စစ်ကောင်စီဗုံးကြဲ၍ သေဆုံးဒဏ်ရာရခဲ့သည့် ရမ်းဗြဲဖက်ကြပ် ရွာလုံးကျွတ် တိမ်းရှောင်
Western News| ဧပြီ ၁ စစ်ကောင်စီတပ်မှ လေယာဥ်ဖြင့်ဗုံးလာကြဲမှုကြောင့် သေဆုံးဒဏ်ရာရသူများရှိခဲ့သည့် ရမ်းဗြဲမြို့နယ် ဖက်ကြပ်ကျေးရွာတွင် တစ်ရွာလုံးနီးပါး ကျေးရွာမှတိမ်းရှောင်နေရသည်ဟု ဒေသခံများကပြောသည်။ဖက်ကြပ်ကျေးရွာမှာ ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့က လေယာဥ်ဖြင့် ဗုံးလာကြဲခြင်းခံခဲ့ရပြီး အသက်မပြည့်သေးသည့် ကလေးငယ် ၁ ဦး သေဆုံးကာ အမျိုးသား ၁ ဦးနှင့် အမျိုးသမီး ၁ ဦးတို့ ဒဏ်ရာပြင်းထန်ရရှိခဲ့ကြောင်းနှင့် နေအိမ် ၄ ဆောင်၊ ဓမ္မာရုံတို့ ပျက်စီးမှုရှိခဲ့သည်။ ထိုသို့ ဗုံးကြဲမှုနောက်ပိုင်း ကျေးရွာတွင်းနေထိုင်သူများမှာ ရွာတွင်းနေထိုင်ရန်ကြောက်ရွံ့ကာ တိမ်းရှောင်နေကြရသည်ဟု ကျေးရွာဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။” ရွာကို အခုလို ဗုံးလာကြဲတာတွေရှိတော့ ဘယ်နေရဲတော့မလဲ။ ဒီအတိုင်းအလွတ်ကြီးလာချသွားတာ။ ကလေးတစ်ယောက်သေသွားရတယ်။ အခုရွာထဲမှ အားလုံးလိုလိုက
စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းရန် အတင်းခေါ်ယူနေ၍ သံတွဲနှင့် မာန်အောင်က လူငယ်အများအပြား တိမ်းရှောင်နေရ
Western News| ဧပြီ ၁ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီက ရခိုင်ပြည် သံတွဲမြို့နယ်နှင့် မာန်အောင်မြို့နယ်အတွင်းက လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် အတင်းအဓ္ဓမခေါ်ယူနေ၍ ယင်းဒေသရှိ လူငယ်အများအပြားမှာ ဘေးကင်းရာနေရာသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ စစ်ကောင်စီသည် နိုင်ငံအနှံ့ စစ်ရှုံးနေချိန် အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းမှာ တပ်စခန်းတစ်ခုပြီးတစ်ခုနှင့် တစ်မြို့ပြီးတစ်မြို့ လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးနေရချိန် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက လူငယ်များကို စစ်မှုထမ်းရန် ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးများကို ဖိအားပေးကာ စစ်သားသစ် စုဆောင်းနေသည်။ မာန်အောင်မြို့နယ်တွင် ကျေးရွာတစ်ရွာကို လူ ၇ ဦးကျစီ ပေးရန် တောင်းဆိုနေသလို သံတွဲမြို့နယ်တွင် ကျေးရွာတစ်ရွာကို လူ ၅၀ ဦးအထိ ပေးရန် စစ်ကောင်စီက တောင်းဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။ မာန်အောင်ဒေသခံတစ်ဦးက ”
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထွက်ပြေးသည့် စစ်ကောင်စီတပ်သား ၅၀၀ ကျော်ရှိ၊ ၃၀၀ ကျော်ကို ပြန်ပို့ထား
Western News| ဧပြီ ၁AA ထိုးစစ်ကြောင့် ရခိုင်ပြည်အတွင်းက စစ်ကောင်စီတပ်သား ၅၀၀ ကျော် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးသွားကြပြီး ယင်းအထဲက ၃၀၀ ကျော်ကို မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့က မြန်မာဘက်သို့ ပြန်လည်ပို့ထားပြီဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သတင်းဌာနများက ပြောဆိုကြသည်။ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ထွက်ပြေးသည့် စစ်ကောင်စီတပ်သား ၅၀၄ ဦးရှိခဲ့ပြီး ယင်းအထဲက ၃၀၀ ကျော်ကို ပြန်ပို့ထားကာ ကျန် ၁၈၂ ဦးကိုမူ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ယာယီခိုလှုံခွင့်ပေးထားကြောင်း သိရသည်။ကျန် ၁၈၂ ဦးကို မည်သည့်အချိန်တွင် မြန်မာဘက်သို့ ပြန်လည်လွှဲပေးမည်ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ပြောဆိုခြင်းမရှိသေးပေ။ ထွက်ပြေး စစ်ကောင်စီတပ်သားများမှာ ပါလာသည့် လက်နက်ပစ္စည်းများကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်တပ်က ဖြုတ်သိမ်းထားပြီး
ထိုင်းတွင် ကရိန်း မတော်တဆပြိုကျမှုကြောင့် သေဆုံးသူ ၆ဦးတွင် ရခိုင်တစ်ဦးပါဝင်၊ နစ်နာကြေးကို ပွဲစားတစ်ဦးက ထုတ်ယူ၊ မိဘများနှင့် အဆက်အသွယ် လိုနေ
ထိုင်းနိုင်ငံ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင် တစ်ခုတွင် ကရိန်း မတော်တဆပြိုကျမှုကြောင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား ၆ဦး သေဆုံးခဲ့မှုတွင် ရခိုင်လူမျိုးတစ်ဦးပါဝင်ပြီး ၎င်း၏ မိသားစုနှင့် တိုက်ရိုက် အဆက်အသွယ် ရရှိရေး လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။ မတ် ၂၉ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ ချွန်ဘူရီခရိုင်၊ လယောင်မြို့တွင် Xin Ke Yuan Steel factory အမည်ရှိ တရုတ်ကုမ္ပဏီတွင် ဆောက်လုပ်ရေး ကရိန်းပြိုကျခဲ့သဖြင့် မြန်မာအလုပ်သမား ၆ ဦးနှင့် တရုတ်နိုင်ငံသား ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။အဆိုပါ သေဆုံးသူများထဲမှာ ရခိုင်ပြည်၊ မင်းပြားမြို့နယ်မှ အသက် ၂၆ နှစ်အရွယ် အလုပ်သမားတစ်ဦး ပါဝင်ပြီး ၎င်းမိဘများနှင့် အဆက်အသွယ်
စစ်ရှောင် ရခိုင်အမျိုးသမီးများ၏ စစ်ဘေးကာလ အခက်အခဲများ
ရခိုင်ပြည်၌ လတ်တလောဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲများကြား ရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေကြရသည့် အနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှ စစ်ဘေးရှောင်အမျိုးသမီးများ၏ ဘဝအခြေနေများကို Western News မှ မေးမြန်းစုစည်းတင်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။ကြမ်းတမ်းသည့် စစ်ဘေးကာလများကို ရခိုင်အမျိုးသမီးများ မည်ကဲ့သို့ရင်ဆိုင်နေကြရသည်နှင့် မည်သည့်အခက်ခဲများ တွေ့ကြုံနေရပြီး မည်ကဲ့သို့ ဖြတ်ကျော် ဖြေရှင်းနေရသည်ကို သိရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ပုဏ္ဏားကျွန်း စစ်ရှောင်အမျိုးသမီး(မြောက်ဦးမြို့ကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသူ) ” ပုဏ္ဏားကျွန်းက တစ်ခြားမြို့နယ်တွေထက် စစ်ရှောင်ကာလက ပိုများနေတယ်လို့ ပြောရမယ်။ မြို့တွင်း ဘာတိုက်ပွဲမှ မဖြစ်ခင်ကတည်းက မြို့ကို လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်တာတွေ လုပ်တာကြောင့် မြို့ကိုစွန့်ခဲ့ကြရပြီ။ အခုထိလည်း မပြန်ကြရသေးဘူး။ အခက်ခဲလို့ပြောရင် ဒီကာလမှာအားလုံးက အခက်ခဲတွေပဲ။ ကျမမှာ ၉ နှစ်အောက် ကလေး ၃ ယောက်ရှိတယ်။ ယောက်ကျားကလည်း အနားမှာမရှိဘူး။ နိုင်ငံခြားမှာ
မူးယစ်သားကောင်မှ မူးယစ်ပညာပေးဖြစ်လာသူ ဆရာမညို
Western News| ဖေဖော်ဝါရီ ၃ စာတော်ပြီး ဂုဏ်ထူးထွက်နိုင်တဲ့ ဆရာမညိုဟာ မူးယစ်ဆေးနွံမှာ နစ်မြှုပ်သွားတာကြောင့် ဆယ်တန်းကို အောင်ရုံဆိုလောက်နဲ့သာ အောင်မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ ပညာသင်နေတဲ့အချိန်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲမိပြီး လမ်းမှားရောက်သွားတဲ့ ဆရာမညိုကို အပေါင်းအသင်းမိတ်ဆွေသာမက မိဘတွေနဲ့ ဆွေမျိုးတွေကပါ ရဲလက်ထဲအပ်ပြီး စွန့်ပစ်ပါတော့မယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးကလည်း ရှောင်ဖယ်ရှောင်ဖယ်နဲ့ မတူသလိုမတန်သလို ဆက်ဆံကြပြီး မူးယစ်ဆေးသုံးတဲ့ အကျင့်ပျက်မိန်းကလေးတစ်ယောက်လို့ အပြောအဆိုခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆရာမညိုဟာ မိဘ၊ ဆွေမျိုး၊ အသိုင်းအဝိုင်းတွေရဲ့ ပစ်ပယ်မှုကို ခံရတော့မယ့်အချိန်မှာ မူးယစ်နွံထဲကနေ ပြန်လည်ရုန်းထွက်နိုင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိမှာ အတိတ်က အမှားတွေကို သင်ခန်းစာယူရင်း အနာဂတ်ဘဝကို အကောင်းဆုံးတည်ဆောက်ကာ မူးယစ်ဆေးဝါးရဲ့ အန္တရာယ်တွေကို တတ်နိုင်သလောက် အသိပညာပေး မျှဝေနေပါတော့တယ်။ ဆရာမညို (အမည်လွှဲ)
မိုခါကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ မပြုပြင်နိုင်သေးသည့် ရခိုင်တွင် တိုက်ပွဲကြား အပျက်စီးများထပ်ဖြစ်လာ
Western News| ဇန်နဝါရီ ၁၃ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်ခဲ့သည့် မိုခါမုန်တိုင်းမှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အပျက်စီးများကို အပြည့်အဝမပြုပြင်နိုင်သေးသည့် ရခိုင်တွင် တိုက်ပွဲကြောင့် အပျက်စီးများထပ်မံ ဖြစ်ပေါ်လျှက်ရှိနေသည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့တွင် တိုက်ခတ်သည့် မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် လူ၊ တိရိစ္ဆာန်နှင့် ဘာသာရေးအဆောက်အဦးနှင့် နေအိမ်အဆောက်အအုံ အများအပြား ပျက်စီးပြီး သေဆုံးမှုများ ရှိခဲ့သည်။ မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများမှာ စစ်ကောင်စီဘက်မှ ထုတ်ပြန်သည့်စာရင်းမှာ ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံး အတိုင်းတာ အနေဖြင့် သေဆုံးသူ ၁၄၈ ဦး၊ ဒဏ်ရာရသူ ၁၃၂ ဦး၊ နေအိမ်အပျက်စီး ၂၆၃၃၂၃ လုံး၊
စစ်ကောင်စီ လမ်းပိတ်ထား၍ ရခိုင်ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု ခံယူခွင့် မရကြ
Western News| ဇန်နဝါရီ ၁၃ ရခိုင်ပြည်အတွင်း တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်ခြင်းနှင့်အတူ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ရေလမ်း၊ ကုန်းလမ်း ဆက်သွယ်ရေးများကို ပိတ်ပင်ထားသောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးနေကြသည်။ ကျေးလက်ဒေသရှိ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများအားလုံးမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများ ခံယူခွင့် မရရှိကြဘဲ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုး သမီးများအား ပေးသော ဆေးများမှာလည်း ကျေးလက် ကျန်းမာရေးဌာနများတွင် ပြတ်လပ်သွားကြပြီဟု စုံစမ်းသိရှိရသည်။ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည် ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ မင်းပြား၊ ရသေ့တောင်နှင့် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း ဒေသမှ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးနေကြခြင်းဖြစ်သည်။ မြောက်ဦးဒေသက ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးက “မြို့ပေါ်မှာလည်း တိုက်ပွဲတွေဖြစ်လို့ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေက
မှောင်ခိုသမားများကျက်စားသည့် ရခိုင်သစ်တော
Western News – မှ စုံစမ်းဖော်ထုတ် ရေးသားသည်။ Western News| ဇန်နဝါရီ ၁၄ ရိုးမတောင်ရိပ်ကို ခိုပြီး တောင်ယာလယ်လုပ် ဓားမခုတ်ဖြင့် အသက်မွေးသည့် ကျေးရွာသားများအတွက် ရခိုင်ရိုးမ တောကြီးက ရွှေသီး၊ ရွှေပင်ဟု အရင်က ဆိုကြသည်။ သို့သော်လည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ယင်းစကား မှာ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်လာသည်။ ဂွမြို့နယ် ကျိန္တလီချောင်းကြောင်းဒေသရှိကျေးရွာသားများမှာ လက်ရှိကာလတွင် ရိုးမတောကို မှီခိုပြီး အလုပ်မရှိတော့ သလို အနာဂတ်အတွက် ရင်လေးစရာများက နေ့စဉ်ရှိလာနေတော့သည်။ “တောထဲမှာ သစ်ပင်ကြီးတွေ ရှားသွားပြီ။ ငါတို့က တပိုင်တနိုင် သစ်ခုတ်စားက ဒီလောက် မဆိုးဘူး။ အခုတော့ အဲလို မဟုတ်တော့ဘူးလေ” ဟု တောတောင်ကိုမှီခိုပြီး အသက်မွေးသူ ကျိန္တလီဒေသခံ (အမည်လွှဲ)
ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ညီနောင်မဟာမိတ် အဖွဲ့နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်တို့ တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်နေ
လားရှိုး လေကြောင်းလိုင်းများပိတ်ထား Western News|အောက်တိုဘာ ၂၇ ရှမ်းပြည်နယ်၊ မြောက်ပိုင်း၊ သိန္နီ၊ ချင်းရွှေဟော်၊ လားရှိုးတို့တွင် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့ အပါအဝင် BPLA တို့ ယနေ့ နံနက်ပိုင်းမှ စ၍ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ဘက်ကလည်း လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်။ စစ်ကောင်စီနှင့် ယင်းတို့ လက်အောက်ခံ ပြည်သူ့စစ်များကို နှိမ်နှင်းနိုင်ဖို့ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ဟန်ချက်ညီ ပူးပေါင်းဆင်နွဲလိုက်ကြောင်း AA ပါဝင်သည့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်နေ့ ညီနောင် မဟာမိတ် (၃) က ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်သည်။ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့များ ဖြစ်ကြသည့် တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA၊ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့