စစ်ကောင်စီကြောင့် စာသင်ကျောင်း ၁၃၃ ကျောင်း ပျက်စီး
မြန်မာစစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းသည့် ၃ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း စာသင်ကျောင်းနှင့် တက္ကသိုလ်ကျောင်း ၁၃၃ ကျောင်းထက်မနည်း ပျက်စီးသွားပြီး ယင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း သေဆုံးသူ ၆၄ ဦးနှင့် ဒဏ်ရာရသူ ၁၀၆ ဦးရှိကြောင်း သိရသည်။ စာသင်ကျောင်းများ ထိခိုက်ပျက်စီးသွားစေရန် စစ်ကောင်စီက တိုက်ခိုက်မှုပေါင်း ၁၇၄ ကြိမ်အထိ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း Centre for Information Resilience (CIR) ၏ Myanmar Witness က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ Myanmar Witness က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃၀ ရက်အတွင်း စစ်ကောင်စီ၏ တိုက်ခိုက်မှုကို စာရင်းပြုစုထားခြင်းဖြစ်သည်။
အိန္ဒိယလူငယ်များက ရခိုင်ကုန်သည် ပစ္စည်း ဒီဇယ်ဆီ ပီပါ ၁၉ လုံးကို ဖမ်းဆီးဖျက်ဆီး
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်က လိုင်လူငယ် CYLA အဖွဲ့အစည်းသည် ရခိုင်ကုန်သည်များထံမှ ဒီဇယ်ဆီ ပီပါ ၁၉ လုံးကို ဖျက်ဆီးရန် ဖမ်းဆီးသွားကြောင်း ချင်းသတင်းများက ဖော်ပြကြသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် လောင်တလိုင်ခရိုင်ကိုဖြတ်ပြီး ရခိုင်ပြည်ဘက်သို့ ပို့မည့် ဒီဇယ်ဆီများကို ယမန်နေ့ ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ CYLA လက်အောက်ခံ Diltlang- YLA (ဒီလ်တလန် လိုင်လူငယ်) အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ကုန်သည်များမှာ ဒီဇယ်ဆီများကို လုံလေမြို့က မှာယူပြီး လုံလေမြို့ ဂျောင်းသဲကို ဖြတ်ကာ ဒီလ်တလန် ရွာကတစ်ဆင့် ပလက်ဝမြို့ကနေ ရခိုင်ပြည် ကျောက်တော်မြို့သို့ ပို့ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း သိရသည်။ ဒီဇယ်ဆီများကို ကားနှစ်စီးဖြင့် ယာဉ်မောင်း ၂
AA က သံတွဲမြို့ကို သိမ်းလိုက်ပြီဟု ဒေသခံများပြော၊ ပိတ်မိနေသည့် ဒေသခံများကို ကယ်ထုတ်နေ
ရခိုင်ပြည်၊ သံတွဲမြို့ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီဟု သံတွဲဒေသခံများက ပြောဆိုလိုက်ပြီး သံတွဲမြို့ပေါ်တွင် ရှိနေသည့် ပိတ်မိနေသည့် ဒေသခံများကို ကယ်ထုတ်နေကြောင်း Western News က သိရသည်။ ငပလီမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်း နှစ်ခုနှင့် သံတွဲမြို့အနီး တပ်စခန်းငယ်များကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် သံတွဲမြို့ထဲကို AA က ယနေ့ ဇူလိုင်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဝင်ရောက်သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေသခံများက ပြောသည်။ သံတွဲ ဒေသခံတစ်ဦးက “AA က အခု ပိတ်မိနေတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေ၊ ပြီးတော့ ကလေးတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေကို မြို့ပေါ်ကနေ ကယ်ထုတ်နေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက သံတွဲမြို့ပေါ်မှာ လုံးဝ မရှိတော့ပါဘူး။ အကုန်ထွက်ပြေးနေကြတယ်။
AA ထုတ်ပြန်သော သံတွဲမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ
(မြန်မာ့တော်လှန်ရေးသမိုင်းတွင် လေဆိပ်သိမ်းသည့်တပ် AA ဖြစ်လာ) သံတွဲမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၃ ရက်နေ့ နံနက် ၆ နာရီတွင် စတင်ခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီ၏ ခလရ ၅၅ နှင့် ကြိုကြားတိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြသည်။ အစောပိုင်းတွင် ကြိုကြားတိုက်ပွဲများဖြင့် စတင်ခဲ့သော်လည်း မေလနှင့် ဇွန်လတို့တွင် နေ့စဉ်နီးပါး တိုက်ပွဲများပြင်းထန်ကာ ဇူလိုင်လ ပထမ အပတ်မှာ တိုက်ပွဲအရှိန် အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း AA က ထုတ်ပြန်ပြောထားသည်။ သံတွဲမြို့နယ်နှင့် ငပလီမြို့တို့တွင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီမှာ ခမရ ၅၆၆ တပ်ရင်းနှင့် ခလရ ၅၅ တပ်ရင်းအပြင် တပ်မ
ရခိုင်က စစ်ကောင်စီ၏ ကျန်ရှိ တပ်ရင်းဌာနချုပ်များနှင့် ကျောက်ဖြူရေတပ်ကို AA က ပိတ်ဆို့ထား
ရခိုင်ပြည်အတွင်း အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီမှာ ကျန်ရှိနေသေးသော အမ်း နပခ ဌာနချုပ်၊ စကခ ၅ တောင်ကုတ်ဌာနချုပ်၊ စစ်တွေ ဒကစ ဌာနချုပ်နှင့် ကျောက်ဖြူမြို့က ဓညဝတီရေတပ်ဌာနချုပ်တို့ကို အာရက္ခတပ်တော် AA က ဝိုင်းရံပိတ်ဆို့ထားကြောင်း သိရသည်။ ယမန်နေ့ ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့ ရခိုင်ပြည်အတွင်း စစ်ရေးသတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် အာရက္ခတပ်တော် AA က ထည့်သွင်းပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရခိုင်ပြည်အတွင်း တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲကို AA က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့က စတင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ၇ လခွဲကျော် ကြာမြင့်ကာ မြို့နယ် ၁၀ ခုနှင့် စစ်ကောင်စီတပ်စခန်း အမြောက်အများကို သိမ်းပိုက်ထားပြီဖြစ်သည်။
တော်လှန်ရေးခရီးကြမ်းနှင့် ရခိုင်လူထု
ကမ္ဘာ့သမိုင်းတစ်လျှောက် အဖိနှိပ်ခံလူတန်းစားများမှာ ၎င်းတို့၏အဖိနှိပ်ခံဘဝမှ လွတ်မြောက်ရန် တော်လှန်ရေး တစ်ရပ်ကိုအမြဲဆင်နွှဲကြရလေ့ရှိတတ်သည်။ မျက်မှောက်ခေတ်တွင်လည်း ထိုကဲ့သို့ပုံစံတူ တော်လှန်ရေးများ ဆက်လက်ပေါ်ပေါက်လျှက်ရှိနေကြဆဲပင်။ ရခိုင်ပြည်၌ လက်ရှိကြုံနေရသည့် တိုက်ပွဲများမှာလည်း အဖိနှိပ်ခံရမှုများမှ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည့် တော်လှန်ရေးတိုက်ပွဲများပင်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် တော်လှန်ရေးအားဦးဆောင်နေသည့် အာရက္ခတပ်တော် AA မှာ တချို့တစ်ဝက်သော စစ်ရေးအောင်မြင်မှုများကို ရရှိထားပြီးဖြစ်သည်။ အဆိုပါ စစ်ရေးအောင်မြင်မှုများနှင့်အတူ ပူးတွဲရရှိလာသည့် ရလဒ်များလည်းရှိနေပြီး အဆိုပါရလဒ်များကို ပြည်သူများအနေဖြင့် ခံစားကြရသည်များလည်းရှိကာ ခံစားခွင့်မရကြသည်များလည်း ရှိနေသည်။ တော်လှန်ရေးတစ်ရပ် အောင်မြင်နိုင်ရေးမှာလည်း ဒေသနေလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်နိုင်မှုနှင့် ခံနိုင်ရည်ရှိမှုတို့မှာ အဓိကကျသည့် အချက်ထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။ ယင်းအပြင် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူများ၏ ပြည်သူအပေါ် စိတ်စေတနာထားရှိမှု အတိုင်းတာမှာလည်း အရေးပါသည်။ အဆိုပါအခြေနေအရပ်ရပ်တို့မှာ တော်လှန်ရေးဆင်နွှဲလျှက်ရှိနေသည့် ရခိုင်ဒေသတွင်
မတူပီမြို့ကို ချင်းညီနောင်မဟာမိတ် သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီ
ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်း၊ တပ်စခန်းများနှင့် ဗျူဟာကုန်းများကို ချင်းညီနောင်တပ်ဖွဲ့နှင့် မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များက အလုံးတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်နိုင်ပြီဟု ယမန်နေ့ ဇွန်လ ၂၉ ရက်တွင် ချင်းညီနောင်မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။ ချင်းပြည်အတွင်း စစ်ကောင်စီကင်းစင်ရေး ချင်းညီနောင်တပ်ဖွဲ့က AA ပါဝင်သော မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များဖြင့် CB စစ်ဆင်ရေးကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် အစောပိုင်းက စတင်ခဲ့ကြသည်။ လက်ရှိတွင် မတူပီမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများအားလုံးကို တိုက်ခိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး ချင်းညီနောင်တပ်ဖွဲ့များ၊ မဟာမိတ်ဖြစ်သော AA ၊ ယောတပ် YA နှင့် ယောကာကွယ်ရေးတပ် YDF တို့က ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဇွန်လ ၁၇ ရက်က မတူပီမြို့ရှိ စစ်ကောင်စီ ခမရ ၃၀၄ တပ်ရင်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး
မတူပီမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ ချင်းတော်လှန်ရေး နှစ်ဖွဲ့ တင်းမာနေဆဲ
(မတူပီတိုက်ပွဲမှာ CNA နှင့် AA တိုက်ပွဲ အသွင်ဆောင်လာဟု စွပ်စွဲ) ချင်းပြည်တောင်ပိုင်း မတူပီမြို့တိုက်ပွဲအတွင်း CNA ဦးဆောင်သော ချင်းလဲန်းကောင်စီတပ်ကို ဇွန်လ ၂၄ ရက်နေ့ကစ၍ မောင်းထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီဟု ချင်းညီနောင်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သော်လည်း ချင်းလဲန်းကောင်စီတပ် ဆုတ်ခွာခြင်းမရှိဟု CNA ပြောခွင့်ရ ဆလိုင်းထက်နီက ပြောဆိုထားသည်။ မတူပီမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို ချင်းလဲန်းကောင်စီတပ်အနေဖြင့် ဆုတ်ခွာခြင်းမရှိဘဲ စစ်ဆင်ရေး ဆက်လက်ဖော်ဆောင်နေသည်ဟု CNA ပြောခွင့်ရ ဆလိုင်းထက်နီက ပြောကြောင်း ချင်းသတင်းဌာန ခိုနူမ်းသုန်သတင်းအရ သိရသည်။ ” “ငါတို့တပ်တွေ မတူပီကနေ မဆုတ်ခွာပါဘူး။ စစ်ဆင်ရေးကို ဆက်လက်ဖော်ဆောင်နေပါတယ် ” ဟု ပြောသည်။ ချင်းလဲန်းကောင်စီတပ်ဖွဲ့များနှင့် ချင်းညီနောင်ပူးပေါင်းတပ်တို့ကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုမှာ ဇွန်လ ၁၈
