခတပ်တော် ထိန်းချုပ်ဒေသ လွတ်မြောက်နယ်များတွင် ပြည်မနှင့် ပြည်ပ အရက်များ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှု ပိတ်ပင်ခံရပြီးနောက် ဒေသထွက် အရက်များ ထုတ်လုပ်ရောင်းချမှု များပြားလာကြသည်။ အရက်က တစ်ဆင့် ဝိုင်ထုတ်လုပ်သည့် အဆင့်သို့ ဒေသခံပြည်သူများမှာ ထုတ်လုပ်ရောင်းချလာကြပြီး အများပြည်သူ သောက်သုံးရန်သင့်မသင့် စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်သွားမည်ဟု အာရက္ခတပ်တော် မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “အစားသောက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ဆေးမှုတွေလုပ်မယ့် FDA အဖွဲ့ ဖွဲ့ထားတာရှိပါပြီ။ အခု ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေကြတဲ့ ဝိုင်တွေကိုလည်း ဒီအဖွဲ့က စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်နေပါတယ်။ သောက်သုံးလို့ အဆင်မပြေတဲ့ အရာတွေထည့်ထားရင် ဒါကိုရောင်းချခွင့်မပြုပါဘူး” ဟုပြောသည်။ အရက်များ၊ ဝိုင်များအပြင် ဒေသထွက် အခြားသော စားသောက်ကုန်များကိုလည်း အများပြည်သူ စားသုံးရန်သင့်မသင့်