မျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘယ်လိုရှောင်ရှားနိုင်မလဲ
မျောက်ကျောက်ရောဂါဆိုတာ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ဖြစ်ပွားတဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး တိရစ္ဆာန်ကတစ်ဆင့် လူကို ကူးစက်စေနိုင်တဲ့ တိရစ္ဆာန်ဗိုင်းရပ်စ်တစ်မျိုးဖြစ်သလို လူအချင်းချင်းကိုလည်း ကူးစက်ပြန့်ပွားစေပါတယ်။WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါလို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက သတိပေးကြေညာထားပါတယ်။
အမ်းနှင့် မောင်တောက စစ်ကောင်စီတပ်သားများ လစာမရသည်မှာ ၂ လ ရှိနေပြီဟုပြော
ရခိုင်ပြည် အမ်းမြို့နယ်နှင့် မောင်တောမြို့တွင် တာဝန်ကျနေသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ မိမိတို့၏သတ်မှတ်လစာအား မရရှိကြသည်မှာ ၂ လအထိ ရှိနေပြီဟု စစ်တပ်အသိုင်းဝန်းထံမှ သိရသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ ဇွန်နှင့် ဇူလိုင်လအတွက် သတ်မှတ်လစာများကို မရရှိသေးခြင်းဖြစ်ပြီး လမ်းကြောင်းအဆင်မပြေ၍ ငွေမရောက်သည့်အကြောင်းပြချက်ပေးနေကြောင်း စစ်တပ်အသိုင်းဝန်းမှ အမ်းမှာတာဝန်ကျ အသက် ၃၅ နှစ်ကျော် အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။ “လစာမရတာ ၂ လရှိပြီ။ ငွေပို့ဖို့ လမ်းကြောင်းတွေ အဆင်မပြေတာကြောင့်လို့တော့ သိရတယ်။ တခြားတော့လည်း မသိဘူး။ ရတော့ရမယ်ပေါ့။ အဲ့လိုမျိုးပဲ” ဟု ပြောသည်။ လစာမရကြသည့်အတွက် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ အမ်းမြို့ဒေသခံပြည်သူများအား စစ်ဆေးရေးတင်းကျပ်မှု ပိုလုပ်ကာ ငွေတောင်းခံနေသည်ဟု အသက် ၂၈ နှစ်အရွယ် အမ်းဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက
ဂွမြို့အနီးက မြန်မာ့အကြီးဆုံး ရွှေရတီကမ်းခြေအိမ်ရာစီမံကိန်း ရပ်ဆိုင်းဟုဆို
ရခိုင်ပြည် ဂွမြို့အနီးက မြန်မာ့ပထမဆုံးနှင့် အကြီးဆုံးဖြစ်သော မြေဧက ၃၁၀ ကျော် ကျယ်ဝန်းသည့် ရွှေရတီကမ်းခြေအိမ်ရာစီမံကိန်းမှာ တစ်ပိုင်းတစ်စဖြင့် ရပ်တန့်သွားပြီဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ တိုက်ပွဲမှာ ဂွမြို့အနီးသို့ ကပ်လာနေ၍ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှု အားလုံးရပ်တန့်သွားပြီး အလုပ်သမားများလည်း တစ်ယောက်မှ မရှိတော့ကြောင်း လုပ်ငန်းခွင့်အတွင်းမှ စစ်ရှောင်လာသူတစ်ဦးက ဆိုသည်။ ” စက်ပစ္စည်းတွေကတော့ ရှိနေသေးတယ်။ အလုပ်သမားတွေ၊ အင်ဂျင်နီယာတွေက မရှိတော့ဘူး။ မိုးရာသီကာလဆိုတော့ အပြင်ပိုင်းသိပ်မလုပ်ဖြစ်ဘူး။ အတွင်းပိုင်းတွေ အဓိက ဦးစားပေးလုပ်နေကြတာ။ ကျနော်က ရွှေရတီဟိုတယ် တည်ဆောက်မှုလုပ်ငန်းခွင်ထဲပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်ကျော် နှစ်ပတ်လောက်ကနေ မရှိတော့တာ။ ဂွမှာလည်း တစ်ယောက်မှမရှိတော့ဘူးလေ။ တိုက်ပွဲကလည်း အရမ်းကပ်လာတော့ အားလုံး စစ်ရှောင်ကြတာပေါ့။ ” ဟု
TNLA သိမ်းပိုက်ထားသော မိုးကုတ်မြို့
(ဓါတ်ပုံသတင်း) တအောင်းတပ် TNLA သိမ်းပိုက်ထားသော မန္တလေးတိုင်းထဲက မိုးကုတ်မြို့မှာ အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေပြီး ပုံမှန်လည်ပတ်နေပြီဟု TNLA က ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၂၀ ရက်က ထုတ်ပြန်သည်။ ပတ္တမြားမြေဟု တင်စားကြသော မိုးကုတ်မြို့ကို ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်နေ့တွင် စစ်ကောင်စီထံမှ တအောင်းတပ် TNLA က အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ TNLA က အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်၍ ဒေသခံပြည်သူများမှာလည်း သွားလာလှုပ်ရှားမှုရှိနေကြပြီဟု TNLA က ဆိုသည်။
သိမ်းထား စခန်းများ၊ မြို့များ ပြန်မပေးရရေး NUG သေချာပြင်ဆင်
အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီထံမှ တိုက်ခိုက်သိမ်းယူထားသော စခန်းများ၊ မြို့များ ပြန်မပေးရရေး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ဝန်ကြီးများအတွင်း ဆွေးနွေးနေကြကြောင်း သိရသည်။ ဩဂုတ် ၂၀ ရက် နံနက်က NUG အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ် မန်းဝင်းခိုင်သန်းက သိမ်းထားစခန်းများ၊ မြို့များကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရေး စနစ်တကျပြင်ဆင်ကြရန် ထည့်သွင်းဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “စစ်ရေးအရ အောင်မြင်မှုတွေဖြစ်တဲ့ စခန်းတွေသိမ်းနိုင်၊ မြို့တွေ သိမ်းနိုင်ပြီးတဲ့ နောက်မှာ ဆက်လက် ထိန်းထားဖို့နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားတွေ ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်ဖို့ ကိစ္စရပ်တွေအတွက် စနစ်တကျ ပြင်ဆင်ကြဖို့ လိုအပ်သလို ရှေ့မြို့တွေမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို လည်း ကောင်းမွန်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေအဖြစ် ပြန်လည်အသုံးချနိုင်ဖို့လည်း အရေးကြီးကြောင်း မှာကြားလိုပါတယ်။”
မြန်မာမှာ လူ ၁၉ သန်းနီးပါး အရေးပေါ်အကူအညီလိုအပ်
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ရှောင်များအပါအဝင် အရပ်သားပြည်သူ လူ ၁၉ သန်းနီးပါး (၁၈.၆ သန်း) လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများ အရေးပေါ်လိုအပ်နေကြောင်း ကုလက ယမန်နေ့ ဩဂုတ် ၁၉ တွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။ လူ ၁၉ သန်းနီးပါးထဲက ၆ သန်းမှာ ကလေးငယ်များဖြစ်ပြီး ကျယ်ပြန့်သော ပဋိပက္ခများနှင့် ဆိုးရွားသော သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏ နာကျင်စေသည့် အကျိုးဆက်များကို ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ကုလအဖွဲ့ UNOCHA မြန်မာက ဆိုသည်။ ဆိုးရွားသော အကျပ်အတည်းမှုများကြောင့် လူများစွာ အသက်ရှင်သန်ရေး အလွန်ခက်ခဲနေကြပြီး စားနပ်ရိက္ခာ၊ အမိုးအကာနှင့် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး အကူအညီများ လိုအပ်နေကြောင်းနှင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ပထမ နှစ်ဝက်အတွင်း UNOCHA က
VPN ထူးထောင်ခွင့်ပေးရန် စစ်ကောင်စီကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ တောင်းဆို
ပြည်သူများ လူမှုကွန်ရက် အသုံးမပြုနိုင်စေရန် ပိတ်ပင်ထားသော VPN ဆော့ဝဲလ်ကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် VPN Service Provider များ ထူထောင်ခွင့်ပေးရန် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီထံ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များက တောင်းဆိုနေကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် Online Live Sale နှင့် Facebook အခြေခံသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် VPN Service Provider များ ထူထောင်ခွင့်ပေးရန် စစ်ကောင်စီထံတင်ပြထားကြောင်း ကုန်သည်နှင့်စက်မှု အသင်းချုပ် UMFCCI မှ အလုပ်အမှုဆောင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖေ့စ်ဘုတ်၊ တယ်လီဂရမ်၊ ဆင်ဂနယ် စသော လူမှုကွန်ယက်စာမျက်နှာများကို အသုံးပြုခွင့်ပိတ်ပင်ထားပြီး အသုံးပြုသူများက VPN ဆော့ဝဲလ်များခံကာ ကျော်လွှားအသုံးပြုနေရသည်။ ဆက်လက်ပြီး စစ်ကောင်စီက VPN
မြန်မာကို မျောက်ကျောက်ရောဂါ မကူးစက်ရေး စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေးဌာန ပြင်ဆင်
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများတွင် မျောက်ကျောက် (Monkeypox) ရောဂါ ကူးစက်ဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာ၍ မြန်မာနိုင်ငံသို့ မကူးစက်စေရေး ကြိုတင်ကာကွယ် ထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေးဌာနက ပြင်ဆင်နေသည်။ မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး လုပ်ငန်းအစည်းအဝေးကို ယမန်နေ့ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက်တွင် စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေး ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ပါမောက္ခ ဒေါက်တာသက်ခိုင်ဝင်း ဦးဆောင်ကာ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ဝင်၊ ထွက်ပေါက်များ၊ နယ်စပ်ဂိတ်များတွင် Mpox (မျောက်ကျောက်) ရောဂါ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုခြင်းလုပ်ငန်းများကို ပြည်တွင်း/ ပြည်ပ ခရီးသွားလာမှုကို မထိခိုက်စေဘဲ အထူးအလေးထား၍ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဒေါက်တာ သက်ခိုင်ဝင်းက ဆိုသည်။ ဝန်ကြီးဌာနများပူးပေါင်းပြီးလည်း အရှိန်အဟုန်မြှင့်တင်၍ စနစ်တကျအကောင်အထည်ဖော် ကာကွယ်ထိန်းချုပ်
လားရှိုးမှာ စစ်သားစုဆောင်းခြင်း လုံးဝမလုပ်ဟု MNDAA ကတိပြုပြောကြား
ရှမ်းပြည် မြောက်ပိုင်း လားရှိုးမြို့တွင် လူငယ် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးများကို စစ်သားစုဆောင်းခြင်းနှင့် စစ်မှုမထမ်းမနေရ သတ်မှတ်ခြင်းများကို လုံးဝပြုလုပ်မည်မဟုတ်ဟု ကိုးကန့်တပ် MNDAA က ကတိပေးပြောသည်။ ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်နေ့က အရပ်ကွက် ၃ နှင့် ၄ တို့တွင် ပြည်သူလူထုများနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် ကိုးကန့်တပ် MNDAA တာဝန်ရှိသူအချို့က ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ လားရှိုးဧရိယာစစ်ရေးအုပ်ချုပ်မှုကော်မတီ လူထုလုပ်ငန်းအဖွဲ့ အကြီးအကဲ/ ကွတ်ခိုင်ခရိုင်ပါတီ ကော်မတီဒုတိယအတွင်း ရေးမှူး Mr. Li Xinhai က ယခုလို ပြောသည်။ “လားရှိုးမှာ စစ်မှုမထမ်းမနေရ လူငယ်တွေကို စစ်သား စုဆောင်းတာ လုံးဝမရှိပါဘူး။ မဟာ မိတ်တပ်သည် ပြည်သူမှ ဆင်းသက်လာကာ ပြည်သူအတွက်တာဝန်ထမ်းဆောင်နေပြီး
နောက်ဆုံးလက်ကျန် ခမရ ၄၃၇ ကို သိမ်းပြီးနောက် မိုးမောက်မြို့ကို KIA ထိန်းချုပ်
ကချင်ပြည်နယ် မိုးမောက်မြို့အနီးရှိ စစ်ကောင်စီ၏ နောက်ဆုံးလက်ကျန် တပ်စခန်းဖြစ်သော ခမရ ၄၃၇ တပ်ရင်းကို ယနေ့ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် မိုးမောက်မြို့နယ်တစ်ခုလုံးကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ် KIA က ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီဟု သိရသည်။ ခမရ ၃၄၇ တပ်ရင်းကို ယနေ့ ဩဂုတ်လ ၁၉ ရက် နံနက်ပိုင် သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး မိုးမောက်မြို့နယ်တွင် စစ်ကောင်စီ ကင်းစင်သွားပြီဟု KIA ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ပြောသည်။ “မိုးမောက် ခမရ ၄၃၇ တပ်ကို ရပြီ” ဟု ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ဆိုသည်။ မိုးမောက်မြို့အနီးရှိ ခမရ ၄၃၇ တပ်ရင်းကို ဇူလိုင်လ ၂၄ ရက်နေ့ နံနက် ၇ နာရီကျော်အချိန်မှ