“ဝ” ဒေသမှာ ကုန်ပစ္စည်း ဈေးတင်ရောင်းသူများကို အရေးယူမည်
UWSA ‘ဝ’ ထိန်းချုပ်ရာဒေသများတွင် အခြေခံစားသောက်ကုန်များအပါအဝင် ကုန်ပစ္စည်းများကို ဈေးတင်ရောင်းပါက ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူဆောင်ရွက်မည်ဟု UWSA အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။ UWSA အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် သတိပေးစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ ‘ဝ’ ဒေသမှာ ကုန်ဈေးနှုန်း အလွန်မြင့်တက်နေကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။ ကုန်ပစ္စည်းများ အားလုံးကို စောင့်ကြည့်သွားမည်ဖြစ်ပြီး မရောင်းဘဲ တာရှည် သိုလှောင်သိမ်းဆည်းထားခြင်း၊ ဈေးလိမ်ရောင်းခြင်း၊ ဈေးမြှင့်တင်ရောင်းခြင်းများကို တရားမဝင် လုပ်ငန်းအဖြစ် သတ်မှတ်ကာ မည်သူ့ကိုမဆို အရေးယူသွားမည်ဟု ‘ဝ’ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဆိုသည်။ ယင်းကဲ့သို့ စည်းကမ်းတင်းကျပ်ခြင်းမှာ ပြည်သူလူထု စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေစေရန်နှင့် ကုန်ပစ္စည်းများ ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်စေရန်အတွက် ထုတ်ပြန်ခြင်းဖြစ်ပြီး ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းက
မြန်မာ့စစ်ရေးပဋိပက္ခ ၃ လအတွင်း အမျိုးသမီး ၂၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရ
မြန်မာ့စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်းက အမျိုးသမီးများမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူမှုဘဝအပေါ် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိနေပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လမှ စက်တင်ဘာအထိ ၃ လအတွင်း အမျိုးသမီး ၁၉၆ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်းနှင့် ၁၆၄ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီက ဖုန်း၊ အင်တာနက် ဆက်သွယ်လိုင်းများ ဖြတ်တောက်ထား၍ ကိန်းဂဏန်းများမှာ မြေပြင်တွင် ပိုများပြားနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့အမျိုးသမီးသမဂ္ဂ BWU က ဆိုသည်။ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ပြင်းထန်လာခြင်းကြောင့် အမျိုးသမီးများ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လူမှုဘဝလုံခြုံရေး အခြေအနေသည် အန္တရာယ်ရှိသော အနေအထားတွင် ရှိလာနေသည်။ အမျိုးသမီးများသည် ၎င်းတို့၏ မိသားစုများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်နေရသည့်အပြင် တော်လှန်ရေးတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ
ဟားခါးတိုက်ပွဲ စစ်ကောင်စီလက်နက်ကြီးကျည် ပြည်သူ ၄ ဦးကိုထိ
ချင်းပြည်နယ် မြို့တော် ဟားခါးမြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တို့ကြား ယမန်နေ့ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့က စ၍ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေကြသည်။ နံနက်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပစ်ခတ်သော လက်နက်ကြီးများမှာ အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူ ၄ ဦးကို ထိခိုက်သွားပြီး အမျိုးသမီး ၃ ဦးနှင့် အမျိုးသား ၁ ဦးပါဝင်သည်။ ဟားခါးမြို့ရုန်းတောင်အခြေစိုက် စစ်ကောင်စီတပ်က ပစ်ခတ်လိုက်သော လက်နက်ကြီးကျည်များမှာ မြို့သစ်ရပ်ကွက်သို့ ကျရောက်ပေါက်ကွဲခဲ့၍ အရပ်သားများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဟားခါးမြို့က စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများကို ချင်းတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များက တိုက်ခိုက်ရာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ မြို့ထဲသို့ ဆုတ်ခွာသွားကြောင်း သိရသည်။ ဆုတ်ခွာသွားသော တပ်ဖွဲ့ဝင်များမှာ မြို့ထဲက စစ်ကောင်စီတပ်ရင်းများဖြင့် ပူးပေါင်းကာ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အား ပြန်လည်ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေ၍ ဟားခါးတိုက်ပွဲမှာ
ရခိုင်မှ ထွက်ပြေးလာသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၂၃ ဦးကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ပြန်ပို့
အာရက္ခတပ်တော် AA ၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် တစ်ဖက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးသွားသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၂၃ ဦးကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ ယနေ့ ပြန်ပို့လိုက်ပြီးဖြစ်ကြောင်း ဒေသသတင်းဌာနကများက ရေးသားသည်။ အလားတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကျဉ်းကျခံနေရသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသား ၈၅ ဦးသည် ၎င်းတို့၏ အကျဉ်းထောင်များတွင် ပြစ်ဒဏ်ကျခံနေရပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည် ဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သတင်းများအရ သိရသည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ Cox’s Bazar ဒုတိယကော်မရှင်နာ Mohammad Salahuddin က “မြန်မာ့အကျဉ်းထောင်တွေမှာ အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ၈၅ ဦးဟာ ပြစ်ဒဏ်တွေ ကျခံပြီးတာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ပြန်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ
AA မှ ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့အား လက်နက်ခဲယမ်းများ ကူညီ
အာရက္ခတပ်တော် AA မှ ချင်းညီနောင် Chin Brotherhood အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သော ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့- မတူပီ (တပ်မဟာ-၁) အား လက်နက်ခဲယမ်းများ ကူညီခဲ့ကြောင်း ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ယနေ့ ထုတ်ပြန်သည်။ အဆိုပါ လက်နက်ခဲယမ်းအချို့ကူညီထောက်ပံ့ပေးအပ်ပွဲ အခမ်းအနားကို စက်တင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အခမ်းအနားသို့ အာရက္ခတပ်တော် တပ်မှူးများ ၊ မတူပီ-တပ်မဟာ-၁ မှ တပ်မှူးများ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ချင်းပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့နှင့် AA တို့ အကြား အားကောင်းလာသည့် မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးများကို ဆက်လက်အားကောင်းစေရေးနှင့် စစ်ရေးပူးပေါင်းမှု ယခုထက်ပိုမိုအားကောင်းစေရေး နှစ်ဖက် တပ်မှူးများမှ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ကြသည်။ ချင်းပြည်အတွင်းရှိ ကောင်စီ ကင်းစင်ရေးတိုက်ပွဲတွင် အိမ်နီးနားချင်းမဟာမိတ်ပီသစွာဖြင့် ပူးပေါင်းတိုက်ပွဲဝင်ပေးခဲ့ခြင်းနှင့် လက်နက်ခဲယမ်းများ
မြန်မာနိုင်ငံ အပါ နိုင်ငံ လေးနိုင်ငံမှ အထောက်အထားမဲ့ အလုပ်သမားများနှင့် ကလေးသူငယ်များကို ထိုင်းအစိုးရမှ မှတ်ပုံတင်ခွင့်ပြု
ရက်ပေါင်း ၁၂၀ စီမံချက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသား အထောက်အထားမဲ့ ၂သိန်းခန့် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရ မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း လေးနိုင်ငံမှ အထောက်အထားမဲ့ အလုပ်သမားများအား ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တရားဝင် နေထိုင်ခွင့်နှင့် အသက် ၁၈ နှစ်အောက် ကလေးသူငယ်များအား မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပြုလိုက်ပြီဟု ထိုင်းအစိုးရ ကြေညာကြောင်း ထိုင်း The Nation သတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။ ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်က ပြုလုပ်သည့် နိုင်ငံခြား အလုပ်သမား စီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီ၏ တောင်းဆိုချက်အရ ထိုင်း အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် သဘောတူညီထားသည့် အချက်သုံးချက် ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ထိုင်းအစိုးရက အဓိက အချက်သုံးချက်ကို
နောင်ချိုကို ပေါင် ၃၀၀ ဗုံးအပါအဝင် ဗုံး ၁၁ လုံးဖြင့် တိုက်ခိုက်
ရှမ်းမြောက် တအောင်းဒေသ နောင်ချိုမြို့ကို အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ပေါင် ၃၀၀ ဗုံးအပါအဝင် ဗုံး ၁၁ ဖြင့် လာရောက်တိုက်ခဲ့ကြောင်း TNLA က ပြောသည်။ အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက် ညနေ ၈ နာရီခန့်အချိန်တွင် စစ်ကောင်စီက ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီ သေဆုံးသူ ၁ ဦးနှင့် ဒဏ်ရာရရှိသူ ၁ ဦးရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ဗုံး ၁၁ လုံးထဲတွင် ပေါင် ၃၀၀ ဗုံးနှစ်လုံးပါဝင်ပြီး ည ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ်နှင့် ၈ နာရီ ၁၅ မိနစ်ကြား သပြေရပ်ကွက်ကို ဦးတည်ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ စစ်ကောင်စီ
ရခိုင်က ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်တက်ခြင်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်ကြသေး
(ကုန်ဈေးနှုန်းကြောင့် စစ်ရှောင်အချို့ တောင်းရမ်းစားသောက်နေရ) ရခိုင်ပြည်က မြို့နယ်တိုင်းတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် ဈေးမြင့်တက်နေပြီး အာရက္ခတပ်တော် AA နှင့် စစ်ကောင်စီတို့မှာ ထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်း မရှိသေးကြောင်း ဒေသခံများ၏ ပြောပြချက်အရ သိရသည်။ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးနေသည့်ကြားထဲ အခြေခံစားသောက်ကုန်ဈေးနှုန်းများ အဆမတန် မြင့်တက်ခြင်းကြောင့် ဒေသခံပြည်သူလူထုများမှာ ငတ်ပြတ်မှုနှင့် အသက်ရှင်ရပ်တည်ရေး အလွန်ခက်ခဲလာကြသည်။ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ စတင်ချိန် ရခိုင်ပြည်ကို ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်း စစ်ကောင်စီက ပိတ်ဆို့ခဲ့၍ ကုန်ဈေးနှုန်းမြင့်လာခြင်းမှာ တစ်နှစ်နီးပါး ကြာလာပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် ပြည်သူများအားလုံး များစွာကျပ်တည်းနေကြသည်ကို ကယ်ရီမောင်းသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ကျနော်မှာ ကိုယ်ပိုင်ကားကို မောင်းနေတာ။ လင်မယား ၂ ယောက်တည်းပဲ ရှိတယ်။ ဒါတောင် ဒီကုန်စျေးနှုန်းကြောင့် ဘယ်လိုမှ လိုက်မမီနိုင်ဘူးဖြစ်နေတယ်။
အညာဒေသမှာ အခြေချပြီး စစ်ဆင်ရေးဖော်တော့မည်ဟု BPLA ကွက်ကဲရေးမှူးပြော
၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပေါ်ပေါက်လာသော ဗမာပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် BPLA သည် အညာဒေသမှာ အခြေချပြီး စစ်ဆေင်ရေးများ ဖော်ဆောင်တော့မည်ဟု တာဝန်ရှိသူက ထုတ်ပြောလာသည်။ BPLA ကွက်ကဲရေးမှူး မောင်ဆောင်းခ က ယမန်နေ့ အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဖေ့စ်ဘုတ်လူမှုကွန်ရက်မှတစ်ဆင့် ပြည်သူများအား ထုတ်ပြန်အသိပေးခဲ့သည်။ “ပြည်သူတွေကို အသိပေးချင်တာတခုက BPLA ဟာ မကြာခင် အညာဒေသမှာ အခြေချပြီး စစ်ဆင်ရေးတွေ ဖော်ဆောင်လာနိုင်တော့မယ် ဆိုတာပါပဲ။ အညာလူထုကလည်း ကျနော်တို့ကို ကြိုဆိုမယ်လို့ ယုံကြည်မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ရေးသားထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ BPLA အဖွဲ့သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းခြင်းကို လက်မခံရာမှ နွေဦးတော်လှန်ရေးနှင့်အတူ ဖြစ်ပေါ်လာသော တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပြီး
ရခိုင်ပြည်သူများ သတင်းသိဖို့ အာရက္ခဒတ်ချ် သတင်းဂျာနယ် အခမဲ့ထုတ်ဝေ
ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်း ပြတ်ပြီး သတင်းအမှောင်ကျနေသည့် ရခိုင်ပြည်အတွင်း သတင်းအချက်အလက် မှန်မှန်ကန်ကန်စီးဆင်းစေရန် ရခိုင်သတင်းသမားအချို့က “အာရက္ခဒတ်ချ်- ARAKKADESH” အမည်ရှိ သတင်းဂျာနယ်ကို အခမဲ့ ထုတ်ဝေဖြန့်ချိနေကြောင်း သိရသည်။ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် နေရာဒေသများနှင့် စစ်ကောင်စီ ထိန်းချုပ်ထားဆဲမြို့နယ်များက လွဲပြီး အာရက္ခတပ်တော် AA ထိန်းချုပ်ရာ လွတ်မြောက်နယ်မြေကို ဦးစားပေးဖြန့်ဝေနေကြောင်း ဦးဆောင်သူထဲပါဝင်သူ ကိုတေဇာအောင်က ပြောသည်။ ” ရခိုင်မှာက အခုလောလောဆယ်က အင်တာနက်က လုံးဝ မရသလောက်ဖြစ်သွားပြီလေ။ အင်တာနက် ရခဲ့မယ်ဆိုရင်တောင်မှ ဖုန်းအားသွင်းခက တစ်ခါသွင်းရင် အနည်းဆုံး ကျပ် ၁,၀၀၀၊ ၁,၅၀၀ အထိ ပေးနေရတယ်။ အင်တာနက်ဖို့အတွက် တော်တော်ဝေးတဲ့နေရာတွေကို သွားနေရတာရှိတယ်။ အဲဒီလို ပိုက်ဆံအကုန်မခံနိုင်တဲ့အခါကျတော့ လူတွေက