ရခိုင်က စစ်ရှောင်အများစု အငတ်ဘေးဖြင့် ရင်ဆိုင်လာရ
ရခိုင်ပြည်မှာ လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူ ဒုက္ခသည် ၆ သိန်းကျော်ရှိပြီး လက်ရှိတွင် ဒုက္ခသည်များမှာ အငတ်ဘေးဖြင့် ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေကြောင်း စစ်ရှောင်များက ပြောဆိုကြသည်။ စစ်တွေမြို့နယ်က စစ်ကောင်စီ နှင်ထုတ်ခဲ့သည့် ပလ္လင်ပြင်၊ အောင်တိုင်၊ ဝါဘိုနှင့် အမြင့်ကျွန်းအပါအဝင် တခြားကျေးရွာ အများအပြားက ဒေသခံများမှာ စစ်ရှောင်နေပြီး စားဝတ်နေရေး အလွန်ခက်ခဲနေသည်ဟု သိရသည်။ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့က ဒေသခံပြည်သူများမှာ အလုံးစုံ မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ကျွဲထိုး၊ သလူမော်၊ ခမောင်းတော၊ အောင်ဇေယျနှင့် တခြားကျေးရွာအချို့တွင် စစ်ရှောင်နေကြပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်တောက်နေပြီဟု ရွာသားများက ပြောသည်။ ပေါက်တောမြို့နယ်တွင်လည်း တောင်ဦးမော်၊ သဲခုံ၊ ကြိမ်ခွေမော်အပါအဝင် ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ သံတွဲ၊ ဂွမြို့နယ်တို့တွင်
စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြောင့် ဒဏ်ရာရ စစ်သုံ့ပန်းများကို AA က ဆေးကုပေး
မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိသည့် စစ်သုံ့ပန်းများအား ခေတ္တထိန်းသိမ်းထားသည့် လေးမိုင် နခခ-၂ တပ်စခန်းကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် ည ၉ နာရီခွဲတွင် ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် လေကြောင်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ AA ၏ အကျဉ်းစခန်း နခခ-၂ တပ်စခန်းမှာ တိုက်ပွဲအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိထားသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ စစ်ကောင်စီသတင်းပေးများနှင့် အကျဉ်းသားများအား ထိန်းသိမ်းထားသည့် စခန်းဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြောင့် နေရာ၌ စစ်သုံ့ပန်း ၅၀ ကျော် သေဆုံးသွားပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာ ပြင်းထန်စွာ ရရှိသွားကြပြီး ဒဏ်ရာရသူများအားလုံးကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဆေးကုသပေးနေကြောင်း သိရသည်။ မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲမှာ
စစ်ကောင်စီ နေ့စဉ်ကျူးလွန်နေသော စစ်ဇရာဝတ်မှု မှတ်တမ်းများကို နိုင်ငံတကာသို့ ပေးပို့မည်ဟု ညီနောင်မဟာမိတ်ပြော
အာဏာလက်လွှတ်ရန် နီးကပ်နေသော စစ်ကောင်စီ၏ စစ်ရာဇဝတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ပြစ်မှုကျူးလွန်နေသော အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုလုပ်ရပ်များကို မှတ်တမ်းတင်ထားကြောင်း မြောက်ပိုင်းညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ပြောသည်။ ထိုမှတ်တမ်းများကို အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများနှင့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကို မလိုလားသော ယဉ်ကျေးသည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများထံသို့ ပေးပို့သွားမည်ဟု ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ ဖွဲ့က စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ မြန်နိုင်ငံအနှံ့အပြား၌ လှည့်ပတ်၍ စစ်ရှုံးနေသော စစ်ကောင်စီသည် ၎င်းတို့၏ တပ်ရင်း၊ တပ်မ၊ စကခ၊ ဒကစ၊ ရမခ အစရှိသော စစ်တိုင်းဌာနချုပ်များ၊ ရဲတပ်ရင်း၊ လေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကျောင်းများ အပါအဝင် ၎င်းတို့ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့၊ ရွာ အမြောက်အမြားတို့ကို နေ့စဉ်နီးပါး လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးလျက် ရှိနေသည်။ ထိုကြောင့် ညီနောင်သုံးဖွဲ့
မောင်တောကို စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲ၍ AA ဖမ်းထားသော စစ်သုံ့ပန်း ၅၀ ကျော် သေဆုံး
တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသော ရခိုင်ပြည် မောင်တောမြို့နယ်ကို ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့၍ အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းသိမ်းထားသော စစ်သုံ့ပန်း ၅၀ ကျော် သေဆုံးသွားကြောင်း AA က ယနေ့ စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ စစ်သုံ့ပန်းများနှင့် မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအား AA က ခေတ္တထိန်းသိမ်းထားသော မောင်တော လေးမိုင် နခခ – ၂ စခန်းကို ယမန်နေ့ ည ၉ နာရီခွဲအချိန်တွင် စစ်ကောင်စီက ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ သေဆုံးသူထဲတွင် မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲအတွင်း ဖမ်းဆီးရမိထားသော စစ်သုံ့ပန်းများ၊ ARSA ၊ RSO တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ စစ်ကောင်စီသင်တန်းပေး မွတ်ဆလင်
လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပေါက်တောမှာ အရပ်သား ၁၀ ဦးနှင့် စစ်သုံ့ပန်း ၇ ဦးသေဆုံး
(သေဆုံးသူများထဲ AA အကျဉ်းစခန်းထိန်းသိမ်းရေး တာဝန်ရှိသူများလည်း ပါဝင်) ရခိုင်ပြည် ပေါက်တောမြို့နယ်ကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီမှ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့၍ ဒေသခံအရပ်သား ၁၀ ဦးသေဆုံးပြီး စစ်သုံ့ပန်း ၇ ဦး သေဆုံးသွားကြောင်း AA က ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ စစ်သုံ့ပန်းများနှင့် ကျေးရွာသားများအား ဆေးကုသပေးနေသော ပေါက်တောမြို့နယ် ရှင်ရွာကျေးရွာကို စက်တင်ဘာလ ၈ ရက် ညနေ ၇ နာရီအချိန်ခန့်တွင် စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု နှစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အရပ်သား ၁၀ ဦးနှင့် စစ်သုံ့ပန်း ၇ ဦးသေဆုံးခဲ့ကာ ၁၀ ဦးဒဏ်ရာ ရရှိသွားကြောင်း သိရသည်။ သေဆုံးသွားသော
AA ကို အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်နှင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ဟု RSO နိုင်ငံရေးဌာနပြော
ရခိုင်ပြည် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော ဒေသမှာ အာရက္ခတပ်တော် AA ကို အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်ဖြင့် စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းကာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ဟု မွတ်ဆလင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သည့် RSO နိုင်ငံရေးဌာနက ပြောသည်။ RSO နိုင်ငံရေးဌာနအကြီးအကဲ ဦးကိုကိုလင်း အမည်ရှိသူနှင့် ရိုက်တာသတင်းဌာနတို့ သီးသန့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းစဉ် ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းဌာနက စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ RSO မှာ အင်အား ၆,၀၀၀ ခန့်ရှိသည့်အနက်မှ အင်အား ၁,၀၀၀ ခန့်ဖြင့် AA ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သော်လည်း ပြန်လည် ဆုတ်ပေးလိုက်ရသည်ဟု RSO နိုင်ငံရေးအကြီးအကဲ ဦးကိုကိုလင်းက ဆိုသည်။ “ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာ မောင်တောဒေသကို ကာကွယ်ဖို့
စစ်ကောင်စီက ဂျီနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းနှင့်ညီဟု မင်းအောင်လှိုင်က ICRC ကို ဗြောင်လိမ်
(ရခိုင်မှာ နှစ်ရက်အတွင်း စစ်ကောင်စီ ဗုံးကြဲ၍ လူ ၈၀ ခန့်သေဆုံး) အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ ဥက္ကဌ မြန်မာစစ်တပ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က ဂျီနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းနှင့်အညီ စစ်တပ်က ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ICRC ဥက္ကဌ ကို ဗြောင်လိမ်နေသည်။ ICRC ဥက္ကဌ Ms.Mirijana Spoiljarc Egger နှင့် စစ်ကောင်စီ (မြန်မာစစ်တပ်) ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်တို့ ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့က နေပြည်တော်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့စဉ် မင်းအောင်လှိုင်က ယင်းကဲ့သို့ ဗြောင်လိမ်ခဲ့သည်။ စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာစစ်တပ်က ဂျီနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ ICRC အနေဖြင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများပေးအပ်ရာတွင် မသက်ဆိုင်သူများထံသို့ မရောက်ရှိစေရေး စစ်တပ်နှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်
ရခိုင်မှာ ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးဧက ၆ သိန်းခန့်သာ စိုက်ပျိုးနိုင်
ရခိုင်မှာ ယခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရာသီ တပြည်နယ်လုံးအတိုင်းတာဖြင့် ဧက ၆ သိန်းခန့်သာ စိုက်ပျိုးနိုင်ကြောင်း ရခိုင်တောင်သူလယ်သမားများသမဂ္ဂက ပြောသည်။ ယခု ၂၀၂၄ ခုနှစ် မိုးစပါးစိုက်ပျိုးရာသီတွင် သွင်းအားစုများ စျေးအဆမတန်မြင့်တက်ခြင်းနှင့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ရခိုင်လယ်သမားအများစုမှာ လယ်ယာမြေများအား လျော့ချထွန်ယက်ခဲ့ကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ လျော့ချလုပ်ကိုင်မှုူကြောင့် လယ်သမားများမှာ နစ်နာရသလို ပြည်သူများမှာလည်း စားနပ်ရိက္ခာဖုံလုံမှုအတွက် စိန်ခေါ်မှုရှိလာနိုင်သည်ဟု ရခိုင်တောင်သူလယ်သမားများသမဂ္ဂ ဥက္ကဌ ဦးကျော်ဇံက ပြောသည်။ “ဒီနှစ် လယ်ယာမြေဧက ၆ သိန်းသာ စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။ တပြည်နယ်လုံးအတိုင်းအတာအနေနဲ့ပေါ့လေ။ စိုက်ပျိုးဧက လျော့ပါးတာကြောင့်တော့ လယ်သမားတွေမှာရော၊ ပြည်သူတွေမှာရော အဓိက စိန်ခေါ်မှုတွေရှိလာနိုင်တယ်။ နောက်နှစ်တွေမှာ စားနပ်ရိက္ခာဖုံလုံဖို့ပါ။” ဟု ပြောသည်။ လက်ရှိ စိုက်ပျိုးထားသည့် လယ်ယာမြေဧကများမှာလည်း
သံတွဲစစ်ပွဲ ဒိုင်ယာရီ (သို့မဟုတ်) မြန်မာရေတပ်ကို ရိုက်ချိုးခဲ့သည့် AA
(ဆောင်းပါး_Western News ရေးသည်) နေ့မနား ညမအား အရှိန်ဟုန်ပြင်းပြင်းနှင့် ခရီးနှင်နေသည့် အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ ရခိုင်ပြည် သိမ်းတိုက်ပွဲကြီး မှာ အောင်မြင်မှုများ ယနေ့ အထိ ၁၀ လကြာလာချိန်တွင် အန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ် ပလက်ဝမြို့နှင့်အတူ ရခိုင်ပြည် ပေါက်တော၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မြေပုံ၊ မင်းပြား၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ရမ်းဗြဲ၊ ရသေ့တောင်၊ ဘူးသီးတောင်နှင့် သံတွဲမြို့တို့ကို သိမ်းပိုက် ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ အဆိုပါ တိုက်ပွဲများကို လေ့လာကြည့်သော် တိုက်ပွဲတစ်ပွဲတိုင်း မြို့တစ်ခုတိုင်း၏ စစ်ဆင်ရေးသည် AA အတွက် အရေးပါလှသော်လည်း သံတွဲမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲမှာ ထူးခြားမှု ဇယာထိပ်ရောက်နေအောင် စိတ်ဝင်စရာ ကောင်းလှ ၏။ ဆိုလိုရင်းမှာ
မတရားအသင်း ဆက်သွယ်မှုနှင့် စစ်တွေ ဗျိုင်းဖြူရွာသား ၂၃၄ ဦး ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရ
အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် ဆက်သွယ်သည်ဟုဆိုကာ မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှုပုဒ်မ ၁၇ (၁) ဖြင့် ရခိုင်ပြည် စစ်တွေမြို့နယ် ဗျိုင်းဖြူကျေးရွာမှ ရွာသား ၂၃၄ ဦးကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက အလုပ်ကြမ်းနှင့်ထောင်ဒဏ်များ ချမှတ်လိုက်ကြောင်း သိရသည်။ ဩဂုတ်လ ၃၀ ရက်နေ့က ၁၄၁ ဦးနှင့် ယမန်နေ့ စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့က ၉၃ ဦးကို စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ စစ်တွေမြို့နယ်တရားရုံးက အလုပ်ကြမ်းနှင့်ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်စီ ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မေလ ၂၉ ရက်နေ့က အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်းအဖွဲ့သည် အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် စစ်တွေမြို့နယ် ဗျိုင်းဖြူကျေးရွာကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ကလေးငယ်၊ အမျိုးသမီးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုမကျန် လက်နောက်ပြန်ကြိုးတုပ်ပြီး